AKİB’e bağlı Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nin 2019 yılında narenciye ihracatından aldığı pay yüzde 78 oldu. Mersin, 634 bin ton miktar ve 320 milyon dolar değerle birinci olurken, Hatay 421 bin 970 ton miktar ve 194,7 milyon dolar değerle ikinci, Adana 147 bin 201 ton miktar ve 70,2 milyon dolar değerle üçüncü sırada yer aldı. Hatay’ın 2010 yılı ilk 10 aylık ihracat potansiyeli ise 109,7 milyon dolar oldu.
Anavatanı Çin ve Hindistan olan narenciye üretiminde 1990’lı yılların başından itibaren büyük gelişim gösteren Türkiye, son 30 yıllık süreçte ağaç varlığını ikiye, üretim miktarını üçe katlayarak, bu sektörde küresel bir oyuncu haline geldi. Dünya genelinde limon üretiminde 6’ncı, portakalda 9’uncu, mandarinde 3’üncü ve greyfurtta 2’inci en büyük üretici ülke konumuna gelen Türkiye’nin toplam narenciye rekoltesi 4,3 milyon tona ulaştı. 2019 yılında 1,6 milyon ton narenciye ihraç ederek 755,7 milyon dolar döviz geliri elde eden Türkiye, 2020 yılının ilk 10 ayında bu ürün grubunda küresel pazarlarda yüzde 30 oranında ihracat artışı yakaladı. 2020 yılı Ocak-Ekim ayları arasında 951 bin 623 ton narenciye ihraç
-HATAY-
Hatay, AKİB’in bu alandaki liderliğine, sahip olduğu 1.936.008 portakal ağacı, 2.925.190 mandarin ağacı, 340.861 limon ağacı, 78.245 limon ağacı ve 180 turunç ağacı ile destek verdi. Hatay ili, 2019 yılı Doğu Akdeniz narenciye üretiminde; 294.603 ton portakal, 524.996 ton mandarin, 43.078 ton limon ve 15.378 greyfurt ile ciddi bir rakama ulaştı.
-YÜZDE 73’Ü-
Subtropikal meyve grubunda yer alan narenciye üretiminde uygun iklim avantajları ve verimli topraklarıyla, Doğu Akdeniz Bölgesi, tartışmasız üstünlüğe sahip bir konumda bulunuyor. Narenciye üretiminin yüzde 73’ünü, bereketli topraklara sahip Adana, Hatay ve Mersin illeri gerçekleştiriyor.
2019 yılı verilerine göre, bu üç ilin toplam ağaç varlığı 25 milyon 953 bin adet olarak saptanırken, toplam narenciye üretim miktarı 3 milyon 166 bin tona ulaştı. Bu yılda, Doğu Akdeniz illerinde, toplam 1 milyon 134 bin adet greyfurt ağacından 237 bin 557 ton ürün hasat edildi. Bu üç ildeki 8 milyon 519 bin adet limon ağacından elde edilen ürün miktarı
Adana, Hatay ve Mersin illerinde, aynı dönemde 6 milyon 662 bin adet portakal ağacından 880 bin 799 ton rekolte elde edildi. Aynı yılda üç ildeki toplam 9 milyon 963 bin mandarin ağacından 1 milyon 220 bin 563 ton ürün alındı.
-LİDER İLLER-
Söz konusu dönemde; greyfurt ve portakalda Adana, limonda Mersin, mandarinde Hatay’ın üretim üstünlüğü dikkat çekti. 2019 yılında Adana’da 196 bin 568 ton greyfurt, 283 bin 786 ton limon, 370 bin 224 ton portakal ve 523 bin 743 ton mandarin üretimi gerçekleştirildi. Bu yılda Adana’nın toplam narenciye rekoltesi 1 milyon 374 bin ton olarak raporlara yansıdı. Hatay’da ise 15 bin 378 ton greyfurt, 43 bin ton limon, 294 bin ton portakal, 524 bin 996 ton mandarin hasadı gerçekleşti. Hatay’ın bu yıldaki toplam narenciye üretimi 877 bin 374 ton oldu. Aynı yılda Mersin 25 bin 611 ton greyfurt, 500 bin 415 ton limon, 215 bin 972 ton portakal ve 171 bin 824 ton mandarin üretimi gerçekleştirdi. Mersin’in toplam narenciye rekoltesi 973 bin 852 tona ulaştı.
-İHRACAT DALGALI-
Türkiye’nin son 5 yıllık narenciye ihracatı büyüteç altına alındığında grafiklerin dalgalı ilerlediği gözleniyor. Yaş meyve ve sebze ihracatında en önemli ürün grubunu oluşturan narenciyede Türkiye’nin ihracat geliri 2015 yılında 839,9 milyon dolar, 2016’da 880 milyon dolar, 2017’de 849,4 milyon dolar, 2018’de 893,2 milyon dolar, 2019’da 755,7 milyon dolar
-EN FAZLA-
2019 yılında toplam 1 milyon 613 bin ton narenciyeyi dış pazarlarda değerlendiren Türkiye, en fazla mandarin ihraç etti. Mandarin’in ardından limon, portakal ve greyfurt sıralandı. Mandarin 758 bin 168 ton miktar ve 347,3 milyon dolar değer ile birinci, limon 476 bin 196 ton miktar ve 244,8 milyon dolar değer ile ikinci, portakal 238 bin 984 ton miktar ve 91,5 milyon dolar değer ile üçüncü, greyfurt 140 bin 231 ton miktar ve 71,7 milyon dolar değer ile dördüncü oldu.
-AKİB’İN PAYI-
Doğu Akdeniz illerinin narenciye üretimindeki yüzde 73’lük üstünlüğü, ihracata daha yüksek oranda yansıdı. Akdeniz İhracatçı Birlikleri’ne (AKİB) bağlı Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nin 2019 yılında narenciye ihracatından aldığı pay yüzde 78 oldu. Bu yılda Mersin 634 bin ton miktar ve 320 milyon dolar değer ile birinci, Hatay 421 bin 970 ton miktar ve 194,7 milyon dolar değer ile ikinci, Adana 147 bin 201 ton miktar ve 70,2 milyon dolar değer ile üçüncü sırada yer aldı.
-RUSYA PAZARI-
Narenciye ihracatında, Türkiye’nin ana pazarlarını; Bağımsız Devletler Topluluğu, Orta Doğu ve Avrupa ülkeleri oluşturdu. 2019 yılında en fazla narenciye ihraç edilen ülke 313,7 milyon dolar değer ile Rusya oldu. Bu ülkeyi, 90,3 milyon dolar değer ile Ukrayna ve 76,4 milyon dolar değer ile Irak takip etti. Romanya, Suudi Arabistan, Bulgaristan, Polonya ve Sırbistan, diğer önemli pazarları oluşturdu.
Türk narenciyesini ve 2020 yılı ihracatını değerlendiren Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Nejdat Sin, Türkiye İstatistik Kurumu’nun değerlendirmelerine göre, yeni sezonda narenciye rekoltesinde yüzde 0,7 oranında artış beklendiğini belirtti.
İlkbahar döneminde, bölgesel bazda olumsuz hava koşullarının bahçeleri etkilediğini, buna rağmen bereketli bir sezon geçirmeyi umduklarını kaydeden Başkan Sin, “Yurt genelinde limonda yüzde 25,1, mandarinde yüzde 11,5 oranında artış öngörülüyor. Portakalda ise yüzde 21,5 ve greyfurtta yüzde 0,9 oranında düşüş olacağı tahmin ediliyor” dedi.
-ORTAK AKIL-
Türkiye genelinde yaş meyve sebze sektörünün koordinatörlük ve sekreterya hizmetlerini yürüten Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak, narenciye üretiminde ve pazarlamasındaki sorunlara çözüm
-DOĞU AKDENİZ-
2020 yılının ilk 10 ayında, narenciye ihracatının zirvesinde, üretimin bol olduğu Doğu Akdeniz illerinin yer aldığını ifade eden Başkan Sin, “Ocak-Ekim döneminde 396 bin ton ürün ihraç eden Mersin, yüzde 34 artış ve 216,5 milyon dolar değer ile zirvede yer aldı. 226 bin 777 ton ürünü yurt dışına pazarlayan Hatay, yüzde 8 artışla 109,7 milyon dolarlık ihracat hacmine ulaştı. 76 bin ton ürün satışı gerçekleştiren Adana, yüzde 26 artış yakalayıp 42,7 milyon dolarlık ihracat hacmine ulaştı. Bu illerimizi Trabzon, Şırnak, Antalya, İzmir, İstanbul, Ankara ve Mardin takip etti” diye konuştu. -Tamer Yazar-