Kerimoğlu: Talasemi zor ve pahalı bir hastalıktır

Talasemi Federasyonu Genel Başkanı Burhan Kerimoğlu, ”8 Mayıs Dünya Talasemi Günü” nedeniyle yayınladığı mesajında, Talaseminin zor ve pahalı bir hastalık olduğunu, buna karşın, toplum eğitimi, evlilik öncesi tarama ve doğum öncesi tanı testleri ile önlenebilen bir hastalık olduğunu vurguladı.
Talasemi taşıyıcılığının nesilden nesile aktarılan ırsi bir özellikte olduğunu, hastalığa dönüşmediğini ve başkalarına da bulaşmadığını belirten Kerimoğlu, “Bu bireyler, tamamen sağlıklıdır. Bazı talasemi taşıyıcılarında solukluk ve halsizlik olabilir, toplumda en sık görülen demir eksikliği anemisi ile karıştırılarak gereksiz yere uzun süreli demir tedavisi alırlar. Talasemi taşıyıcılarına herhangi bir tedavi gerekmez, çok halsiz olduklarında Folik asit ve Çinko desteği önerilmektedir. Özürlüler kanununda her ne kadar Talasemi Taşıyıcılığı %20 özürlü kabul edilirsede talasemi taşıyıcıları her işte çalışabilir. Talasemi taşıyıcısı, bir talasemi taşıyıcısı evlendiğinde her doğacak çocuğun %25 olasılıkla hasta, %25 olasılıkla sağlıklı , %50 olasılıkla talasemi taşıyıcısı olarak doğacağını bilmelidir. Özellikle hamile kalmadan anne ve babanın DNA testleri yapılmalı, hamileliğin erken döneminde bebekten alınacak örneklerden elde DNA ile bebeğin sağlıklı, taşıyıcı veya hasta olduğuna karar verilmelidir. Talasemi major denen hastalık ise, her ne kadar hastaları düzenli tedavi ve izlem ile normale yakın bir yaşam sürse de zor ve pahalı bir hastalıktır. Buna karşın toplum eğitimi, taşıyıcıların taranması ve doğum öncesi tanı testleri ile önlenebilen bir hastalıktır” dedi.
Talaseminin dünyadaki durumuna değinen Kerimoğlu, şu verileri aktardı: “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), talasemi taşıyıcılığı dünya genelinde %5 sıklıkta ve 270 milyon civarında olduğu ve her yıl dünyada 300.000 hasta çocuk doğumu beklendiğini yayınlamıştır. Toplum eğitimi, taşıyıcıların taramalarla ortaya çıkarılması, taşıyıcı insanlara genetik rehberlik ve doğum öncesi tanı hizmetleri verilerek hasta çocuk doğumunu önlemek mümkün olmaktadır. Başta KKTC, Güney Kıbrıs, Yunanistan, İtalya olmak üzere diğer Akdeniz ülkelerinde talasemi sorunu büyük ölçüde çözülmüştür.”
Türkiye’de talasemi taşıyıcı sıklığının %2.1, yaklaşık 1.600.000 talasemi taşıyıcısı bulunduğunu belirten Kerimoğlu, “Özellikle Trakya, Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadoluda sıklık ülke ortalamasının üzerindedir.
30.12.1993 tarihinde, 3960 sayılı Kalıtsal Kan Hastalıkları ile Mücadele Kanunu çıkmıştır. Kanunun yayınlanmasından sonra Sağlık Bakanlığı tarafından Antalya, Antakya, Mersin ve Muğla’da talasemi merkezleri kurulmuştur. Bu merkezlerde hastaların tedavileri yanında tarama çalışmalarına da hız verilmiştir. 23.06.2000 tarihinde Ulusal Hemoglobinopati Konseyi kurulmuştur. Sağık Bakanlığı ve Ulusal Hemogloninopati Konseyi Çalışmaları sonucu, 24.10.2002 tarihinde Talasemi Kontrol Programı Tanı Ve Tedavi Merkezleri Yönetmeliği yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 08.05.2003 tarihinde, Sağlık Bakanlığının belirlediği 33 ilde Hemoglobinopati Önleme Programı başlatılmıştır. Bu Programda riskli 33 ilde Evlilik öncesi talasemi testleri yapılması planlanmıştır. 19.04.2005 tarihinde Ulusal Hemoglobinopati Konseyi yerine kurulan Talasemi Federasyonu ile Sağlık Bakanlığının ortaklaşa eğitim çalışmaları devam etmektedir” dedi.
Talasemi Federasyonu olarak, yeni talasemili hastaların doğmaması, talasemili hastalarında doğru ve ulaşabilir tedavi olanaklarına ulaşarak topluma kazandırılması için birçok çalışmayı hayata geçirdiklerini söyleyen Kerimoğlu, önümüzdeki yıllarda bu çalışmalar sonucunda hasta bebek doğumlarının önlenmesini temenni ederek mevcut hastaların da daha iyi şartlarda tedavi imkânlarına kavuşacaklarına inandıklarını sözlerine ekledi. -Mehmet ÖZGÜN-