Geçtiğimiz günlerde Kayseri’de, 7,5 milyon yıllık geçmişe dayanan, dünyada eşi benzeri olmayan, bütünlüğü bozulmamış, fillerin atasına ait, kafa bütünlüğü ve dişleriyle yaklaşık 3,5 metrelik bir fosil bulundu. Ülke gündemine taşınan gelişme, akla, özenle saklanan Defne ilçesi buluntularını getirdi, ‘neyi’ sakladığımız sorgusunu da!
Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin destekleriyle Taşhan bölgesinde yapılan kazılar, dünya paleontoloji bilim camiasının dikkatini Kayseri’ye çevirmesini sağladı. 7,5 milyon yıllık fosillerin bulunduğu Taşhan bölgesinde, bu kez dünya literatürüne geçecek bir buluntu daha ortaya çıktı. Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç, kafatasının ve alt çenenin tam olarak bulunduğu dünyadaki ilk fosili, kazı alanında kamuoyuna açıkladı.
Peki, bizde ne oldu, hatırladık mı?
-GİZLEDİK!-
Hatay’ın Defne ilçesi Uğur Mumcu Alanı’nda bir alt yapı çalışması sırasında bulunan eski Roma dönemi buluntuları için de benzer bir yolun izlenmesini bekleyenler, yanıldı. Kayseri, son keşfi ile ulusal ve uluslararası tarihçilerin gündemine otururken, Hatay, Defne’de bulduklarını ‘saklamayı’, bulunanları (!) sessizce depolara taşımayı tercih etti ve bunu da Hatay Büyükşehir eliyle yaptı! Tüm açıklamalar ve tarihsel bilgilendirmeler, hatta bulunanların sergileme zamanı ve şekli Büyükşehir Yönetimi tarafından belirlenirken, söz konusu keşif, kent turizmi adına ‘toprağa’ gömüldü! Turizmin rekabet pastası önünde duranlar ise bulunan noktasında evlerine eli boş dönmek durumunda bırakıldı.
-AÇIKLAMA!-
Bulunan sayısız mozaik eser, eski bir Roma Hamamı, heykeller ve daha fazlası için ‘ne bulundu’ ve ‘neden paylaşılmadı’ diye soranlar ‘cevapsız’ kalırken, gelen açıklama Kayseri düzeyindeki gibi ‘açık’ ve ‘net’ olmamış, bundan sonra izlenecek yol haritası sunulmuştu. Açıklamanın sahibi Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş olurken, şu kelimeler kamuoyu ile paylaşılmıştı:
“Bu işe başlarken, oranın bir sit alanı olmamasını göz önünde bulundurarak, bir katlı kavşak yapmayı ve mevcut trafiği rahatlatmayı düşündük. Fakat süreç içerisinde önce bir HAMAM DUVARI ardından MOZAİKLER, KİLİSE, MEZARLIK ve TARİHİ ESERLER çıktı. Hal böyle olunca, işin içine Kültür Bakanlığı ve onun buradaki birimleri girdi, ortak çalışmaya başladık. Kurtarma kazıları başlatan Bakanlığa, HBB olarak işçi ve arkeolog temin ettik. Kazı çalışmalarını en kısa sürede bitirebilmek için temin ettiğimiz işçi sayımızı 40’tan 60’a, arkeolog sayısını da 2’den 4’e çıkardık. Kültür Müdürlüğümüz raporunu tuttu ve ardından Adana’daki Anıtlar Kurulu’na gittik. Uzun süren görüşmeler sonrasında, ilk olarak mozaiklerin taşınması kararını çıkarttık. Fakat Kurul, daha sonra, mozaiklerin ÇOK DEĞERLİ olduğunu ve ÇIKARTILMASININ UYGUN OLMADIĞINI, ayrıca Büyükşehir olarak bizim bir üst geçit yapmamız gerektiğini söyledi.
Biz de o dönemi iyi bilen bir sanat tarihçisinin yeniden rapor hazırlaması için bir karar çıkarttık. Sanat tarihçisi, hazırladığı raporda, Hatay’da bulunan mozaiğin çok değerli olduğunu ve dünyada 4 veya 5 tane olduğunu ifade etti. Yeni rapor ile Kurul’a yeniden başvurduk. İlk etapta mozaiklerin çıkması ve ardından tarihi yapıların kaldırılması kararı verildi. Bugünlerde eserler taşınmaya baş-landı. Ağustos ayının sonunda doğru da Battı Çıktı Projesi’ni tamamlamış olacağız.”
Ve açıklama sona erdi, ardından da ‘ÇIKARTILMASININ UYGUN OLMADIĞI’ özellikle ifade edilen mozaikler çıkartıldı, ancak şu ana kadar ne kent insanıyla ve ne de ülke kamuoyu ile hiçbir detay paylaşılmadı. Nadasa mahkûm turizme canlılık katmasına kesin gözüyle bakılanların üzerine önce beton, ardından asfalt serildi.
Peki, Kayseri mi?
-KENTE KATKI-
Hatay’ın, kendi tarihi ve kültürel mirası adına yaptığı hataların aksine, Kayseri, bulduklarını, büyük bir basın toplantısı ile ülke kamuoyu ile paylaşmayı tercih etti. Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç ve Gazi Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okşan Başoğlu, Yamula Barajı kıyısındaki Taşhan Mahallesi’nde bulunan kazı alanında düzenledikleri basın toplantısında, Taşhan’da yapılan kazıların tarihe ışık tutacağının altını çizdiler.
Mamut’a ait olduğu değerlendirilen fosillerin kente önemli katkı sağlayacağını belirten Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç, şunları kaydetti:
“7,5 milyon yıllık geçmişe dayanan, dünyada eşi benzeri olmayan, bütünlüğü bozulmamış, fillerin atasına ait, kafa bütünlüğü ve dişleriyle yaklaşık 3,5 metrelik fosil bulundu. Yani 2 insan boyunda bir yapı. Tabi bundan sürüler halinde binlercesi yaşamıştır. Kayseri’nin toprak yapısı, tarihi dokusu, coğrafi ve jeolojik yapısı, yeniden gözden geçirilecek duruma geliyor. Buna ışık tutacak çalışmaların ortaya çıktığını da gözlemlemekteyiz. Bu fillerin atasından bu coğrafyada sürüler halinde çıkacaktır. Kazıyı devam ettireceğiz, tarihe ışık tutacağız.”
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okşan Başoğlu ise bulunanların Kayseri’ye katacakları konusunda konuşurken, bilim adamlarının çok büyük bir ilgi gösterdiğini ifade ederek, önümüzdeki haftalarda, dünyanın fil üzerine uzmanlaşmış en önemli isimlerinin Kayseri’ye geleceğini söyledi, bir bakıma, Hatay’ın Defne noktasında ‘gizliliği’ süren kayıplarını netleştirdi! -Tamer Yazar-