Türkiye’nin en yüksek insani gelişme gösteren 34 ilçesi
Türkiye’nin doğurganlık hızı en yüksek 100 ilçesinin 68’i, en az gelişmişlik düzeyinde bulunan 6. kademede. Bu kademedeki en düşük skorlu ilçeler; Bingöl, Diyarbakır, Mardin, Muş, Hatay, Gaziantep, Ağrı ve Siirt’te yer alıyor.
Kısa adı İNGEV olan, İnsani Gelişme Vakfı, Türkiye’nin en yüksek insani gelişim düzeyine sahip ilçeleri araştırdı. Belirlenen 34 ilçe arasına ilimiz Hatay’ın 15 ilçesinden hiçbiri giremedi. Araştırma, Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı çerçevesinde hazırlanan İnsani Gelişme Endeksi’ne göre yapılıyor. Yani BM tarafından geliştirilmiş uluslararası ölçülere göre düzenleniyor.
Bu ölçüler şunlar:
Yönetimde şeffaflık, eğitim seviyeleri, cinsiyet eşitliği, sağlık, kişi başına gelir, doğumda hayatta kalma süresi, okuryazarlık, çevreye saygı, sosyal yaşam gibi…
Ayrıca…
– Gizli vatandaş görüşleri alınıyor.
– Belediyelerin faaliyet raporları inceleniyor.
Araştırma kapsamına, Türkiye’deki en yüksek nüfuslu 188 ilçe girdi. Bunun sonucunda, bu 188 ilçe; “Çok yüksek insani gelişme”, “Yüksek insani gelişme”, “Orta insani gelişme” ve “Düşük insani gelişme” olarak 4 ayrı kategoriye bölündü. En gelişmiş 34 ilçenin 17’si, İstanbul’da yer aldı.
Nasıl belirlendi?
Bu konuda; İlçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlikleri, üniversite mezunu oranı, kişi başına hekim sayısı, POS cihazı sayısı, ilkokul ve üzeri mezunu kadın oranı, imalat sanayi payı, ortalama LGS puanı, gayrimenkul birim satış fiyatı, pasaport sahipliği gibi veriler kullanılıyor.
İlk 10 İlçe hangileri?
İstanbul’un 39 ilçesinin 29’u ve İzmir’in 30 ilçesinin 10’u, Ankara’nın beş ilçesi, birinci kademede. Araştırmaya göre, en gelişmiş 10 ilçe sırasıyla şöyle:
Şişli (İstanbul), Çankaya (Ankara), Beşiktaş (İstanbul), Kadıköy (İstanbul), Yenimahalle (Ankara), Bakırköy (İstanbul), Fatih (İstanbul), Nilüfer (Bursa), Ataşehir (İstanbul), Başakşehir (İstanbul).
Bu ilçelerde, Türkiye’deki tüm banka şubelerinin yüzde 49’u bulunuyor. Kartlı ödeme tutarının yüzde 56’sı da bu ilçelerde. Eğitim ve sağlık boyutlarındaki bütün değişkenlerde birinci gelişmişlik kademesi, en yüksek değerlere sahip.
En az gelişmiş 68 ilçe içinde Hatay’dan var
Araştırmaya göre; ikinci kademede 173, üçüncü kademede 175, dördüncü kademede 215, beşinci kademede 222, altıncı kademede ise 121 ilçe bulunuyor. Türkiye’nin doğurganlık hızı en yüksek 100 ilçesinin 68’i, en az gelişmişlik düzeyinde bulunan 6. kademede. Bu kademedeki en düşük skorlu ilçeler; Bingöl, Diyarbakır, Mardin, Muş, Hatay, Gaziantep, Ağrı ve Siirt’te yer alıyor. -Haber/Cemil Yıldız-