Yazar-Gazeteci-Ozan-Çevirmen-Fotoğraf Sanatçısı Gürhan Uçkan onlarca yapıtıyla Türk ve dünya kültürüne eşsiz katkısıyla kalıcılaşmıştır. Çok duyarlı, incelikli, alçakgönüllü insandı. Uçkan’la hem yazın dostluyduk hem kardeştik.
Gürhan Uçkan Ankara’nın eski ailelerinden gelir. Kurtuluş Lisesini ve ODTÜ İdari Bilimler Fakültesini bitirdi (1972). 12 Mart 1971 darbesini izleyen dönem. Öğrenimini sürdürmek amacıyla gittiği İsveç-Stockholm ikinci yurdu oldu. Bir göçmen kuştu Gürkan. Ne ki İsveç’e hiç alışamadı. Yılın birkaç haftasını mutlaka Türkiye’de bizle, dostlarıyla geçirirdi.
‘80’li yılların yazın dergilerinden Yarın’ın İsveç temsilcisiydi. Buna Cumhuriyet gazetesinin temsilciliği görevi de eklenecektir. Özellikle Cumhuriyet’i çok sever, görevinden onur duyardı. Yıllarca Cumhuriyet’te Stockholm Pazar yazıları yazdı. Deneme niteliğinde yazılar.
Öykü, şiir, romanlarında (biri yayımlanmış iki roman yazdı) sevda, özlem, cinsellik, göç izleklerini işledi. Hep içe kapanık, her yere yabancı. Dostlar çok bağlıydık birbirimize; Güney Günenç, Işık Kansu, A.Celal Binzet, Cihat Oğan, Nermin Küçükceylan, Remzi İnanç, Münevver Oğan, Günay Güner… Uçkan’ın Cebeci’deki evi buluşma yerimizdi. Bazen de Oğanların, Küçükceylanların evi. Yazın, şiir dolu yıllar.
Gürhan Uçkan usta çevirmendi aynı zamanda. İsveç Akademisi Çeviri Ödülünün kazandı. Ne ki alçakgönüllüğünden basında pek haber bile olmadı. (Oysa ünlü Nobel Ödülünü veren akademidir). Bu çevirileri anarsak: 1983- Üç Kıtadan Sesler (şiir antolojisi); 1998- Yunan Dosyası (Ali Cengizkan, İsveççe); 1987- Güneyde Söyleşiler (Marta Traba, roman); 1991- Gökyüzünde İsyan (Sven O. Bergkvist, roman); Yanlış Adım (Dan Mellin, öyküler); Gece Treninde Aşk (13 İsveçli yazardan birer öykü); 1994- Çölde Aşk (13 İsveçli yazardan birer öykü); 1997- Yılanın Yolu (Torgny Lindgren, roman); Bana Bundan Sonra İlk Dokunanın (Bodil Malmsten); 1998- Hüzün Gondolu (Tomas Tranströmer, şiirler); 1998- Uzunçorap Pippi (Astrid Lindgren’in çocuk romanı); 2004- Finistere’de Suyun Fiyatı (Bodil Malmsten, roman); 2005- Pölsan (Torgny Lindgren, roman); İzmir Saat Üç (Tomas Tranströmer, şiirler); Çılgın Yıllar (Birgitta Stenberg, roman).
Gürhan Uçkan Hümeyra’nın şarkısı olan şiirleriyle, öyküleriyle sevdalı göçmen kuştu. Değeri bilinmedi. Ne yakın çevresinde, ne ülkesinde. İçe kapandıkça içkiye sarıldı. Mülkiyeliler, Konur Sokak, Atakule… Ağırlaşan sağlık sorunu sonucunda Stocholm’de, 5 Aralık 2006’da yaşamını yitirdi. Gömütü, buluştuğumuz Cebeci’dedir. Işıklar içinde uyu Gürhan Ağabey. Hep aramızdasın.