Türkiye’nin yerli ve millî imkânlarla geliştirdiği Çelik Kubbe hava savunma sistemi, 27 Ağustos’ta kritik bir aşamayı geride bırakarak TSK envanterine dahil edildi. ASELSAN, 460 milyon dolar değerindeki teslimatla birlikte Türkiye’nin hava savunmasında yeni bir dönemi başlattı.
Çelik Kubbe hava savunma sistemi nasıl çalışıyor?
Türkiye’nin 2024 yılında duyurduğu Çelik Kubbe hava savunma sistemi, entegre bir mimariyle farklı irtifa katmanlarını kapsayan güçlü bir koruma ağı oluşturuyor. Sistemin kalbinde, Hakim adlı komuta-kontrol platformu bulunuyor. Bu platform, hassas radarlar ve sensörlerden gelen verileri yapay zeka ve makine öğrenimiyle analiz ederek hava sahasının gerçek zamanlı olarak kontrol edilmesini sağlıyor.
Bu sayede, alçak irtifadaki insansız hava araçlarından yüksek irtifa füze tehditlerine kadar geniş bir yelpazedeki saldırılara karşı eş zamanlı savunma yapılabiliyor. Tüm unsurların tek bir ağ üzerinden koordine edilmesi, Türkiye’nin hava savunma kapasitesine stratejik bir derinlik kazandırıyor.
Çelik Kubbe hangi sistemlerden oluşuyor?
Çelik Kubbe’nin çok katmanlı yapısı, farklı savunma sistemlerini bir arada çalıştırıyor:
– Alçak irtifa savunması: İhtar, Gökberk ve Şahin elektronik harp platformları ile Korkut çift namlulu sistemi İHA ve seyir füzesi gibi tehditlere karşı aktif rol oynuyor.
– Orta irtifa savunması: Hisar A+ ve Hisar O+ sistemleri, 15 ila 25 kilometre menzile kadar etkili bir koruma sağlıyor.
– Uzun menzilli savunma: ASELSAN, ROKETSAN ve TÜBİTAK SAGE iş birliğiyle geliştirilen Siper sistemi, 100 kilometreyi aşan menziliyle stratejik tehditlere karşı kritik bir kalkan oluşturuyor.
Bu sistemler, ulusal yazılım altyapısıyla tam entegrasyon içinde çalışarak güvenlik risklerini minimuma indiriyor.
Neden stratejik bir hamle?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, teslimat töreninde yaptığı konuşmada, Türkiye’nin hava savunmasında “farklı bir klasmana çıktığını” vurguladı. Uzmanlar da bu gelişmeyi yalnızca teknik bir atılım olarak değil, aynı zamanda savunma doktrininin dönüşümü olarak değerlendiriyor.
EDAM Direktörü Sinan Ülgen, Çelik Kubbe’nin yalnızca bir proje değil, uzun vadeli bir strateji olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye’nin beş yıl önce sahip olmadığı yeteneklere bugün eriştiğini belirten Ülgen, “Bu mimari, hava savunmasında caydırıcılığı en üst seviyeye çıkaracak” yorumunu yaptı.
İsrail’in Demir Kubbe’siyle benzerlik
Çelik Kubbe, ismiyle de sıkça İsrail’in Demir Kubbe sistemi ile karşılaştırılıyor. Ancak uzmanlara göre Türkiye’nin geliştirdiği sistem, işlev açısından daha geniş bir yelpazeye hitap ediyor. Amerikalı savunma analisti Aaron Stein, Türk sistemlerinin daha çok uçak karşıtı savunma yeteneklerine odaklandığını belirtiyor.
Orta Doğu’da artan gerilim ve kısa süreli yoğun hava saldırıları göz önünde bulundurulduğunda, bu tür çok katmanlı savunma mimarilerinin stratejik önemi her geçen gün artıyor.
S-400’lerin rolü ve entegrasyon sorunu
Türkiye’nin 2017’de Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemi, Çelik Kubbe tartışmalarında özel bir başlık açıyor. Uzmanlar, Rus yapımı sistemlerin bakım ve idamesinin Rus uzmanlara bağımlı olması nedeniyle bu ağın içine entegre edilmesinin riskler barındırdığını vurguluyor.
Bu durum, ulusal güvenlik açısından bağımsız bir altyapının önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Türkiye, S-400’leri devre dışı bırakmadan, yerli ve millî sistemlerin merkezde olduğu bir strateji izlemeye devam ediyor.
Geleceğe yönelik beklentiler
Uzmanlara göre Çelik Kubbe’nin tamamen faaliyete geçmesi ve ulusal yeteneklerle güçlendirilmesi zaman alacak. Ancak süreç tamamlandığında Türkiye, hem NATO şemsiyesi hem de kendi sistemleriyle desteklenen çift katmanlı bir savunma ağına sahip olacak.
Bu hamle, Türkiye’nin bölgesel güç dengesinde elini kuvvetlendirirken, savunma sanayisine yönelik yatırımların da daha stratejik bir zeminde ilerlemesini sağlayacak.