Geri dönenleri bekleyen Suriye için

Ankara’ya “Şam ile görüş” baskısı!

Türkiye’de kayıtlı geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı, 21 Ekim 2021 tarihi itibariyle, bir önceki aya göre 13 bin 177 kişi artarak toplam 3 milyon 723 bin 674 kişi oldu. Hatay (437.234), İstanbul (534.439) ve Gaziantep’in (458.670) ardından en büyük kalabalığı ağırlayan il oldu.

Suriye’de 2011’de başlayan iç savaşta, şimdiye kadar en az 500 bin kişinin hayatını kaybettiği, en az 6 milyon 600 bin kişinin de yerini yurdunu terk ederek ülke dışına kaçtığı tahmin ediliyor. Türkiye ise Hatay ve diğer kentlerinde toplam 3 milyon 723 bin 674 Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapıyor. 10 sene geride kalırken yapılan tartışmanın başlığı ise ne Hatay’da, ne de Ankara’da değişmiyor! “Ne zaman dönecekler?” Peki, Suriye’de çatışmanın bitmesi, mültecilerin / sığınmacıların geri dönüşü için yeterli mi? Bu konuda konuşan insan hakları örgütleri de, yardım kuruluşları da, hatta deneyimli birçok diplomat da, “Hayır, yeterli değil!” cevabında durmayı sürdürüyor.
Bu konudaki açıklama sahiplerinden ikisi, Hatay’ın iki eski, deneyimli diplomatı, emekli Büyükelçiler, Mithat Rende ile Namık Tan olmuştu. Açıklamalara yansıyan başlıklardan biri, Ankara’nın Şam ile görüşme zamanının geldiği olmuş, sürekli dile getirilen ‘geri dönüşlerin’ olmazsa olmaz şartı olarak da bu tespitin altı özenle çizilmişti. Peki, eldeki tabloda ne var? Bugünün kalabalığına ekli son verilerde ne kadar büyük bir kalabalık var?
-13 BİN 177 KİŞİ!-
İstanbul merkezli Mülteciler Derneği’nin, Göç İdaresi verileri üzerinden 81 İl bazında yaptığı Ekim ayı analizine göre, Türkiye’de kayıtlı geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı, 21 Ekim 2021 tarihi itibariyle, bir önceki aya göre 13 bin 177 kişi artarak toplam 3 milyon 723 bin 674 kişi oldu.
-SURİYELİLERİN %70,8’İ-
Göç İdaresi’nin yayınladığı ve paylaşılan yaş aralığı tablosuna göre, Suriyeli erkekler, toplam Suriyeli sayısının %53,8’ini oluşturuyor. Suriyeli kadınların oranı ise %46,2. 10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı 1 milyon 78 bin 409 (%28,9). Tabloya göre Suriyeli erkeklerin sayısı Suriyeli kadınların sayısından 282 bin 198 kişi fazla. Erkek-Kadın sayısı arasındaki en büyük fark 70 bin 560 kişi ile 19-24 yaş aralığında. Yaş aralığı artıkça bu fark azalıyor. 55 üzeri yaş aralıklarında kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu görülüyor.
Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında 760 bin 300 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı %20,4. Yaş tablosuna göre, kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması 22,2
-KAMPLARDA!-
21 Ekim 2021 tarihi itibariyle, Hatay ve bazı illerde bulunan geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 51 bin 945 kişi olarak açıklandı. Bu sayı geçen ay (16 Eylül 2021) 52 bin 497 kişi, 2021’in başında 58 bin 752, 2020’nin başında 63 bin 247 kişi, 2019’un başında 143 bin 558 kişi, 2018’in başında ise 228 bin 251 kişiydi. Suriyelilerin yalnızca %1,4’ü kamplarda yaşıyor.
21 Ekim 2021 tarihi itibariyle, şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı 3 milyon 671 bin 729 kişi olarak açıklandı. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı, geçen aya göre 13 bin 729 kişi arttı. Suriyelilerin %98,6’u şehirlerde yaşıyor.
-İLLERE GÖRE-
Göç İdaresi’nin 21 Ekim 2021 tarihli verilerine göre, en çok Suriyeli barındıran şehir 534 bin 439 kişi ile İstanbul. İstanbul’u 458 bin 670 kişi ile Gaziantep, 437 bin 204 kişi ile Hatay takip ediyor. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun olduğu şehir ise %42,6 ile Kilis. Kilis’te 142 bin 792 Türk Vatandaşı ile 106 bin 365 kayıtlı Suriyeli bulunuyor. Suriyeli yoğunluğunda Kilis’i %20,8 oran ile Hatay takip ediyor. Hatay’da 1 milyon 659 bin 320 Türk Vatandaşı ile 437 bin 207 Suriyeli yaşıyor.
Suriyelilerin en az olduğu şehir ise 25 kişi ile Bayburt. Bayburt’u 44 kişi ile Tunceli, 45 kişi ile Artvin takip ediyor. Suriyelilerin Türk nüfusuna oranla yoğunluğunun en az olduğu şehir ise %0,02 oran ile Artvin. Artvin’de 169 bin 501 Türk Vatandaşı ile 45 Suriyeli bulunuyor. Türkiye’de Suriyelilerin olmadığı bir şehir bulunmuyor.
-NÜFUSA ORANI-
Geçici koruma altına alınan kayıtlı Suriyelilerin Türk nüfusuna oranı ise ülke genelinde %4,26. -Tamer Yazar-