Geri dönüşlerin formülü

Ankara-Şam Hattı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Ankara’da düzenlenen 13. Büyükelçiler Konferansı’nın son gününde düzenlediği basın toplantısında, Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad’la 10 ay önce yaptığı görüşmeyi paylaşması, gözleri Ankara ve Şam’a çevirdi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, 13. Büyükelçiler Konferansı’nda yaptığı konuşmasında, “Bağlantısızlar Toplantısı’nda, Belgrad’da ayaküstü diğer bakanlarla sohbet ederken, Suriye Dışişleri Bakanıyla da ayaküstü kısa bir sohbetim oldu” demesiyle başlayan tartışmada gözler, Ankara ve Şam’a çevrildi. Söz konusu toplantı, Ekim 2021’de düzenlenmişti.

Hatay’da sıkça tartışması yapılan ’Suriyeli sığınmacıların geri dönüş’ senaryoları arasında, Ankara’nın Şam ile diplomatik ilişki kurması önerisi, gündemin ilk sırasındaki yerini koruyor. Ancak bu beklentiye rağmen, Türkiye ile Suriye arasında, istihbarat kurumları dışında başka herhangi bir temas kurulmuyor.

Türkiye ile Suriye arasında Dışişleri Bakanları düzeyinde son görüşme, Suriye’de iç savaşın başladığı 2011’de, dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Ağustos ayındaki Şam ziyareti sırasında gerçekleşmişti. Davutoğlu, Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim yanı sıra Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile de bir araya gelmişti. Görüşme sonrası, Türkiye ve Suriye arasında siyasi diyalog kesilmişti.

Ankara ile Şam arasında, olası bir siyasi sürecin önündeki engeller arasında, Suriye içinde rejim ve muhalifler arasında uzlaşmanın henüz sağlanmamış olması, “terörle mücadele” konusunda Ankara ve Şam arasında fikir birliğinin olmaması ve Türkiye’de yaşayan 3,7 milyon Suriyeli mültecinin geri dönüşüne ilişkin belirsizliğin sürmesi gibi unsurlar yer alıyor.

Tamer Yazar