Salgın, Bilimsel Kurallarla Yönetilir…
Prof. Dr. Tacettin İnandı’ya göre, alınan önlemleri etkin biçimde uygulamak ve yeni önlemler almak gerekiyor. Aksi halde, Eylül’de okulların açılması zor!
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Tayfur Sökmen Tıp Fakültesi’nde Halk Sağlığı Uzmanı olarak görev yapan Prof. Dr. Tacettin İnandı, pandemi salgınının bilimsel kurallarla yönetilebileceğinin altını çizerek, 6 önemli kriter sıraladı. Alınan önlemlerin etkin biçimde uygulanması ve yeni önlemlerin alınması gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Tacettin İnandı’ya göre, aksi halde Eylül’de de okulların açılması zor olacak.
Halk Uzmanı Prof. Dr. Tacettin İnandı, şunları söyledi:
“Koronavirüs vaka sayısı ağırlaşmaya başladı. Bilim insanları, her ne kadar durumun kötüye gittiğini söylese de, seslerini yetkililere duyuramadı. Halk, virüsle mücadelede tek başına bırakıldı. 900 bandında seyreden vakalar, tekrar 2 binli rakamlara yaklaştı.
-HAZIRLIK YAPILMADAN!-
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) üyesi ve Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Tacettin İnandı, salgını önlemeye yönelik bilim çevrelerinden gelen önerilerin yeterince dinlenilmediğini vurgulayarak, “Yeterince hazırlık yapılmadan, nesnel kriterler oluşturulmadan yapılan açılma, bugünkü sonucu doğurdu” diye konuştu. Prof. Dr. İnandı ile konuya ilişkin gerçekleştirilen röportaj, şöyle:
İktidarın salgın yönetimini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye, pandemi yönetiminde başarılı ülkeler arasında yer alamadı. Özellikle Mart-Nisan aylarında bazı önlemler aldı ve salgının artışını durdurarak azalma sürecine girmesine yol açtı. Ancak Mayıs ayından itibaren, erken ve hızlı bir açılma gerçekleştirdi. Bu da, aşağıya inişin devam etmesini önledi. Bugün, Mayıs ayında bulunduğumuz durumdan daha gerideyiz. Buradaki sorun, açılmanın erken ve zamansız olmasıydı. Bugünkü durum ise virüsün üstünlüğü ile seyrediyor. Toplumda risk algısı değişti. Sağlık çalışanları yoruldu. Pandemi yönetiminin, baştan bu yana bilim çevresinden gelen önerileri yeterince dinlemediğini görüyoruz. O nedenle bizler, halk sağlığı uzmanları olarak, halkın geleceğinden ve sağlığından kaygı duyuyoruz. Salgın ilerleyebilir, kontrolden çıkabilir ve sistemi tıkayabilir. Bu olasılık hala mevcut.
Sağlık Bakanlığı’nın ve iktidarın Covid-19 salgınında yaptığı yanlışlar nelerdir?
Sağlık Bakanlığı, salgına ilişkin verileri ayrıntılı biçimde paylaşmalı, bir rapor yayınlamalı. Paylaşımlar, toplumun ve bilim insanlarının kullanabileceği bir biçimde olmalı. Doğru bilgi üretip paylaşmalı. Salgın yönetiminde; ilçe, il, bölge ve ülke düzeyinde risk değerlendirmesi, risk yönetimi ve iletişimi yapılması gerekli. Bu risk düzeylerine göre önlemler de değişiklik göstermeli. Açılmalar ve kapanmalar, risk düzeylerine göre yapılmalı. Bugüne kadar Bakanlık, bir risk değerlendirmesini yaparak paylaşmadı.
Kış aylarında salgında ikinci dalganın gelme olasılığı sizce nedir?
Sonbahar kış aylarında, solunum yolu ile bulaşan hastalıklarda genellikle bir artış olur. Böyle bir olasılık var ve de zayıf değil. Ancak bu dalganın boyutu, bizlerin yapacağı hazırlığa bağlı, toplumsal yanıta bağlı. İyi bir hazırlık, ikinci bir dalgayı önleyebilir. Yani ikinci dalga kaçınılmaz değil, önlenebilir bir durum. Hedefimizi böyle koyar, tercihlerimiz bu yönde yapar ve gerekli hazırlıkları gerçekleştirirsek, ikinci dalgayı önleyebiliriz ya da hafif atlatırız.
-ÖNERİLER-
Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Tacettin İnandı, salgının bilimsel kurallarla yönetilmesi gerektiğini söylerken, başarılı bir salgın yönetimi için de şu önerileri sıraladı:
-Salgın akılcı ve bilimsel kurallara uygun yönetilmeli.
-Açık, katılımcı paylaşımcı olunmalı.
-Risk değerlendirmesi, risk iletişimi ve risk yönetimi yapılmalı.
– Verileri ayrıntılı olarak açık bir biçimde tüm toplumla paylaşılmalı.
-Köy, ilçe, ile ve bölgelere göre önlemler alınmalı, önlemlerde yerel koşullar ve riskler dikkate alınmalı
– Sağlık çalışanlarının yönetim sürecine katılımı sağlanmalı.
-Yaygın test uygulaması hastaları kısa sürede bulmak açısından gerekli. -Cemil Yıldız-