Milliyetçi Hareket Partisi’nin TBMM bünyesinde kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu kapsamında hazırladığı 120 sayfalık rapor, çözüm sürecine ilişkin yargılama ve infaz başlıklarında dikkat çekici tespitler içeriyor. Raporda, “umut hakkı” tartışmalarına açık bir çerçeve çizilirken, Terörle Mücadele Kanunu’nda (TMK) değişiklik yapılmadan koşullu salıverilmenin değerlendirilemeyeceği net biçimde vurgulanıyor.
üç aşamalı yol haritası
Nefes gazetesinin aktardığı bilgilere göre MHP’nin komisyon raporunda, terör örgütünün tasfiyesi ve örgüt üyelerinin yeniden topluma kazandırılması için üç aşamalı özel bir düzenleme öneriliyor. Bu çerçevede ilk aşamada silahların tamamen bırakılması, ikinci aşamada örgüt mensuplarının adli mercilere teslim olması, üçüncü aşamada ise rehabilitasyon sürecinin devreye girmesi gerektiği ifade ediliyor.
Raporda, söz konusu sürecin keyfi ya da siyasi değerlendirmelerle değil, devletin resmi kurumlarının tespitlerine dayandırılması gerektiği vurgulanıyor. Silahların teslim edilip imha edilmesi, örgüt yapısının ve bağlı tüm unsurların hangi ad altında olursa olsun dağıtılması, emniyet güçlerinin sahadaki tespitleriyle kayıt altına alınması gereken temel şartlar arasında sıralanıyor. Teslim olan örgüt mensubu sayısı da dikkate alınarak örgütün fiili varlığının sona erdiğinin ilan edilmesi gerektiği belirtiliyor.
“adli süreç vazgeçilmez”
Raporda en güçlü vurgulardan biri, örgüt mensuplarının mutlaka adli bir sürece tabi tutulması gerektiği yönünde. Hukuk normlarının bağlayıcılığının zedelenmemesi gerektiği ifade edilirken, bu normların taşıdığı değerler sisteminin korunmasının altı çiziliyor. MHP’nin raporunda, herhangi bir düzenlemenin hukukun temel ilkelerini aşındıracak biçimde kurgulanmasının kabul edilemez olduğu belirtiliyor.
umut hakkı ve tm k şartı
Raporda “umut hakkı” başlığı özel bir bölümde ele alınıyor. Cezaevindeki hükümlülerin durumuna ilişkin olası iyileştirmelerin, ancak TBMM’nin infaz rejiminde değişiklik yapmasıyla mümkün olabileceği ifade ediliyor. Ancak burada kritik nokta olarak Terörle Mücadele Kanunu gösteriliyor. TMK’da açık bir değişiklik yapılmadan, koşullu salıverilme ya da benzeri infaz değerlendirmelerinin hukuken mümkün olmadığı vurgulanıyor.
kademeli sorumluluk ve af uyarısı
Raporda PKK mensuplarına yönelik yargılama süreçleri için kademeli bir sistem öneriliyor. Örgüt içindeki konuma göre, belirli şartlarda cezada indirim, erteleme ya da sorumluluğun düşürülmesi gibi seçeneklerin değerlendirilebileceği ifade ediliyor. Bununla birlikte, af sonucunu doğuracak düzenlemelere karşı açık bir uyarı yapılıyor. Böyle adımların olumsuz gelişmelere yol açabileceği ve muhatapları cesaretlendirebileceği görüşü dile getiriliyor.
Örgüt üyeliği nedeniyle hakkında dava açılmış kişiler açısından ise, mahkumiyet halinde “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” seçeneğinin gündeme gelebileceği belirtiliyor. Ancak sürecin ruhuna uygun düşmesi adına, yargılamanın tamamen sürdürülmesi yerine özel bir “yargılamanın durdurulması” müessesesinin kabul edilebileceği ifade ediliyor. Örgüt bağlantısı gerekçesiyle açılan soruşturmaların da belirli şartlar altında ertelenmesi öneriliyor.
siyasi ve hukuki çerçeve
MHP’nin raporu, çözüm sürecine ilişkin tartışmalarda hukuki zeminin dışına çıkılmaması gerektiğini savunan net bir çerçeve sunuyor. Özellikle “umut hakkı” tartışmalarında TMK değişikliği şartının altının çizilmesi, önümüzdeki dönemde Meclis’te yürütülecek infaz ve yargı reformu tartışmalarında belirleyici başlıklardan biri olmaya aday görünüyor.