Deprem bölgesi Hatay, Türkiye’de en fazla kooperatifin bulunduğu illerden biri olmasına rağmen, bu yapıların sürdürülebilirliği ve nitelik açısından eksiklikleri bulunuyor. İklim gazetecisi Yasemin Mıstıkoğlu, Hatay’da Internet Society Türkiye Chapter bünyesinde yapılan HAYYE projesinde kooperatifçilikte sürdürülebilirlik konusunu ele aldı ve yerel üreticilerin desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Deprem bölgesinde kooperatifler neden sürdürülebilir olmalı?
Hatay, 6 Şubat depremlerinin ardından ekonomik ve sosyal olarak yeniden yapılanma sürecine girdi. Bölge, kooperatifçilik açısından oldukça zengin olsa da, bu yapıların nitelikli ve sürdürülebilir olması gerektiğine dikkat çekiliyor.
İklim gazetecisi Yasemin Mıstıkoğlu, Hatay’da düzenlenen eğitim seminerinde kooperatiflerin yalnızca sayıca fazla olmasının yeterli olmadığını, aynı zamanda ekonomik, çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğe sahip olması gerektiğini vurguladı.
Hatay’daki kadın girişimcilerin de yoğun ilgi gösterdiği seminerde, kooperatiflerin nasıl uzun ömürlü olabileceği ve yerel üreticilerin nasıl desteklenebileceği konuları detaylı şekilde ele alındı.
Kooperatifçilikte sürdürülebilirlik nasıl sağlanır?
Kooperatiflerin uzun vadede başarılı olması için üç temel faktörün bir arada olması gerektiği belirtildi:
Ekonomik sürdürülebilirlik
Bir kooperatifin gelir-gider dengesini sağlayamaması, onun kısa sürede faaliyetlerini sonlandırmasına neden olabilir. Mıstıkoğlu, kooperatiflerin dijitalleşmesi, e-ticaret gibi yeni pazarlara açılması ve bölgesel iş birlikleri kurmasının önemini vurguladı.
Çevresel sürdürülebilirlik
Kooperatiflerin üretim süreçlerinde çevre dostu uygulamalar benimsemesi gerektiğini belirten Mıstıkoğlu, özellikle organik tarım, atık yönetimi ve yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi gerektiğini ifade etti. Hatay gibi tarımsal üretimin güçlü olduğu bir bölgede, doğal kaynakların korunması büyük önem taşıyor.
Sosyal sürdürülebilirlik
Kooperatiflerin kadın girişimcileri ve gençleri desteklemesi, toplumda sosyal bir dönüşüm yaratabilir. Deprem sonrası istihdam yaratılması için yerel üreticilerin kooperatif çatısı altında birleşmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Hatay’da kooperatiflerin güçlenmesi için hangi adımlar atılmalı?
Mıstıkoğlu, Hatay’daki kooperatiflerin daha uzun ömürlü ve verimli hale gelmesi için şu stratejilerin uygulanmasını önerdi:
– Eğitim ve farkındalık çalışmaları: Kooperatif üyeleri, sürdürülebilirlik konusunda bilinçlendirilmeli.
– Yerel üreticilerle iş birlikleri: Kooperatiflerin yerel ekonomiyi destekleyici projeler geliştirmesi gerekiyor.
– Devlet desteği ve teşvikler: Kooperatiflerin sürdürülebilir olması için mevzuat desteği sağlanmalı.
– Dijitalleşme ve e-ticaret: Hatay’daki kooperatifler, çevrimiçi satış yaparak geniş pazarlara açılmalı.
Kooperatifler iklim krizine nasıl katkı sağlar?
Kooperatiflerin, doğru yöntemler uygulandığında iklim değişikliğiyle mücadelede etkili bir araç olabileceği ifade edildi. Mıstıkoğlu, özellikle şu noktalara dikkat çekti:
Olumlu etkiler
– Yerel üreticilerin desteklenmesi ile sürdürülebilir tarım yöntemleri yaygınlaşabilir.
– Çevre dostu üretim modelleri kooperatifler aracılığıyla teşvik edilebilir.
– Yenilenebilir enerji kullanımı, üretimde fosil yakıt bağımlılığını azaltabilir.
Olumsuz etkiler
– Bilinçsiz su kullanımı ve kimyasal gübrelerin aşırı kullanımı, çevreye zarar verebilir.
– Yanlış tarım uygulamaları, doğal ekosistemlere zarar verebilir.
– Plastik ve atık yönetimi yetersiz olursa, kooperatifler çevre kirliliğine sebep olabilir.
Deprem bölgesinde yerel üreticilere destek şart
Yasemin Mıstıkoğlu, Hatay’ın deprem sonrası ekonomik toparlanmasında kooperatifçiliğin kritik rol oynadığını belirtti. Yerel üreticilerin güçlendirilmesi, çevre dostu üretim modellerinin teşvik edilmesi ve kadın girişimcilerin desteklenmesi, bölgenin kalkınmasına katkı sağlayabilir.
Hatay’daki kooperatiflerin yalnızca sayıca fazla olmasının yeterli olmadığını, bunların ekonomik, çevresel ve sosyal olarak sürdürülebilir hale getirilmesi gerektiğini belirten Mıstıkoğlu, eğitim, farkındalık ve devlet desteğiyle bu hedeflere ulaşılabileceğini söyledi.
