Depremzedelere Konut Sahipliği ve Maliyetler Hakkında Önemli Bilgilendirme

İçişleri Bakanlığına bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), afet bölgelerindeki hak sahipleri listelerini açıkladı. Buna göre hak sahibi olan depremzedeler, kamulaştırma yöntemiyle elde edilen alanlarda TOKİ tarafından konutlardan yararlanacak.
Bu bilgilendirme, iki temel kanun çerçevesinde farklı işlemler ve yardımların sunulduğunu vurguluyor:
7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun” altında, depremzedeler, TOKİ (Toplu Konut İdaresi Başkanlığı) ile Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan konutlar aracılığıyla konut sahibi oluyorlar.
6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun”, depremzedelere yerinde dönüşüm yoluyla kendi müteahhitlerini bulma ve hibe ile kredi kullanarak konut sahibi olma fırsatı sunuyor.
Her iki kanun kapsamında, altyapı, sosyal donatıların inşası bedeli düşülerek konut borçlandırması sağlanıyor. Borçlandırmada vatandaşlar arasında belirli bir yüzde oranı bulunmuyor.
AFAD, tarafından açıklanan metinde şu önemli notlarda bulunuyor:
-TOKİ’den konut sahibi olanlar, yerinde dönüşüm hibe ve kredi haklarından faydalanamıyorlar.
-23 Ekim 2023 tarihinde açıklanan hak sahibi listeleri, sadece TOKİ ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan konutlar için geçerli.
-Her depremzede sadece 1 adet konut haksahipliği alabilir.
-Yerinde dönüşümde en fazla 3 konut için başvuru kabul edilir ve kredi verilir.
-Yerinde dönüşümde hibe ve kredi başvurusu yapılmazsa, mevcut imar durumu geçerli olur; başvuru yapılması durumunda imar durumu zemin + 4 kattan sınırlıdır.
-Yerinde dönüşümde mevcut mevzuat, bina maliklerinin 4/5 oranında karar alması şeklinde olup, meclise sunulan ancak halen kanunlaşmayan metinde bina maliklerinin yüzde 51’inin karar alması şeklindedir.
-TOKİ tarafından yapılan konutların geri ödemesinde, depremzede sadece aylık eşit ödeme yapacak ve ödemeler konut teslimine müteakip, 2 yıl ödemesiz + 18 yıl sıfır faizli olmak üzere aylık yaklaşık 6.200 TL eşit taksitli Toplam: 20 yıl’dır.
-Yerinde dönüşümde, 750.000 TL kredi kullanılması halinde, ödemeler; konut teslimine müteakip, 2 yıl ödemesiz + 8 yıl sıfır faizli olmak üzere aylık 7.812 TL eşit taksitli Toplam: 10 yıl’dır.
-Bununla birlikte, Konut m2 maliyetleri başka illerde yaklaşık 13.000 – 15.000 TL arası iken, deprem bölgesinde maalesef konut m2 maliyetleri 20.000 TL civarındadır.
-Bu durumda Yerinde dönüşümde 150 m2 konutu olan depremzede yaklaşık 2.5 – 3 milyon TL konut maliyetiyle karşılaşacaktır. Bu durumda;
İlk konut için 750.000 TL hibe 750.000 TL kredi kullanan her konut sahibi depremzede 150 m2 konutu için yaklaşık 1 – 1,5 milyon lira,
2. ve 3. konutu olan için hibe olmadan sadece 750.000 TL kredi olduğundan 2. ve 3. konutun her birine yaklaşık 2 – 2,5 milyon lira,
İlave para ödemesi gerekecektir.