Hatay’ın Samandağ ilçesi Atatürk Mahallesi Çevreyolu Caddesi üzerinde inşaat ruhsatı olmadan kaçak kurulan ve faaliyet ruhsatı bulunmadan çalıştırılan beton santraliyle ilgili hukuki mücadelede yeni bir gelişme yaşandı. Halk tarafından “kanser santrali” olarak adlandırılan tesis hakkında Danıştay da yürütmeyi durdurma talebini reddetti.
Yaklaşık iki yıldır doğa ve toplum sağlığının tahribatına karşı süren mücadelede, çevre örgütleri ve bölge halkı önemli bir hukuki kazanım elde etti.
ÇED Kapsam Dışı Kararları İptal Edildi
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Hatay İl Müdürlüğü tarafından beton santrali için verilen iki ayrı “ÇED Kapsam Dışı” kararı, Hatay İdare Mahkemesi tarafından daha önce iptal edilmişti. Santral sahiplerinin bu kararlara karşı Danıştay’a yaptığı yürütmeyi durdurma başvurularının da reddedilmesi, mücadelenin hukuki boyutunu toplum lehine pekiştirdi.
“Her Şeyin Başı Hukuk, Sonu Hukuk”
Kanunlarda “kirletici ve gayrisıhhi işletme” olarak tanımlanan beton santrallerinin yerleşim alanlarına yakın bölgelerde kurulması yasaklanmışken, söz konusu tesisin tüm bu yasakları çiğnediğine dikkat çekildi.
Santralden yayılan toz ve gürültünün bölgede yaşayanların sağlığını tehdit ettiği, özellikle PM10 ve PM2,5 adı verilen ince tozlar nedeniyle akciğer hastalıkları, bronşit, astım ve kanser riskinin arttığı vurgulandı. Ayrıca ağır tonajlı araçların sürekli trafiği tehlikeyi büyütürken, bitki örtüsü, su kaynakları ve tarım alanları için de ciddi riskler oluşturduğu ifade edildi.
Santralin çevreye ve insan sağlığına zarar verdiğini belirten bölge halkı, tesisin okullardan, evlerden, tarım ve endemik alanlardan uzak bir bölgeye taşınmasını talep ediyor.
“Yaşam Alanına Kirletici İşletme Kurulamaz”
İlgili mevzuata göre;
– Meskun/Konut alanlarına,
– Eğitim kurumlarının yakınına,
– Sulak ve tarım alanlarına,
– Endemik canlıların yaşam alanlarına
kirletici sanayi tesisleri kurulması yasak. Ayrıca bu tür işletmelerin çevreyolundan en az 250 metre uzaklıkta olması gerektiği belirtiliyor.
Hukuku hiçe sayarak kurulan işletmelerin devlet ve topluma karşı saygısızlık olduğu vurgulanırken, İdare Mahkemesi ve Danıştay’ın verdiği kararların bu hukuksuzluğu durdurduğu ifade edildi.
“Türkiye Cumhuriyeti Demokratik Hukuk Devletidir”
Açıklamada, devletin varlığının hukukla mümkün olduğu, yasaların çiğnenerek işletme kurmanın suç olduğu vurgulandı.
Samandağ Ekoloji Grubu adına açıklama yapan Mevlüd Oruç, alınan kararların toplum ve doğanın haklarını korumak adına önemli bir adım olduğunu belirterek, mücadeleyi kararlılıkla sürdüreceklerini ifade etti.