Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2018 yılında hazırlanan “İmar Barışı” reklam filmini sosyal medyasından paylaşan Hatay Barosu Başkanı Av. Ekrem Dönmez’in, reklam filminde oynayan Oyuncu Hasan Kaçan için mesajı düşündürdü… “Hasan Bey, şimdi şu İmar Barışı’nı bize bir daha anlatır mısın?”
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2018 yılında hazırlanan, ünlü oyuncu Hasan Kaçan’ın rol aldığı “İmar Barışı” reklam filmi, İzmir’de meydana gelen depremin ardından tekrar gündemde. Depremle sarsılan İzmir’de, 2018 yılındaki “İmar Barışı”na rekor düzeyde başvuru olmuştu. 800 bini aşkın başvurunun yapıldığı İzmir, bu rakamla da Türkiye’nin en yüksek yapı başvurusu yapılan kentleri arasında yer almıştı.
Yaşananları, sosyal medya hesabından paylaşan isim ise Hatay Barosu Başkanı Av. Ekrem Dönmez oldu. Depremle beraber yeniden gündeme gelen ‘İmar Barışı’ için dönemin Bakanlık destekli ‘İmar Kanunu’ kamu spotuna işaret eden Dönmez’in mesajı, reklam filminde oynayan Oyuncu Hasan Kaçan için oldu. “Ah Hasan Bey ah, diyerek dinlemiştik senden! Hasan Bey, şimdi şu İmar Barışı’nı bize bir daha anlatır mısın?”
-VERGİLER!-
Hatay Barosu Başkanı Av. Ekrem Dönmez’in de gündeme taşımasıyla daha geniş bir tartışma alanı bulan İmar Barışı gibi ‘Deprem Vergileri’ de cevap arayan sorulardan biri. Peki, ‘deprem vergileri’ nedir? Nasıl toplandı? Nasıl başladı?
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi ardından Meclis’e sunulan yasa tasarısıyla, ‘deprem bölgelerinde hayatın mümkün olduğu kadar en kısa şekilde normalleştirilmesini sağlamak’ gerekçesiyle ek vergiler getirilmesi kararlaştırılmıştı. Tasarı, 12 Kasım 1999 Düzce depreminden sonra 26 Kasım 1999’da TBMM’de kabul edildi. Buna göre, 1999 ve 2003 yılları arasında alınan ek gelir vergisi, ek kurumlar vergisi, faiz vergisi, ek motorlu taşıtlar vergisi, ek emlak vergisi, özel işlem vergisi ve özel iletişim vergisinden toplamda 7 milyar 275 milyon lira gelir elde edildi. Deprem için fon oluşturulmadı. Toplanan gelirler, direkt merkezi bütçeye aktarıldı. Bülent Ecevit’in başbakanlığındaki DSP, ANAP, MHP Hükümeti döneminde alınmaya başlanan özel iletişim vergisi, AKP’nin iktidarda olduğu 2003 yılında kalıcı hale getirildi. 2020 yılına gelindiğinde, devletin özel iletişim vergisinden topladığı gelir 67 milyar 715 milyon 85 bin liraya ulaşırken, diğer ek vergiler de dahil edildiğinde deprem vergileri için son 20 yılda toplanan para 72 milyar 82 milyon 572 bin lirayı bulduğu ifade edildi.
Bugün de, dün de sorulan soru, bu sürecin sonunda değişmedi! Peki, depremin yaralarını sarmak ve deprem güvenliğini sağlamak için tasarlanan bu vergiler hangi amaç için kullandı? -Tamer Yazar-