Mozaik Yolu’nun rotasında

Neyi Niye Saklıyoruz?

Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerinin yer aldığı bölgede yapılan arkeolojik kazılar sonucunda gün yüzüne çıkan Anadolu’nun mozaik eserlerinin yurtdışında tanıtımını kapsayan Mozaik Yolu Projesi’ne dahiliz dahil olmasına da, eldekileri ‘paylaşma’ yerine ‘saklama’ sebebimiz ne, biliyor muyuz?

Defne ilçesi Uğur Mumcu Alanı’nda uzun bir süredir devam eden ‘Battı-Çıktı’ Projesi sırasında toprak altından çıkan ‘mozaikler’ ve Roma dönemi buluntular nedeniyle mevcut proje programını bir süre askıya almak zorunda kalan Hatay Büyükşehir Belediyesi, bölgedeki yol yapım ve meydan düzenleme çalışmalarında sona yaklaştı. Ancak bu alandan çıkan (çıktığı söylenen) ‘eserler’ başlığında oluşan soruların cevapsızlığı nedeniyle başlayan ‘tartışmaları’ hala noktalayamadı. Özellikle de, konuya ilişkin ‘yetkili’ ve ‘sorumlu’ iki kurumun (Hatay Arkeoloji Müdürlüğü ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) şu ana kadar sürdürdükleri ‘istikrarlı’ suskunluk noktasında.
-HATAY DA PROJEDE-
Bu tartışmaların diğer bir ucunda duran bir başka Proje ise ‘Mozaik Yolu Projesi’… M.Ö. 4000’li yıllardan günümüze kadar sayısız uygarlığa ev sahipliği yapan Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerinin yer aldığı bölgede yapılan arkeolojik kazılar sonucunda gün yüzüne çıkan Anadolu’nun mozaik eserlerinin yurtdışında tanıtımını kapsayan Mozaik Yolu Projesi’ne dair DÜNYA Gazetesi’ne konuşan Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, turizm konusunda çıkış yapmak istediklerini dile getirmiş, Mozaik Yolu’nu da bu nedenle önemsediklerini ve bu proje üzerinde çalıştıklarını vurgulamış. Ancak “turizm konusunda çıkış yapmak” isteyen bir kentin, Defne başlığında ortaya çıkan tarihi eserlerini ‘yerel, ulusal ve hatta uluslararası’ kamuoyunun bilgisinden neden kaçırmak istediğini ise es geçmiş!
Savaş’ın söyledikleri mi?
“Başkanlığını Demet Sabancı’nın yaptığı One Derneği ile birlikte Hatay, Urfa, Kahramanmaraş, Gaziantep Mozaik Yolu projemiz var. İlber Ortaylı da danışman orada. Biz, belediye başkanlarıyla işin ortağıyız. Yaklaşık 2 yıldır her tarafta, İsviçre’de, diğer Avrupa ülkelerinde MOZAİKLERİMİZİ TANITIYORUZ. Bu dört şehrin eş zamanlı bir şekilde, turizme MOZAİK ALANDA açılması ve mozaiklerimizin DÜNYA İLE PAYLAŞILMASI, gelen turistlerin bu 4 bölgeyi de gezmesi için yapılan bir planlama…”
-BETONLA KAPATTIK-
18 Ağustos tarihli Büyükşehir paylaşımında, ‘Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin kent trafiğini rahatlatmak amacıyla yapımına başladığı Uğur Mumcu Battı-Çıktı Projesi’nde kazı çalışmaları devam ederken, bölgede -BULUNAN- tarihi eserler kontrollü şekilde çıkartılarak korunma altına alınıyor’ ifadesi dikkat çekiyor.
Büyükşehir Yönetimi’nin (yaklaşık 2 ay sonra) 6 Ekim tarihli paylaşımı ise yol ve meydan yapım çalışmalarında gelinen aşamaya işaret etmiş… “Antakya, Defne ve Samandağ ilçeleri için önemli geçiş noktalarından biri olan Defne Uğur Mumcu Meydanı’nda gerçekleştirdiği battı çıktı projesi kapsamında yol yapım çalışmalarına hızla devam eden Hatay Büyükşehir Belediyesi, alanda gerçekleştirilen arkeolojik çalışmaların yüzde 90’lık kısmının bittiğini belirtti.”
Merak edilen, son gelen mesajla paylaşılan ve bahse konu ‘alanın beton bir örtü ile kapatıldığını’ gösteren fotoğrafların bize tam olarak ne anlatması gerektiği, yüzde 90’lık kısımda çıkanların ‘ne’ olduğu, kalan yüzde 10’da birikenlerin tam olarak neyi kapsadığı ve bundan sonraki süreçte konuya ilişkin ‘yetkili’ ve ‘sorumlu’ iki kurumun (Hatay Arkeoloji Müdürlüğü ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) konuşup konuşmayacağı!
-AMAÇ TANITMAK MI?-
Türkiye’nin kültürel mirasını tüm dünyaya tanıtmak için bir araya gelen Ortak Nesiller Entegrasyonu (ONE) Derneği’nin yeni projesi “Mozaik Yolu” için kolları sıvayan Hatay adına ‘olan biten konusunda’ sessiz kalmaya devam eden Hatay Arkeoloji Müdürlüğü ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden cevap beklemeye devam edenler olarak, son bir sorumuz daha var!
Türkiye’nin yeni bir kültürel turizm alanı kazanması, Anadolu mozaiklerinin korunması ve tanıtımları açısından önem arz eden proje başlığında, tam olarak ne istiyoruz? Eldekileri kendi sessizliğimize gömerken, ‘tanıtım’ değil ama, neyi amaçlıyoruz?
-KİMLERİN DESTEĞİNDE?-
Proje’ye; Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediyeleri destek veriyor. O zaman, Bakanlık nezdinde Hatay adına duran en yetkili isimlerden biri olan, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Hüseyin Yayman’a da soralım mı?
Eldeki mozaiklerin ve Defne’de çıkan diğerlerinin ‘bilinmezliğinde’ bu son fotoğraf karesine giren Hatay adına cevaplanmamış çok sorumuz var! Tamam da, soruların muhatabı olan kurumlar ‘niye’ konuşmuyor? Konuşmak mı istemiyorlar, yoksa ‘YASAK’ mı var? Hangisi?
-Tamer Yazar-