Haziranda Ölmek Zor (2)

“işten çıktım
sokaktayım
elim yüzüm üstüm başım gazete”
Hasan Hüseyin

“Haziranda Ölmek Zor,” Hasan Hüseyin’in bir yapıtının adıdır. Yapıta adını veren dize, Haziranda Ölmek Zor, 3 Haziranda yitirdiğimiz dünya ozanı Nazım’la, Nazım’ın ölümüyle ilgilidir. Ozan, yapıtla ilgili olarak: “1963’lerde yaşanılanları ben, ancak böyle dökebildim 1976’larda şiire. On üç yılda özümsemişim o olayları, on üç yıl sonra damıtabilmişim. O günleri yaşayıp da ozanlığa soyunanlar, elbette ki benden daha iyi yapabileceklerdir bu işi. ‘El elden üstündür, taa arşa kadar’ demiş eskiler.” der.
3 Haziran, Nazım’ın ölüm yıldönümü. Nazım, bu ülkenin yetiştirdiği büyük bir şairdir, büyük bir sanatçıdır. Tüm dünyanın “Mavi Gözlü Dev”idir o. Sanki ölümünün ipuçlarını şiirlerinde vermiş gibi:

“1902’de doğdum
doğduğum şehre dönmedim bir daha
geriye dönmeyi sevmem…
kimi insan otların, kimi insan balıkların çeşidini bilir
ben ayrılıkların
kimi insan ezbere sayar yıldızların adını
ben hasretlerin…

Yaşamı boyunca çektiği çileleri, acıları, zorlukları… ziyaretine giden her insan yüreğinde duymuş ve ondan özür dilemiştir. Ona gerçek huzuru tattıramadık.
. Öldüğü gün cebinden eşi Vera’nın fotoğrafı çıkıyor, fotoğrafın arkasında şu dizeler yazılı:

Gelsene dedi bana
Kalsana dedi bana
Gülsene dedi bana
Ölsene dedi bana
Geldim.
Kaldım
Güldüm,
Öldüm.

Ama bizce sen:
Geldin,
Kaldın
Ama gülmedin
Ve de hiç ölmedin…

Haziran ayı, pek çok yazın adamımızı bizden koparmış: 2 Haziranda Ahmet Arif ve Orhan Kemal.
Ahmet Arif, şiirimizin gür sesi, söyleyeceklerini tek yapıtta, Hasretinden Prangalar Eskittim’de, söylemiş. Yalın, içten, büyülü şiirler. Işık saçıyor insanların yüreğine.
Orhan Kemal’e gelince. Günümüz gençliği fazla tanımıyor onu. Oysa öykü ve romanları günümüzde bile aşılmış değil. Hangimiz Bekçi Murtaza, Bereketli Topraklar Üzerinde romanlarından etkilenmemiş?
Orhan Kemal’i var eden etkenlerin bir ucu taa Bursa Mapusanesi’ne dayanıyor. İkinci Dünya Savaşı Yılları. Orhan Kemal şiir yazmaktadır. Büyük Usta Nazım Hikmet, “Sen şiiri bırak, öykü yaz.” diye öneriyor ve Orhan Kemal, öyküye başlıyor.
Kültür ve Sanatın, bir ülkede demokrasi kültürünün gelişip serpilmesine çok ciddi katkıları olduğunu biliyoruz
Nazım’ı, Orhan Kemal’i, Ahmet Arif’i tekrar tekrar okumak ve okutmak gerek. Özellikle gençlere. Bu değerler kolay yetişmiyor.