Suriye devlet televizyonu, İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait savaş uçaklarının Suriye’nin orta ve kuzey kesimleri üzerinde “keşif uçuşu” gerçekleştirdiğini öne sürdü. İsrail ve Suriye kaynaklı haberlerde, uçakların Humus ve Hama üzerinden ilerleyerek Türkiye sınırındaki Hatay hattına kadar yaklaştığı iddia edildi.
İddialar, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Suriye’nin güneyine yönelik gerçekleştirdiği “yasadışı ziyaretin” hemen ardından gündeme geldi. Uçuşların zamanlaması bölgede tansiyonun yeniden yükselmesine yol açabileceği değerlendirmelerine neden oldu.
Hatay Hattına Yaklaştılar
Riyad merkezli Al Arabiya’nın haberine göre yerel kaynaklar, İsrail savaş uçaklarının Suriye hava sahasını güneyden aşarak Kuneytra ve Cebel Şeyh üzerinden Şam’ın batısına, ardından Humus ve Hama’ya ilerlediğini aktardı. İsrail kamu yayıncısının da uçuş iddialarını doğruladığı öne sürüldü.
Suriye devlet televizyonu, İsrail’e ait bir hava filosunun daha kuzeye yönelerek Hatay sınır hattına yaklaştığını iddia etti. Türkiye Milli Savunma Bakanlığı ise konuya ilişkin henüz bir açıklama yapmadı. Uçakların ayrıca Hama’nın batı kırsalı, Lazkiye ile İdlib’in güney ve doğusunda yoğun keşif faaliyetleri yürüttüğü öne sürüldü.
Netanyahu’nun Ziyaretinin Ardından Geldi
Al Arabiya’ya göre gelişme, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Çarşamba günü İsrail işgali altındaki Suriye’nin güneyindeki bölgelere yaptığı yasa dışı ziyaretten birkaç saat sonra meydana geldi.
Netanyahu, bölgede konuşlu askerlere yaptığı açıklamada, “Savunma ve saldırı kabiliyetimize büyük önem veriyoruz. Dürzi müttefiklerimizi korumak ve Golan Tepeleri’ne komşu kuzey sınırlarımızı güvence altına almak önceliğimizdir.” ifadelerini kullanmıştı.
İsrail kamu yayıncısı, Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz’ın ziyaretinin, ABD’nin İsrail ile Suriye arasında bir güvenlik anlaşması sağlamaya yönelik çabalarının parçası olduğunu aktardı. Yedioth Ahronoth gazetesi ise turun, saha koşullarını değerlendirme ve kuzey cephesindeki gelişmeleri izleme amacı taşıdığını yazdı.
Terör örgütü HTŞ’nin kontrolündeki Suriye Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu ile bazı İsrailli bakanların güney Suriye’ye yaptığı ziyareti “egemenlik ihlali” olarak nitelendirerek kınadı. Bakanlık açıklamasında, “Bu ziyaret Güvenlik Konseyi kararlarına aykırıdır ve İsrail’in saldırgan politikalarını kalıcılaştırma çabasının yeni bir örneğidir.” denildi.
Açıklamada ayrıca, İsrail’in işgal ettiği tüm bölgelerden çekilmesi yönündeki talep yinelendi ve İsrail’in Suriye’nin güneyindeki tüm adımlarının “hukuken geçersiz” olduğu vurgulandı.
BM ve Ürdün’den Tepki
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Netanyahu’nun ziyaretinden derin kaygı duyduğunu açıkladı. Ürdün Dışişleri Bakanlığı ise ziyareti, “kabul edilemez bir kışkırtma ve egemenlik ihlali” olarak değerlendirdi.
Müzakereler Çıkmaza Girdi
İsrail Kamu Yayın Kuruluşu, geçtiğimiz Pazartesi günü yaptığı açıklamada İsrail–Suriye müzakerelerinin çıkmaza girdiğini bildirdi. Özellikle İsrail’in Suriye’nin güneyinden çekilme koşulları konusundaki anlaşmazlıkların görüşmeleri tıkadığı belirtildi.
İsrail tarafının, çekilme karşılığında “güvenlik anlaşması değil, tam kapsamlı bir barış anlaşması” talep ettiği kaydedildi. Anlaşmanın detayları kamuoyuyla paylaşılmadı.
Öte yandan, Şam yönetimini elinde bulunduran HTŞ’nin temsilcisi Ahmed Şara, geçtiğimiz hafta Washington Post’a yaptığı açıklamada İsrail ile doğrudan müzakerelerin sürdüğünü ve anlaşmaya doğru önemli ilerleme sağlandığını iddia etmişti.