Nöbetçi Eczaneler
Katılımcıların yüzde 16,7’si İntiharı düşündü!
Hak ve Adalet Platformu ‘Olağanüstü Hal (OHAL) Araştırma ve Raporlama Komisyonu’, Hatay ve diğer illeri kapsayan “15 Temmuz 2016 Sonrası OHAL’de Yaşanan Hak İhlalleri ve Sosyal Boyutları” başlıklı Raporu kamuoyuyla paylaştı.
24 Eylül-1 Aralık tarihleri arasında OHAL ve KHK mağduru, mağdur yakını ve doğrudan mağduriyeti olmayan 630’u kadın 2 bin 173 kişinin katılımıyla hazırlanan “15 Temmuz 2016 Sonrası OHAL’de Yaşanan Hak İhlalleri ve Sosyal Boyutları” başlıklı Rapor, Hatay ve diğer illerde bu süreçte ‘işlerini’ ve ‘özgürlüklerini’ kaybeden kalabalıklar adına önemli tespitleri kamuoyuyla paylaştı.
-TABLO NET!-
Hak ve Adalet Platformu tarafından paylaşılan Rapor’da, OHAL döneminin; birey-devlet, toplum-devlet ilişkilerinde ciddi yarılmalar yarattığı, yasama, yürütme ve yargı erkleri ayırımını ortadan kaldırdığı belirtildi.
Rapor, cezaevleri bir süre tutuklu bulunan kişilerin yüzde 16,7’sinin intihar etmeyi düşündüğünü, intihar planı yaptığını ya da intihar girişiminde bulunduğunu da gösterdi. Haklarında soruşturma yürütülen katılımcıların yüzde 46,2’sinin henüz bir iddianame hazırlanmadığını ya da duruşmalarının yapılmadığını ifade etti.
Rapor’a göre, OHAL sürecinde işlerinden atılan kişiler arasında işsizlik oranı 48,7. Bu kişilerin yüzde 35,7’si birikimlerini harcayarak geçinmeye çalışırken, yüzde 25,6’sı ailesinin yanında kaldığını söyledi. Gündelik işlerde çalışanların oranı yüzde 18,9 iken, sigortalı bir işte çalışanların oranı ise sadece yüzde 8,7.
-SONUÇLAR!’-
Anket çalışmasından çıkan çarpıcı sonuçların öne çıkan başlıkları şöyle:
-Ankete katılan mağdurların yüzde 57.5’i eğitim, yüzde 11.6’sı hizmet, yüzde 11.3’ü güvenlik, yüzde 10’u sağlık çalışanı.
-OHAL KHK’larıyla ihraç edilen mağdurlar arasında işsizlik oranı yüzde 65. Bir işte çalışanların çoğu da sigortasız ve/veya düşük gelirli işlerde çalışıyor.
-İşlerinden atılanların yüzde 95.8’i, 15 Temmuz 2016 öncesi herhangi bir cezai soruşturma geçirmemişler.
-Gözaltına alınanların yüzde 75’i 2 veya daha fazla gün (30 güne kadar) gözaltında tutuldu. Mağdurlardan yüzde 55.6’sı savunma ve delil hakkını kullanamadı, yüzde 30.8’inin ifadeleri alınırken yanlarında avukat bulundurmalarına izin verilmedi.
-Gözaltına alınanların yüzde 23.5’i kötü muamele/işkence gördüğünü beyan ediyor. En sık yaşana kötü muamele yüzde 83.9 ile psikolojik baskı; bunu yakınlarla görüştürmeme, sözlü şiddet ve tuvalet/banyo kısıtlamaları takip ediyor.
-Ankete katılanların yüzde 27.3’ü tutukluluk yaşamış. Tutuklanma gerekçeleri arasında Bank Asya’ya para yatırmak, bylock tespiti ve sendika üyeliği yer alıyor. Yüzde 29.2’si ise neyle suçlandığını bilmiyor.
-Tutuklanan mağdurların yarısı cezaevi koşullarını kötü veya çok kötü olarak tanımlıyor. Tutuklu olanların yüzde 34.7’si avukatlarını ve yakınlarını en fazla ayda bir görebildiğini beyan etti.
-Tutukluların yüzde 62.7’sinin kitap/gazete hakkı engellendi.
-Cezai soruşturmaları olan mağdurların yüzde 46.2’si hakkında henüz iddianame düzenlenmiş değil.
-Mağdurların yaşadıkları sonrası yüzde 36.4’ünün eşleri ile ilişkileri, yüzde 68.7’sinin komşularıyla ilişkileri, yüzde 84.3’ünün de yakın arkadaşlarıyla ilişkileri kötüleşti veya bitti.
-Ankete katılan mağdur yakınlarının en büyük sıkıntısı yüzde 92 ile ekonomik. Bunu yüzde 85’le psikolojik sıkıntılar, yüzde 86 ile de sosyal dışlanma izliyor.
-Mağdur yakınlarının yüzde 6.9’u intihar planı yaptı veya girişimde bulundu. -Tamer Yazar-