Ne Haldeyiz?
İki yıl önce sunulan ilk rapor, gençlerin, siyasi yaşama ve gönüllü çalışmalara katılım oranının istenilen seviyede olmadığını ve bu konuda yapılması gereken birçok düzenleme ile faaliyete ihtiyaç duyulduğunu ortaya çıkarmıştı. Yeni rapor, Hatay dahil 16 ili kapsadı.
Türkiye’de kentsel gençlik nüfusunu temsil eden Hatay dahil 16 ilde, 18-29 yaş arasında 1.214 gencin katılımıyla bu yıl hazırlanan “Gençlerin İyi Olma Hali Raporu 2”, gençlerin durumunu mercek altına aldı. Infakto RW tarafından yapılan araştırma, 6-18 Nisan 2019 tarihleri arasında yüz yüze yapılan görüşmeler ile gerçekleşti. Araştırmada, %50’si kadın ve %50’si erkek olmak üzere; görüşülen gençlerin %44’ü çalışan, %31’i öğrenci, %13’ü iş arayan ve %11’i ev genci olarak belirlendi.
-DEĞİŞEN!-
Yaşamdan memnuniyete 2017 Araştırması ile karşılaştırmalı bakıldığında, memnun olanların oranında 11 puanlık bir düşüş görülmektedir. Yaşamdan memnun olduğunu belirtenlerin oranı 2017’de yüzde 71 iken, 2019’da yüzde 60 olarak hesaplanmıştır. Gençlere gelecekten umudunda da benzer bir şekilde düşüş görülmektedir. 2017’de umutlu olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 67 iken, 2019’da ise yüzde 55’tir.
Hayatından memnun olduğunu belirten genç kadınların oranı yüzde 61, erkeklerin oranı yüzde 59’dur. Kadınlar arasında geleceğinden umutlu olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 56 iken, erkekler arasında bu oran yüzde 54’tür. Gelecekten umutlu olduğunu belirten kadınların oranı 
2017 araştırmasında yüzde 68, erkeklerin oranı ise yüzde 65’ti.
-UMUTLUYUM!-
Yaşamından memnun olanların oranı yüzde 60’ken, bu oran çalışanlarda ve öğrencilerde daha yüksek olup, yüzde 64’tür. Ev gençlerinin yüzde 55’i hayatından memnun olduğunu belirtirken, memnuniyet, iş arayanlarda en düşüktür. İş arayan gençlerin yüzde 43’ü hayatından memnundur. Gelecekten umutlu olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 55 olup, görüşülen gençler arasında gelecekten en fazla umutlu olanlar, yüzde 64 ile öğrencilerdir. Çalışanların yüzde 57’si, ev gençlerin yüzde 46’sı gelecekten umutlu. Gelecekten umutlu olanların en düşük olduğu grup ise iş arayan gençler. Bu gençlerin yüzde 38’i gelecekten umutlu olduğunu belirtmiştir.
-ORAN DÜŞTÜ-
Gençlerin çalışma durumuna, 2017 Araştırması ile karşılaştırmalı bakıldığında, çalışanların oranının yüzde 53’ten 44’e gerilediği, iş arayanların oranının ise yüzde 8’den yüzde 13’e yükseldiği anlaşılmaktadır. Öğrencilerin oranı 2017’de yüzde 27 iken, 2019’da yüzde 31’dir. Ev gençlerinin oranı ise benzerdir. 2017’de ev genci olanların oranı yüzde 12, 2019 Araştırması’nda yüzde 11’dir.
Araştırma çalışmasına göre, gençlerin yüzde 44’ü çalışmaktadır. Bu oran, erkekler arasında yüzde 54, kadınlar arasında yüzde 34’tür. Çalışmayan genç erkeklerin büyük çoğunluğu öğrenciyken (yüzde 26), toplam içerisinde yüzde 13’lük bir kesim de iş aramaktadır. Buna karşılık, çalışmayan kadınlar arasında öğrencilerin ve “ne çalışan, ne okuyan, ne de iş arayan” olarak tanımlanan “ev genci” kategorisinde bulunanların oranıysa hemen hemen birbirine eşittir (yüzde 26’ya yüzde 28). Kadınlar arasında iş arayanların oranıysa yüzde 11’dir. Görüşülen gençler arasında, çalışanların ne kadar süredir çalıştıkları ve çalıştıkları iş yeri sayısı sorulduğunda, 18-24 yaş arasındaki gençlerin ortalama çalışma sürelerinin 3,3 yıl olduğu, bu rakamın 25-29 yaş diliminde 5,5’e yükseldiği görmekte. Bununla beraber, her iki yaş diliminde de çalışılan işyeri sayısı birbirine yakın. 18-24 yaş diliminde ortalama rakam 2,2 iken, 25-29 yaşta bu rakam 2,5’e yükselmektedir.
Bu arada, 2017’de gençlerin yüzde 63’ü kendi işini kurmak istediğini belirtirken, 2019’da bu oran yüzde 50 olarak hesaplanmıştır.
-GİRİŞİMCİLİK-
Araştırmaya göre, genç erkeklerin yüzde 59’u, kadınlarınsa yüzde 41’i kendi işini kurmayı istemektedir. Bu açıdan bir toplumsal cinsiyet farkı olduğu söylenebilir. 18-24 yaşındakiler arasında yüzde 54 olan girişimcilik eğilimi, 25 ve üstü yaşlarda yüzde 45’e düşmektedir. Çalışma durumuyla girişimcilik eğilimi arasındaki ilişkiye bakıldığında, iş arayan gençlerin kendi işlerini kurmaya daha fazla istekli (yüzde 62) olduğu görülmektedir. Ev gençlerindeyse bu eğilim sadece yüzde 29 oranındadır.
Araştırma çalışmasına katılan gençlere, çalışma durumlarından bağımsız olarak, “Herhangi bir nedenle iş arasanız, yaşadığınız yerde kolaylıkla iş bulabilir misiniz?” sorusu yöneltildiğinde, 2017 çalışması kapsamında görüşülen gençlerin yüzde 69’unun “zor olur” yanıtını verdiği görülmektedir. 2019 araştırmasında ise bu oran yüzde 72 olarak hesaplanmaktadır.
-İŞSİZLİK-
İş bulmanın zor olduğunu düşünenlerin oranı, genç kadınlar arasında yüzde 73’e kadar yükselmektedir. Yaş gruplarına göre bakıldığında, iş bulmanın zor olduğunu düşünenlerin oranının 25-29 yaş arasında yüzde 74 olup, daha yüksek olduğu gözlemlenmektedir. İş arayan gençlerin yüzde 89’u, ev gençlerinin yüzde 74’ü, yaşadıkları yerde iş bulmanın zor olduğu kanısında.
Kolay iş bulamayacağını belirten gençlere bunun en önemli iki sebebi sorulduğunda, yüzde 50’lik bir kesim, yaşadıkları yerde yeterli iş olanaklarının olmamasını belirtmiştir. İş bulmasını sağlayacak tanıdıklarının olmamasını belirtenlerin oranı yüzde 33 iken, ücretlerin düşüklüğünü iş bulmanın önünde engel olarak belirtenlerin oranı ise yüzde 23’tür. Yüzde 16’lık bir kesim, uygun bir iş bulamamayı iş bulmalarının önündeki önemli bir engel olduğunu belirtmektedir. Yüzde 15’lik bir grup, gerekli becerilerden yoksun olduğunu, yüzde 14’lük bir kesim de nereden iş bulacaklarını bilemediğini belirtmiştir. Gençlerin yüzde 12’si ise çalışma koşullarının zorluğunu, iş bulmalarının önündeki engel olarak görmektedir.
-BEKLENTİ-
Gençlere, iş özellikleri ile ilgili ifadeler okunup, bu özelliklerin, çalışacakları işte ne derece önemli olduğunu belirtmeleri istenmiştir. “Biraz önemli” ve “Çok önemli” cevaplarının toplamına bakıldığında, gençlerin en fazla önemsedikleri konuların başında, geleceklerini güvence altına alabilmenin geldiği görülmüştür. Gençlerin yüzde 89’u bu ifadeye katıldığını belirtirken, iyi para kazanabilmek yüzde 88’i tarafından belirtilmiştir. Uzun süre aynı işyerinde çalışabilmek ve kariyer yapıp terfi alabilmek, yüzde 86’lık bir kesim tarafından dile getirilirken, gençlerin yüzde 84’ü, çalışacakları işin hayatta yapmak istediği diğer şeylere vakit bırakması, yeteneklerini ve bilgilerini kullanabilmeleri özelliklerine önem verdiğini ifade etmiştir. Olmadığı bir insan gibi davranmak zorunda olmadığı ve alınan kararlara katılabileceği bir iş bulması, gençlerin yüzde 83’ü tarafından önemli olarak belirtilmiştir.
İş bulmak için hangi özelliklerin gerekli olduğu sorulduğunda, yüzde 51 ile en fazla belirtilen cevabın “kişisel iletişim becerilerinin kuvvetli olması” olduğu anlaşılmaktadır. Gençlerin yüzde 48’i “Etik davranış/ dürüstlük” özelliğini, yüzde 48’i ise “Kendine güven ve motivasyon” özelliğinin iş bulmada önemli olduğunu düşünmektedir.
-BAŞKA ÜLKE!-
Gençlere, ileride başka bir ülkede eğitimlerine devam etmek isteyip istemeyecekleri sorulduğunda, yüzde 23’ünün olumlu yanıt verdiği görülmüştür. Aynı şekilde, yüzde 25’lik bir kesim de, başka bir ülkeye yerleşmeyi düşündüğünü belirtmiştir.
Başka bir ülkeye yerleşmeyi düşünenlere hangi ülkeye yerleşmeyi düşündükleri sorulduğunda; yüzde 19’unun Amerika Birleşik Devletleri’ne, yüzde 15’inin Almanya’ya, yüzde 9’unun İngiltere’ye, yüzde 8’inin ise Hollanda’ya yerleşmeyi düşündüğü görülmektedir.
Başka bir ülkeye yerleşmeyi düşünen 307 gence bunun sebepleri sorulduğunda, ilk belirtilen cevap olarak, daha iyi iş olanaklarını belirtme oranının yüzde 46 ile en yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Yüzde 12’lik bir kesim, daha fazla kişisel özgürlük istediği için başka bir ülkeye yerleşmeyi düşündüğünü belirtirken, daha iyi eğitim olanakları cevabını birinci sebep olarak belirtenlerin oranı yüzde 11’dir.
-MAAŞ!-
Araştırma çalışmasına katılan gençlere, ortalama bir ayda ellerine geçen gelirin yaklaşık ne kadar olduğu sorulmuştur. Gençlerin yüzde 30’unun aylık kişisel geliri 600 TL ve altındayken, gelirleri 601-1500 TL olanların oranı yüzde 22’dir. Yüzde 18’lik bir genç kesimi 1500-2400 TL arasında gelire sahiptir. Ortalama bir ayda eline geçen gelir 2400 TL ve üzerinde olanların oranıysa yüzde 23’tür. Yüzde 8’lik bir kesim, bu soruya yanıt vermemiştir.
Gençlerin yaklaşık üçte biri kendi maddi durumunu diğerleri ile karşılaştırdığında kötü ya da çok kötü olarak algılamaktadır. Yüzde 48’i kendi durumunu orta halli olarak nitelendirirken, yüzde 21’i ekonomik durumunu iyi olarak tarif etmektedir.
-EKONOMİ-
Gençlerin yüzde 83’ü Haziran 2018’den itibaren Türkiye ekonomisinin kötüye gittiğini belirtirken, bu oran iş arayanlarda yüzde 92 ile en yüksektir, ev gençlerinin yüzde 87’si, çalışanların yüzde 85’i Türkiye ekonomisinin kötüye gittiğini belirtmektedir. Haziran 2018’den itibaren Türkiye ekonomisinin kötüye gittiğini düşünenlerin yüzde 89’u bu durumdan etkilendiklerini belirtmiştir. 
Ev gençlerinde ve iş arayanlarda, yüzde 93 ile bu oran en yüksektir.
Haziran 2018’den itibaren Türkiye ekonomisinin kötüye gittiğini düşünenlerin yüzde 41’i ödemelerini geciktirmek zorunda kaldığını, yüzde 31′ yakın çevresinden borç aldığını, yüzde 21’i bankalardan borç aldığını, yüzde 16’sı tasarruflarını bozdurmak zorunda kaldığını ve yüzde 12’si ise sahip oldukları şeyleri satmak mecburiyetinde kaldıklarını belirtmiştir.
Türkiye ekonomisinin kötüye gittiğini belirtenlerin yüzde 38’i bazı zorunlu giderleri ödeyemediği zamanlar olduğunu, yüzde 28’i gelecek ile ilgili planlarını ertelediğini, yüzde 27’si kredi kartı borçlarından ödeyemedikleri olduğunu, yüzde 21’i ailesinden birinin işsiz kaldığını, yüzde 20’si iş aramak ya da çalışmak zorunda kaldığını dile getirmektedir. İş kaldığını belirtenlerin oranı ise yüzde 14’tür. İş aramaktan vazgeçenlerin oranı yüzde 9’dur. Eğitimine ara verdiğini belirten yüzde 7’lik bir kesim bulunmaktadır. -Tamer Yazar-