NATO Tatbikatı ardındaki gerçekler…

TÜRKİYE’YE UYARILAR
ABD Genelkurmay Başkanı, Pentagon sözcüsü, NATO Askeri Komite Başkanı, NATO Hava Kuvvetleri Komutanı ve ABD Hava Kuvvetleri Müsteşar Yardımcısı, Rusya’dan S-400 füze sistemi alması ile ilgili Türkiye’ye uyarıda bulundular. Türkiye-ABD ilişkileri, Cumhuriyet dönemi boyunca görülmemiş ölçüde şiddeti artan bir gerginlik sürecinde.

NORVEÇ’TEKİ NATO TATBİKATI KRİZİ
Norveç’te düzenlenen Trident Javelin NATO tatbikatında, Atatürk’ün heykelinin “Düşman Liderler Biyografisi”ndeki metinlere yerleştirildiği; Cumhurbaşkanı Erdoğan adıyla açılan bir sahte hesaptan da Erdoğan’ın düşman ülke liderleriyle işbirliği yaptığı mesajının verildiği ortaya çıktı.

17 Kasım 2017 günü Cumhurbaşkanı Erdoğan, Norveç’te icra edilen NATO tatbikatında, düşman tablosunda Atatürk ve kendisinin isminin yer alması nedeniyle 41 askeri geri çektiklerini açıkladı. Türkiye, bu konuşmayla skandaldan bilgi sahibi oldu.

NATO’dan her iki olayda sorumluluğu görülen kişilerin ceza aldığı bildirildi. Norveç’te tatbikatın yapıldığı NATO Harp Merkezi Komutanı ve Norveç Savunma Bakanı Türkiye’den özür diledi. NATO Genel Sekreteri, “Bu bireysel davranışların sonucudur ve NATO’nun görüşlerini yansıtmamaktadır. Türkiye önemli katkılarda bulunan değerli bir NATO müttefikidir” dedi.

NATO’da tatbikat senaryoları jenerik olarak hazırlanır. Senaryoda gerçek ülke, şehir, coğrafya, kişi isimlerine yer verilmez. Tatbikatlarda bu esas, bir kuraldır. NATO tatbikat senaryoları, üye ülke temsilcilerinin incelemesi ve varsa itirazları sonucu onaylanır. Senaryoda Atatürk, Cumhurbaşkanı veya herhangi gerçek bir ismin yer alması NATO tatbikat esaslarının açıkça ihlalidir ve kabul edilemez.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bayburt’ta partisinin İl Kongresi’nde NATO tatbikatındaki skandala ilişkin: “En son, NATO tatbikatında hem Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü hem de şahsımı hedef tahtasına yerleştirdiler, bir skandala imza attılar. Bugüne kadar bize yapılan saldırıları, gizleyemedikleri bir sevinçle karşılayanların işin içine Atatürk de dahil edilince meselenin gerçek yüzünü de anlamış olduklarını ümit ediyorum. Bu çerçevede yapılan açıklamaları da olumlu buluyorum“ dedi.(1)

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Kanada’da düzenlenen Halifax Uluslararası Güvenlik Forumu’nda NATO tatbikatı konusunda; “Yakın zamanda NATO’nun düzenlendiği askeri tatbikatların birisinde söylenilenlere göre, bireysel olarak ve belki de FETÖ tarafından desteklenmiş kişiler tarafından gerçekleştirilmiş çirkin ve kabul edilemez bir olay yaşandı. NATO idarecileri zamanında ve gereğine uygun bir şekilde tepki gösterdi. Kimsenin müttefikliğimizi ve dayanışmamızı baltalamasına izin vermemeliyiz.” dedi.(2) NATO’da uzun yıllar görev yapmasının bir sonucu, Genelkurmay Başkanı daha yumuşak bir üslup kullandı.

Fakat, başka bir skandalın gözden kaçtığı ortaya çıktı. Tatbikatın jenerik senaryosunda, hayali Skolken adındaki ülkenin S-400 füze sistemi edinme yönünde önemli aşamalar kaydettiği ve son dönemde Skolken ülkesi ile S-400 üretici ülke arasında yakınlaşmanın arttığı bilgileri Yeni Şafak gazetesinde yer aldı.(3) Senaryoda, Türkiye’yle benzerlik taşıyan bu tür bilginin yer alması kabul edilebilir bir durum değildir. Tatbikat senaryosunun hazırlık ve onay aşamasında, NATO karargâhında görevli Türk personelinin (TSK ve Dışişleri Bakanlığı) bu ayrıntıyı gözden kaçırmasının nedeni incelenmelidir.

NATO’nun yıllık tatbikat planı ve senaryoları 1-2 yıl önce belirlenir. NATO’da görevli ülke temsilcileri de tatbikat programını ve senaryoları inceleyerek aykırı konuları düzelttirirler. Söz konusu tatbikatta, bu süreçte görev alan Türk temsilcilerinin, Türkiye’yle benzerlik taşıyan bilgilere onay safhası öncesi karşı çıkmaları gerekirdi. Bu ayrıntılar düzelttirilmeli ve tatbikat metninde Türkiye’yle benzerlik arz eden bu bilgilerin yer alması önlenmeliydi. Burada, tatbikat senaryosunun incelenmemesi konusu önemlidir.

Yeni Şafak gazetesinde yer alan diğer bir konu da, 8-17 Kasım 2017 tarihlerinde düzenlenen tatbikatta, skandalın 13 Kasım’da ortaya çıkmış olmasına rağmen, Cumhurbaşkanı’nın tatbikatın son günü olan 17 Kasım’da haberdar edilmesidir. Skandal bilginin dört günlük gecikme nedeni de ayrı bir sorudur.(4)

GEÇMİŞTE BENZER SKANDALLAR
2006 yılında, Roma’da NATO Savunma Koleji’nde Ortadoğu’daki gelişmeler hakkında brifing veren ABD’li bir Albay, Türkiye’yi bölünmüş gösteren bir harita kullanır. Bunun üzerine, orada bulunan Türk subayları salonu terk ederek durumu protesto ederler. Dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, ABD Genelkurmay Başkanını arayıp tepki gösterir. Genelkurmay İkinci Başkanı ile kuvvet komutanları da muhataplarını arayıp, olayı protesto ederler. ABD’li yetkililer, “yanlışlık oldu” diyerek, özür dilerler. Protesto ve ardından gelen özürler askeri makamlar düzeyinde kalır.

TÜRKİYE’NİN ULUSAL ÇIKARLARI ABD’YLE ÇATIŞMA HALİNDE
Suriye ve Ortadoğu’da Türkiye’nin ulusal çıkarları, ABD ile çatışma durumunda. ABD, Türkiye’nin terör örgütü olarak kabul ettiği Suriye’deki PKK’nın kolu YPG’yi eğitip, donatarak düzenli bir ordu durumuna getiriyor. ABD, ayrıca geçmişten bu yana Suriye ve Irak’ın bölünmesinden yana bir politika izliyor. Bu, Türkiye’nin BEKA’sını olumsuz etkiliyor. Fakat, Türkiye’nin ulusal çıkarlarına aykırı ABD politikasının 2016’ya kadar desteklendiği de bir gerçek.

NATO’da 2016’ya kadar desteklendi. Mayıs 2016’da, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’e, ‘’Karadeniz’de görünmemeniz, Karadeniz’i adeta Rus gölü olarak gösteriyor…” denmişti.(5)

Öte yanda, Türkiye’nin Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması yönünde Rusya ile politikaları örtüşüyor. Türkiye, 2011’den 2016’ya kadar sürdürdüğü yanlış politikaları bırakarak Rusya’yla işbirliğini artırdı. Söz konusu işbirliği, Rusya’dan S-400 füze sistemi alma aşamasına kadar geliştirildi. NATO üyesi olan bir ülkenin, NATO’nun tehdit olarak gördüğü Rusya’dan stratejik düzeyde bir silah sistemini satın alması kırılganlığı daha da artırır. Rusya’nın, PKK ve YPG’yi terör örgütü olarak kabul etmediğini de not düşelim.

NORVEÇ’TEKİ NATO TATBİKATINDAN ALINACAK DERSLER
FETÖ’nün yol açtığı nedenlerle TSK’da yabancı dil (İngilizce) yeterliliği olan personel eksikliği, özellikle NATO’da kendini hissettirmekte midir? Bu durum, tatbikat ve diğer belgelerin yeterli şekilde incelenmesini aksatmakta mıdır? Balyoz ve diğer kumpas davalarından tasfiye/emekli edilen personel istihdam edilerek, NATO’da ve yurt dışında ortaya çıkan yetersizlik çözülemez miydi? Liyakatli olan bu personelden neden yararlanılamadı?

NATO karargahlarına yerleştirilen FETÖ’cü subaylar, TSK’dan ihraç edilmiş fakat Türkiye’ye dönmemişlerdir. Bu personelin, yurt dışında Türkiye aleyhine çalışma yürüteceği bilinmiyor mu?

Irak, İran ve Suriye’yle Sadabat Paktı (1937) benzeri bir ittifaka Türkiye’nin her zamankinden çok daha fazla ihtiyaç duyduğu gerçeği ciddiye alınmalı.

(1) Habertürk.com, 19 Kasım 2017, 13.41.
(2) Cumhuriyet, 18 Kasım 2017, 19.30.
(3) Yeni Şafak gazetesi, 19 Kasım 2017, 04.00.
(4) Yeni Şafak gazetesi, 19 Kasım 2017, 04.00.
(5) Aljazeera, 11 Mayıs 2016, güncelleme 12:09.