Bugün insan hakları evrensel bildirgesinin birleşmiş milletler genel kurulunda kabul edilmek suretiyle tüm dünyada geçerli olmaya başlayışının 73. yıl dönümüdür.
Bundan 73 yıl önce birleşmiş milletler genel kurulunda görüşülerek kabul edilen bildirge 30 maddeden oluşmaktadır.
Bu 30 maddenin her biri ayrı ayrı insana verilen değeri ve hakları göstermesi anlamında büyük bir önem taşımaktadır.
İnsan hakları, insanın doğduğu günden itibaren uygulanması ve tüm yaşamı boyu titizlikle korunması gereken hakların toplamını kapsamaktadır.
Bildirgenin 1. maddesi: Bütün insanlar özgür; onur ve hakları yönünden eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşçe davranmalıdırlar hükmünü içerir.
Böylece insanların hür ve eşit doğduğunu, birbirleri ile kardeşçe yaşama hakkına sahip olunduğunu içeren bu 1. maddeden sonra gelen tüm maddelerde insanlar eşit olup, din, dil, ırk, renk, cins ve inanç yönünden bir ayrıma tabi tutulmamak koşulu ile bütün haklardan ve özgürlüklerden yararlanma hakkına sahip bulunmaktadır.
Bildirgenin 18. maddesi ise: Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır; bu hak din ya da inanç değiştirme; dinini ya da inancını tek başına ya da topluca,açık yada özel olarak öğretim, uygulama, tapınma ve anma bağlamında açığa vurma özgürlüğünü içerir hükümlerini kapsamaktadır.
Böylece insanların doğuştan itibaren dilediği din ve inanç sahibi olma ve bunların kurallarını yerine getirme hakkına sahip olduğu da bu bildirge vesilesi ile bir kez daha açıklanmış ve kabul edilmiştir.
İnsanlara daha küçük yaşta iken şu veya bu şekilde inançlarını belirleme konusunda baskı yapılmasının sonucunu doğuracak olan eğitim adı altında genç beyinlere baskı niteliğinde bilgiler verilmeye kalkışılması da bu bildirge ile önlenmiştir.
Yine insan hakları evrensel bildirgesi ile tüm insanlara bağımsız mahkemelere müracaat ve bağımsız yargıda kendini savunma hak ve yetkisi tanınmış, hukukun üstünlüğü ilkesinin gerekleri olarak ta demokrasinin tüm kurum ve kuralları ile işletilmesi suretiyle oluşacak olumlu ortamdan yararlanma hak ve yetkisi sağlanmıştır.
Yine bu bildirge ile insanların eşit doğduğu, eşit yaşadığı ve tüm haklardan ve yükümlülüklerden eşit olarak yararlanabileceği kuralıda kabul edilmiştir.
Bildirge ile insanların serbestçe dolaşma hakkına sahip olduğu, keyfi olarak kimsenin tutuklanamayacağı, alıkonulamayacağı ve sürgüne gönderilemeyeceği kuralıda kabul edilmiş bulunmaktadır.
İşkence, insanlık dışı yada onur kırıcı ceza yada muameleye kimsenin uğratılamayacağı, nerede olursa olsun kişilik hakkının tanınmasına sahip olacağı ilkeleri de bu bildirgede yer almıştır.
Çalışma hakkı ve özgürlüğü ile eşit çalışma koşullarının sağlanması, herkesin her türlü sosyal güvenlik haklarından yararlanması gibi hususlarda bu bildirge ile yaşama geçirilmiş bulunmaktadır.
Özelikle tüm insanların, hukukun üstünlüğü ilkesi şemsiyesi altında, eşit olarak siyasi, ekonomi, kültürel, eğitim alanlarında her türlü haklardan yararlanabileceği ve bu hakları eşit olarak kullanabileceği ilkeleri de insan hakları evrensel bildirgesi ile de birlemiş milletler tarafından 1948 yılında yaşama geçirilmiş ve o günden bu yana dünyanın çeşitli ülkelerinde bu haklar tartışmasız olarakta uygulanmaya başlanmıştır.
Aradan 73 yıl geçti.
Bu süreç içerisinde, ülkemizde de insan hakları evrensel bildirgesindeki 30 maddedeki hakların tamamının eşit bir şekilde uygulanabilmesi yolunda çabalar sarf edilmekte, uğraşlar verilmektedir.
Diliyoruz ki; yakın bir gelecekte, bu bildirgedeki 30 maddede belirtilen tüm haklar insanlara eşit olarak verilsin ve uygulansın, böylece dünya daha yaşanabilir, daha güzel, daha mutlu ve daha umutlu bir ortama kavuşmak suretiyle güzel günlerin gelebilmesi için gereken yapılsın.
Bu beklenti ile insan hakları evrensel bildirgesinin kabulünün 73.yılı nedeniyle daha nice güzel yıl dönümlerine diyoruz…
nabiinal@hotmail.com