Birleşmiş Milletler’in (BM) yayınladığı bir rapor, Suriye’de 11 yıl süren savaşın, ülke genelindeki birkaç cephede son aylarda çatışmalar meydana gelmesi üzerine, bir kez daha büyük çaplı bir savaşa dönüşebileceği riskinin bulunduğunu ortaya koydu. Bölgedeki kolera salgını ise alarm veriyor!
İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa’nın ardından Türkiye’de en fazla Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapan Hatay’ın da yakından izlediği Suriye’deki son gelişmeler ve paylaşılan son haberler, sınırın her an yeniden ve daha şiddetli ısınabileceğine yönelik. Bu konudaki son paylaşım, Birleşmiş Milletler (BM) kaynaklı bir rapor üzerinden geldi.
Konuya ilişkin açıklamayı yapan ve uyaran, BM Suriye Komisyonu Başkanı Paulo Sergio Pinheiro, “Suriye, büyük çaplı bir savaşa geri dönmenin yükünü kaldıramaz. Ancak durum, bu yönde ilerleyebilir” dedi.
-NE OLDU?-
2011 yılında, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat karşıtı protestoların iç savaşa dönüşmesi, yabancı güçlerin de savaşın içine çekilmesi ve Suriye’deki farklı bölgelerin değişik güç odaklarının kontrolüne girmesi, binlerce kişinin ölümüne, milyonlarca Suriyelinin de evsiz kalmasına yol açmıştı.
İran ve Rusya’nın desteklediği Esat’ın Suriye topraklarının yüzde 70’ini yeniden ele geçirmesi, Amerika’nın desteklediği Kürt güçlerin IŞİD militanlarını mağlup etmesi ve Türkiye’nin sınırda bir tampon bölge oluşturmasıyla birlikte çatışmalar son yıllarda azaldı. Ancak BM, farklı bölgeler arasındaki fay hatlarının yeniden kızışmaya başladığına işaret ediyor.
-ELDEKİ!-
Cenevre’de gazetecilere konuşan Paulo Sergio Pinheiro, “Suriye’de savaşın tamamen bittiği izlenimini bir noktada edinmiştik” dedi. Pinheiro, ancak raporda kaydedilen olayların, durumun böyle olmadığını kanıtladığını söyledi.
50 sayfalık rapor, “temel insan hakları ve insani hukukun ağır ihlallerinin” bu yılın ilk altı ayında Suriye genelinde artış gösterdiğine işaret ediyor. Rapor, Suriye’nin kuzeydoğu ve kuzeybatısında onlarca sivilin ölümüne, gıda ve suya erişimin kısıtlanmasına neden olan çatışmaları ve hava bombardımanlarını içeriyor.
BM Suriye Komisyonu, Suriye hükümetinin kontrolündeki bölgelerde; eski muhalefet liderlerinin ölümlerini, ev baskınlarını, gözaltı merkezlerindeki işkence ve kötü muamele vakalarını belgeliyor.
Komisyon üyesi Hannt Megally, muhaliflerin kontrolündeki bölgelere düzenlenen Rus hava saldırılarının da son birkaç aydır daha da arttığını kaydetti. “Megally, gazetecilere, “Şiddetin arttığını görüyoruz” dedi.
-BÖLGEDEKİ RİSK!-
Bölgedeki çatışma riskinin geldiği boyut bir tarafa, ‘kolera’ riski de Hatay ve sınır kentlerini tedirgin eden bir diğer paylaşım oldu.
Suriye’deki BM Mukim İnsani Yardım Koordinatörü İmran Rıza’nın konuya ilişkin yazılı açıklamasında, geçen ayın sonundan bu yana, ülkenin Halep, Deyrizor, Rakka, Haseke ve Hama bölgelerinde etkili olan kolera salgınındaki son durum değerlendirildi.
Rıza, 25 Ağustos’tan 10 Eylül’e kadar ülke genelinde, kolera mikrobunun yol açtığı 936 şiddetli ishal vakasının tespit edildiği ve en az 8 kişinin yaşamını yitirdiği bilgisini paylaştı. Vakaların 676’sının Halep’te, 201’inin Deyrizor’da, 38’inin Haseke’de, 17’sinin Rakka’da görüldüğünü kaydeden Rıza, bu vakalara, çoğunlukla kirli sularla sulanan tarım ürünleri ve su kaynaklarının kirliliğinin yol açtığını belirtti. Rıza, ülkenin belirli bölgelerinde etkisini gösteren kolera salgınının, “Suriye halkı ve bölge ülkeler için tehdit içerdiğine” vurgu yaparak, salgının hızla yayılma tehlikesine dikkati çekti.
Bu salgının, aynı zamanda Suriye genelinde su sıkıntısı bulunduğunun işareti olduğunu da belirten Rıza, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve BM Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) koordinasyonuyla, ihtiyaç sahibi bölgelere temiz su sevkiyatı yapıldığını aktardı.
10 Eylül’de Halep’te 15 kolera vakasının doğrulanmasının ardından, Beşşar Esed rejimi, kolera salgını olduğunu ilan etmişti.
Paylaşılan bilginin ardından, Hatay’dan Suriye’ye giriş çıkışların daha kontrollü yapılması ve ekstra denetimlerin devreye sokulması bekleniyor.
Tamer Yazar