Kasım’da İş Kazaları!

Hatay ‘en çok ölüm’ listesinde

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi: “Kasım ayında en çok iş cinayeti; Hatay, İstanbul, Aydın, İzmir, Kocaeli, Bursa, Zonguldak Antalya, Diyarbakır, Adana, Ankara, Denizli, Gaziantep, Manisa, Tekirdağ ve Trabzon’da yaşandı.”

Antakya kent merkezinde yürürken, karşımıza sıklıkla çıkan bina inşaatlarında ‘hiçbir güvenlik’ önlemi olmadan çalışan ve kurulan inşaat iskeleleri üzerinde emniyetsiz bir iş günü geçiren işçilerle sıklıkla karşılaşıyoruz. Karşılaşırken de, ‘denetimsizlik’ başlığında ilerleyen raporlara gönderme yaparcasına tek bir şey soruyoruz! ‘Herkesin gözü önünde yaşanan bu kontrolsüzlük neyin karşılığı?’
Sorular cevaplarını ararken, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) Kasım ayı iş kazaları (iş cinayetleri) raporunda bu defa Hatay da yer alıyor! Son İSİG Raporu’na göre, Hatay, Kasım ayında yaşanan ölümlü iş kazalarının listelendiği iller arasında.
-4’Ü ÇOCUK-
Rapor’a başlarken, “Bugün, 4 Aralık Dünya Madenciler Günü… Maden işçileri örgütsüzken; aşırı-yoğun-fazla çalıştırılıyorken; başta taşeron olmak üzere güvencesiz istihdam koşulları hâkimken; işçiler domates ekmekle karnını doyuruyorken ve ülkemizin dört bir yanında madenci ölümleri-katliamları yaşanırken bu günü nasıl kutlayalım!” ifadesini kullanan İSİG, şöyle devam etti:
“Yüzde 82’sini ulusal ve yerel basından; yüzde 18’ini ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve sendikalardan öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla, Kasım ayında en az 154 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Raporumuzda, meslek hastalığı nedeniyle gerçekleşen hiçbir iş cinayeti yok. Oysa ILO ve WHO verilerine göre, 1 ‘iş kazası sonucu ölüm’ karşılığında yaklaşık 6 ‘meslek hastalığı sonucu ölüm’ olmaktadır!
Elimize yeni ulaşan bilgiler ışığında, Ocak ayında en az 144, Şubat ayında en az 128, Mart ayında en az 130, Nisan ayında en az 189, Mayıs ayında en az 169, Haziran ayında en az 151, Temmuz ayında en az 201, Ağustos ayında en az 185, Eylül ayında en az 167, Ekim ayında en az 179 ve Kasım ayında en az 154 işçi olmak üzere; Türkiye’de 2018 yılının ilk on bir ayında en az 1797 işçi, iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi…
154 emekçinin 129’u ücretli (işçi ve memur), 25’i kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor…
Ölenlerin 13’ü kadın işçi, 141’i erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım, tekstil, banka, ticaret, taşımacılık, sağlık ve güvenlik işkollarında gerçekleşti…
1’i 14 yaş ve altında olmak üzere 4 çocuk işçi (ikisi tarım, biri inşaat ve biri atık kâğıt işçisi) can verdi. Böylece iktidar tarafından ‘Çocuk İşçilikle Mücadele Yılı’ ilan edilen 2018’in ilk on bir ayda en az 66 çocuk işçi ölümü gerçekleşmiş oldu. Bu sayı şu ana kadar tespit edebildiğimiz çocuk işçi cinayetlerinin en yüksek olduğu yıl olarak tarihe geçti…
2 mülteci/göçmen işçi (biri Suriyeli ve biri Nijeryalı) yaşamını yitirdi. Böylece 2018 yılının ilk on bir ayında en az 104 mülteci/göçmen işçi ölümü gerçekleşti ki bu, şu ana kadar bir yılda tespit edebildiğimiz en yüksek göçmen iş cinayeti sayısı…
Ölümler en çok inşaat, tarım, taşımacılık, ticaret/büro, madencilik, sağlık, güvenlik, belediye/genel işler ve metal işkollarında gerçekleşti.
En fazla ölüm nedeni trafik/servis kazası, ezilme/göçük, yüksekten düşme ve kalp krizi. Uzun, yoğun ve fazla çalışmanın çıplak bir sonucu olan kalp krizi sonucu olan ölümlerdeki artış sürüyor…
Kasım’da Türkiye’nin 51 şehrinde ve yurtdışında bir ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik. En çok iş cinayeti Hatay, İstanbul, Aydın, İzmir, Kocaeli, Bursa, Zonguldak Antalya, Diyarbakır, Adana, Ankara, Denizli, Gaziantep, Manisa, Tekirdağ ve Trabzon’da yaşandı…
Ölenlerin 5’i (yüzde 3,25) sendikalı işçi, 149 işçi ise (yüzde 96,75) sendikasız. Sendikalı işçiler kimya, metal ve enerji işkollarında çalışıyordu. Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim. Bu durum, özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus…”
-154 İSİM-
Hatay’dan Manisa’ya, Bursa’dan Diyarbakır’a, 2018 Kasım ayında iş cinayetlerinde yaşamını yitiren 154 işçiyi belirleyen Rapor, o isimleri de şöyle sıraladı:
Ali Kaya, Erhan Odabaşı, Hüseyin Durmaz, Caner Taşdemir, Mehmet Cesur, Aziz Çino, Hamit Varol, Abdülsamet Bereket, Ali Fidan, İlhami Köroğlu, Fatma Ayar, Ahmet Kesnik, Gürsel K., Hayati Sarıcıoğlu, Mehmet Toy, Durmuş Pala, Bayram Deniz, Ahmet Sevinç, Salih Malkoç, Kadir Dolgun, Erdem Aksoy, Emine Ayşe Şenel, Devran Tunahan Kösçü, Hasan Koyuncu, Kağan Mirik, Ramazan Dede, Durmuş Nuhuz, Şahin Çetin, Elmas Kotan, Erol Şimşek, Satım Öcaloğlu, Osman Demirkol, Kenan Çavuş, Hasan Gençtürk, Uğur Göktaş, Metin Çelik, Ayhan Bolat, Mikail Şimşek, Abdullah Karacan, Umut Özdemir, Esra Yılmaz, Ronai Bozan, Muammer Kumral, Mümin Özgür, Ayçin ., Şeyma Kurultak, Zeynel Yiğit, Eşref Gölükçetin, M.N.B., Cevdet Can, Mehmet Erbaş, Serdal Muhdar, Emre Özkan, Nahide Cansu, Erdi Gürbüz, Sinan Yayar, Bekir İçigen, Aykut Güzel, Ali Gültekin, Mehmet Çiftçi, Metin Topoğlu, Ramazan Yaman, Yunus Duygu Kan, Esat Arı, Mehmet Sıddık Canpolat, Bayram Kılıç, Öztürk Yılmaz, Necdet Atak, Servet Atak, Mehmet Ali Sürmeli, Resul Bebe, Oğuzhan Kılınç, Habil Şişman, Mehmet Koç, Özal Kızak, Mustafa Tutuş, Adem İşler, Zafer Arslan, Ali Aktay, Yıldöner Cin, Yaşar Tanyeri, Muhlis Çağlar, Mücahit Baş, Durhasan Kale, Şerif Yavuz, Semih Kaya, Seyithan Kaya, Mustafa Uzun, Selman Bingöl, Kasım Ak, Abdullah Aslan, İhsan Karabıyık, Mehmet Örün, Metin Kurt, Beytullah Arslan, Galip Çukur, H.U., M.Ç., M.U., Ahmet Ecer, Mehmet Ali Kızgın, Halil İbrahim Deniz, Ferdi Mutlu, Musa Bora, Kadir Çaylıoğlu, Ahmet Keskin, Yasin Top, İlhan Albayrak, Hakan Sağlam, Hamdi Yılmaz, Merve Altun, Nevzat Erkoç, Kemal Uğur, Orhan Bulut, Mehmet Baylug, Abdulvahap Olam, Mürsel Çubukçu, Zeki Genç, Maşallah Kırmızıyıldız, Şeref Hamamcı, Halil Taşar, Ekrem Erbulut, Muhammed Ayhan, İsrafil Özhan, İsmail Hakkı Toptan, Emre Şakir Güngör, Adem Çakar, Nezir Acem, Sedef Şen, Fatih Çetiner, Enes Parlak, Gülfidan Temiz, Mustafa Bülent Can, Miraç Bekdaş, Ebenezer Mawoyeka, Buket Keleş, İmdat Berçin, Naciye Ataş, Rıdvan D., Güray Halat, Mehmet Altun, Ali Rıza Fidan, Ömer Durkut, Halil Yeloğlu, Recep Çeliker, Mecit Kuş, Erdoğan Duranoğlu, Zeynel Taş, Ozan Türkdoğan, Ali Can Aşkaroğlu, Sibel Çelik, Ayşe Şahinoğlu ve Hasan Aççı…
-DENETİM-
Rapor’un gelecek ay içinde yayınlanacak detayları arasına daha kaç kurban girecek, henüz bilinmiyor. Ancak Antakya özelinde inşaatlarda çalıştığını söyleyen, iş güvenliği açısından ismini vermek istemeyen bir işçinin söyledikleri, ‘denetim’ ve ‘kontrol’ başlıklarımızın yalnızlığına dair!
“Baret diyorsunuz, bir de kemer! Gezin bakayım, kaç inşaatta bulursunuz onları! Kanunun ne dediği değil, işverenin sizi ne şartlarda çalıştırdığı önemli. Yoksa ‘kanunda var’ demekle olmuyor bu işler! Tamam, kanunda var! O zaman gidin de işverene bunu hatırlatın, cesaretiniz varsa! Deyin ki, ‘baretsiz çalışmam’… Hatta, ‘inşaat iskelelerine emniyet kemersiz çıkmam’ da deyin! Bunlara bir de ‘sigorta isterim’ diye ısrar edin! Ne olur, söyleyin bana! Ben size söyleyeyim mi? İşsiz kalırsınız! Üç kuruş para kazanıyoruz zaten! O yüzden kimse ne sorar, ne sorgular. İşçi dediğin, şart neyse ona uyar! Ne veriliyorsa, o! Denetim mi? Hak getire!” -Tamer Yazar-