Sidonie-Gabrielle Colette (d. 28 Ocak 1873 – ö. 3 Ağustos 1954) tam adıydı; Colette adıyla bilindi. Oyun yazarı. Gigi adlı yapıtıyla tanınmaya başlandı. Kadın cinselliğini başat alarak, kadın-erkek ilişkilerini, cinselliği, özgün roman diliyle yazdı. Çok güzel bir dil, anlatım. Onu okumak, izlekten öte çok katkı sağlıyor okura, kültür insanına. Halı dokurcasına işçilik ve içtenlik. İnsan gerçeğini kavrayan yanı da bu. Colette’in kaleminde cinsellik sıradanlığa düşmez. Hele adiliğe hiç.
Caniko’yu Vivet Kanetti çevirdiyse de Colette’i genellikle Azra Erhat çevirdi. Dişi Kedi bunlardan biridir. Camille ile Alain evlenirler. Saha, Alain’in çok sevdiği kedisidir. Saha roman kişilerinden biridir. Okur, Camille’in Saha’ya pek sıcaklık duymadığını duyumsar. Davranışlarından çıkarsak da bu böyledir. Saha başta Alain’in annesinin yanındayken yemeden, içmeden kesilir. Hastadır. Alain‘in yanlarına almasıyla az kendine gelir… Gök gürültüsü, şimşek, yağmur yağmur…
Hayvan sevgisi insan derinliğinin kaynaklarından. Çok açık. Yoksun bulunanlar çok eksik. Yoğunlaşmış duygu ve karşılıklı bağlılık. Kimi güzel insanlar hayvan dostlarının yanına gömülmeyi vasiyet ediyorsa boşa değil (Jose Mujica).
Fransa’da kadınlara seçme seçilme hakkı tanınmasının tarihi 4 Ekim 1944’tür. Ne ki Colette’te de diğerlerinde de bu hayli gecikmiş tarihin konu edildiği, eleştirildiği pek görülmez.
Batılı değil ama Batıcı hiçbir “Türkçe” yazanda da bu çabaya rastlanmaz.
Fransa’nın sömürgeleri aynı zamanda Fransızcanın sömürgeleridir. Bu emperyalizm de eleştirilemez; asla!
Ermeni göçüne tüm kapılarını açan Fransa’da Ermenice kitap basımı, dağıtımı, öğretimi kolay ve elverişli mi? Merak işte. İnsana ne sorular sorduruyor. Colette’ten nereye geldik. İdare ediverin gayrı…
YORUMLAR