Hatay’ın sınırına BM ONAYI
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Suriye’nin kuzeybatısına, Türkiye’nin Hatay/Reyhanlı Cilvegözü sınır kapısından yapılan insani yardımın altı ay daha uzatılmasına karar verdi. Suriye’nin müttefiki Rusya, sürpriz bir adım attı ve karar tasarısını destekledi.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, kritik öneme sahip insani yardımların, Türkiye’den, Suriye’nin kuzeybatısında, isyancıların kontrolündeki İdlib’e nakledilmesi için kilit sınır geçişinin altı ay daha açık tutulmasını oybirliğiyle kabul etti.
-OYLAMA ÖNCESİ-
Oylama öncesi; BM’ye bağlı Mülteci Yüksek Komiserliği (UNHCR) İnsani İşler Ofisi (OCHA), Uluslararası Göç Örgütü (IOM), BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Dünya Gıda Programı (WFP), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Nüfus Fonu’nun (UNFPA) Başkanları tarafından yapılan ortak açıklamada, Türkiye’nin Cilvegözü sınır kapısından Suriye’ye yapılan insani yardımın süresinin uzatılması istenmiş, bölgede yardıma muhtaç milyonlara ve olası bir zorunlu göçün riskine işaret edilmişti.
Bu arada, Suriye’nin müttefiki Rusya, sürpriz bir adım atarak karar tasarısını destekleyen ülkeler arasında yer aldı.
-NE OLDU?-
Tüm gözler, geçmişte yardımların sınır ötesine nakledilmesine ilişkin karar tasarılarına ilişkin çekimser oy kullanan ya da bu tasarıları veto eden Rusya’nın üzerindeydi. Rusya, Türkiye’den Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’e yapılan insani yardım tedarikinin yerine, hükümetin elindeki bölgelerden, konvoylarla, çatışma hatlarından yardım sağlanmasını istiyordu.
Suriye’de zaten kötü olan insani şartların daha da ağırlaştığı uyarısı yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise Türkiye’den Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’e yapılan yardım tedarikinin yenilenmemesi durumunda, milyonlarca Suriyelinin kışı geçiremeyeceğine dikkat çekti.
Guterres, Suriye içindeki çatışma hatlarından yardım nakliyatının arttığını, ancak bunların da “BM’nin dev sınır ötesi operasyonlarının boyut ya da kapsamının yerini tutamayacağını” belirtti. Bu arada önceki gün, 18 kamyondan oluşan bir konvoy, Suriye hükümet güçlerinin elindeki cephe hattından İdlib bölgesine giriş yaptı.
-İÇERİK-
Türkiye’nin Hatay/Reyhanlı Cilvegözü sınır kapısından yapılan insani yardımın altı ay daha uzatılmasına karar verilmesini talep eden tasarıda, Güvenlik Konseyi’nin, “Suriye’deki yıkıcı insani durumun bölgedeki barış ve güvenliğe bir tehdit oluşturmaya devam ettiği sonucuna vardığı” ifadesi yer aldı.
BM Güvenlik Konseyi, Temmuz ayında, 4 milyon 100 bin kişinin yaşadığı İdlib’e insani yardım tedarikinin süresini uzatan karar tasarısını onaylamıştı. Bu bölge, yaklaşık 12 yıldır süren iç savaş nedeniyle, Suriye içinde yer değiştirmek zorunda kalan çok sayıda kişi için bir sığınak haline geldi. Savaştan önce 23 milyon nüfusa sahip olan Suriye’de halkın yarısı, evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Tasarı, yardım nakliyatının önümüzdeki altı aylık süre boyunca, 10 Temmuz’a kadar Bab El Hava sınır kapısı üzerinden İdlib’e gönderilmesine olanak sağlayacak.
-ACİL ÇAĞRI-
Sınır ötesi yardım nakliyatını geliştirme çabalarını teşvik eden tasarı, BM’ye üye 193 ülkenin tamamını, Suriye’deki “karmaşık insani acil duruma” yanıt vermeye ve “Kovid-19 pandemisinin derin sosyoekonomik ve insani etkileri ışığında”, Suriye halkının acil ihtiyaçlarını karşılamaya çağırıyor. Bunun yanı sıra tasarı; su, hıfzısıhha, sağlık, eğitim, elektrik enerjisi, barınak ve erken safha iyileştirme projelerinin hızlandırılması çağrısı da yapıyor.
BM Genel Sekreteri Guterres, Aralık ayındaki raporda, 2021 yılı Ocak ayından bu yana Suriye’de en az 375 erken safha iyileştirme projelerinin gerçekleştirildiğini bildirdi. Bu projelerin, 665 binden fazla kişiye doğrudan fayda sağladığının altını çizen Guterres, buna rağmen daha fazlasının yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Tamer Yazar