Suriyeli Mülteciler konuşuldu
İnsani Geliştirme Vakfı (İNGEV) ile Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi tarafından, Türkiye’de Suriyeliler Tarafından Kurulan Şirketlerin İstihdam ve Ekonomiye Katkısını Geliştirmek” başlığında gerçekleştirilen konferans, Hatay ve diğer illerdeki Suriyeli mültecilerin ekonomik yapılarını masaya yatırdı. Konferansın hazırlık çalışmalarına; AB Bakanlığı, DEİK, TOBB, TÜRKONFED, Suriye Ekonomik Forumu, Sürdürülebilir Kalkınma Derneği, ILO, Hacettepe ev Bahçeşehir Üniversitelerinin Göç Araştırma Merkezleri dahil birçok kuruluş destek verdi. Toplantıda, farklı şehirlerde yaşayan Suriyelilerin Türkiye ekonomisi içindeki başarılı girişimcilik hikayeleri de ‘girişimciler’ başlığında yer aldı. Gerçekleşen toplantının belki de en önemli sunumu ise, Suriyeli girişimciliğinin ekonomiye katkısını arttıracak ‘Öneri Paketi’ taslağı oldu.
-3.3 MİLYOPN SURİYELİ-
Türkiye de, Mart 2017 istatistiklerine göre 3.3 milyon Suriyelinin (Hatay’da yaklaşık olarak 500 bin…) yaşadığına işaret edilirken, mülteci girişimciliğinin bu anlamda önemli olduğunun altı çizildi. Konuya ilişkin konuşan Building Markets Ülke Direktörü Işık Oğuzertem, Suriyelilerin yeni girişimlerle, farklı sektörlerde kurdukları şirketleriyle ülke ekonomisine katkıda bulunduklarını ve desteklenmeleri gerektiğinin bilgisini vererek, “Suriyelilerin işgücü piyasasındaki durumu üzerinde düşünülecek konulardan biri. Halen çalışma izni olan Suriyeli sayısı 20 bini geçmiyor. Ancak fiili çalışan sayısı çok daha yüksek. Çalışanların yaklaşık dörtte biri Suriyeli işveren yanında çalışırken, dörtte üçünü Türkiyeli işverenler istihdam ediyor. Vergi ve istihdam gibi konularda Suriyeliler Türkiye’ye katkıda bulunmak istiyorlar ve bu katkılarında kadın istihdamı da önemli, özellikle bu konunun altının çizilmesi gerekiyor” dedi.
-SURİYELİ ÖĞRENCİLER-
Konferans’ta, Suriyeli girişimciler de kurdukları şirketlerden bahsettiler. 2016 yılında kurduğu şirketle ilgili bilgi veren Excellence Center Kurucusu ve İcra Kurulu Başkanı Asmaa Joha, “Suriye’de mütevazi bir evim vardı. Evimden bilgisayarım dışında hiç bir eşya almadan Türkiye’ye geldim. 25 Haziran 2016’da şirketimi açtım. Temmuz’da faaliyete geçti. Açtığımız merkezde Arapça, İngilizce, Türkçe dersleri veriliyor. Bu derslerin yanı sıra her iki toplumu nasıl birbirine entegre edebilirizin çalışmalarını da sürdürmek istiyoruz” diye konuştu. Joha, Türkiye’deki eğitim sistemiyle ilgili olarak da, “Eğitim sisteminde değişen yeni kararlardan Suriyeli öğrencilerimiz endişeli. Bu konuda alınan kararların daha uzun süreli olması gerekiyor. Çocukların hangi okullara gidecekleri konusundaki endişelerinin giderilebilmesi için bu konuya burada değinmek istedim” ifadelerini kullandı.
-İZİNSİZ ÇALIŞANLAR-
Hatay’da şu ana dek karşılaşılan en ciddi sorunlardan birine parmak basan ve izinsiz çalışan Suriyeli kalabalığın ekonomi içindeki fazlalığına dikkat çeken, İnsani Gelişme Vakfı (İNGEV) Başkanı Vural Çakır ise, “Halen çalışma izni olan Suriyeli sayısı 20 bini geçmiyor. Ancak fiili çalışan sayısı çok daha yüksek. Çalışanların yaklaşık dörtte biri Suriyeli işveren yanında çalışırken, dörtte üçünü Türkiyeli işverenler istihdam ediyor” diye konuştu.
-ÖNE ÇIKANLAR-
Toplantıda paylaşılan ve dikkat çeken kısımlar ise şöyle:
> Türkiye’de yabancı sermaye statüsü ile kurulan 8100 Suriyeli şirket bulunuyor.
> Suriyeli işletme sahiplerinin %67’si üniversite mezunu. Genel Suriyeli nüfusa göre iyi eğitimliler…
> Suriyeli girişimciler, Türkiye’ye bağlı… %39’u Türkiye’de bir iş daha kurmayı planlıyor.
> Suriyeli girişimcilerin %76’sı Türkiye’deki işlerini muhafaza etmeyi ve Suriye’ye açılmayı planlıyor.
> Mülteciler arasında hiç Türkçe bilmeyenlerin % 40’ı Hizmet sektöründe çalışıyor. -Tamer Yazar-