Türkiye, son yıllarda artan orman yangınlarıyla mücadele ederken, hava müdahalelerindeki eksiklikler ve Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) uçak ile helikopter alımı için ayırdığı bütçenin yetersizliği eleştirilerin odağı haline geldi. Öte yandan, yap-işlet-devret (YİD) projeleri kapsamında köprü ve otoyol işletmecilerine ödenen garantiler ise milyarlarca doları buluyor.
Hava Gücünde Yeterli Yatırım Yapılmadı
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, yangınlarla mücadelede hava gücünde ciddi eksiklikler olduğunu vurguladı. Yıldırım Kara, son iki yılda hava müdahale kapasitesinde önemli bir gelişme olmadığını belirterek, OGM’nin uçak ve helikopter alımı için üç yılda ayırdığı bütçenin toplam 1 milyar 200 milyon TL olduğunu açıkladı.
Mevcut durumda OGM envanterinde 9 helikopter ve 10 yangın söndürme uçağı bulunurken, kiralama yoluyla sayı 27 uçak ve 105 helikoptere yükseltilmiş durumda. Yıldırım Kara, kiralanan uçakların ve helikopterlerin yüksek maliyetine dikkat çekerek, eğer YİD projelerine verilen garantiler olmasaydı, OGM’nin 600 adet Kamov Ka-32 helikopteri ve 215 adet CL-415 amfibi yangın söndürme uçağı envanterinde olabileceğini ifade etti. Böylece hava gücünün kiralama yerine kendi envanteriyle 815 adete ulaşabileceğini söyledi.
Yap-İşlet-Devret Projelerine Milyar Dolarlık Garantiler Ödeniyor
Milletvekili Yıldırım Kara, YİD projeleri kapsamında işletmeci firmalara verilen araç garantilerinin dolar kuru üzerinden ödendiğini ve ABD Tüketici Fiyat Endeksi’nin de bu tutarlara eklendiğini belirtti. 2017 yılında dolar kuru 3,53 TL iken 319 milyon dolar garanti ödemesi yapılırken, günümüzde dolar kurunun 40 TL seviyelerine yükselmesiyle garanti ödemesi 2024 yılı için 2 milyar 28 milyon dolara ulaştı.
Türk Lirası bazında ise 2017 yılında YİD projelerine ödenen tutar 1 milyar 127 milyon TL iken, 2024 yılında bu rakam 60 milyar 294 milyon TL’ye çıktı. Yıldırım Kara, “Millet yangınlarla mücadele ederken, birkaç şirketin zarar görmemesi için milyarlarca dolar ödeniyor. Bu akıl dışı sözleşmelerin ve yatırımların eksikliğinin bedelini 86 milyon vatandaş ödüyor” dedi.