Soru Değişmiyor! Dönerler mi?

İstanbul ve Gaziantep’in ardından 440 bin 336 sığınmacı ile Türkiye’de en fazla Suriyeliyi misafir eden Hatay, Suriye’deki ‘güvenli bölge’ tartışmaları ile beraber gündeme taşınan soruda ‘cevap’ arayan kentlerden biri. Cevap başlığına karşılık ekleyen son 3 isim; Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin ile Hatay Genç İşadamları Derneği (HAGİAD) Başkanı Yusuf Kavak oldu.

Sayıları 4 Milyon sınırında. ‘Ne zaman dönerler’ sorusu ise oldukça eskidi. Hatta birçoğu için bu sorunun bir karşılığı ‘dün’ kadar yok! Zira dönmek isteyenlerin sayısı düne göre oldukça azaldı. Hatta buna dair en büyük açılım, Suriyeli çocuklar başlığında, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan geldi. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un talimatı ile beraber, Türkiye’de 8 yıldan bu yana yaşamlarını sürdüren Suriyeli öğrencilerin toplum ve eğitim sistemine uyumlarının arttırılması amacıyla ‘Uyum Sınıfları’ açıldı.
Hatay ise bu tablonun kalabalığında duran öncü kentlerden biri. Sık sık kent gündemine taşınan Suriyeli Sığınmacıları kurumsal düzeyde de en fazla tartışan Hatay adına konuyu irdeleyen son 3 isim; Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin ile Hatay Genç İşadamları Derneği (HAGİAD) Başkanı Yusuf Kavak oldu. Savaş, Çinçin ve Kavak, DÜNYA’dan Eray Şen’e konuştu.
-YÜZDE 29-
Hatay’ın yaklaşık 1 milyon 600 bin olan nüfusunun yüzde 29’unu Suriyeliler oluşturuyor. 450 ile 500 bin arasında oldukları tahmin edilen Suriyelilerin Hatay’ın ilçelerine dağılımı ise homojen değil. Erzin ve Dörtyol’da hemen hemen hiç Suriyeli yokken, İskenderun ve Arsuz’da ise az sayıdalar. Hataylıların, ‘dağın güneyi’ dedikleri Antakya, Reyhanlı gibi ilçelerde ise yoğun bir Suriyeli nüfus barınıyor. Buralarda Suriyelilerin Türk vatandaşlarına oranı ise yüzde 50’ye yaklaşmış durumda.
İşte bu tablo kapsamında, Hatay’da, kent yöneticileri ve iş dünyası temsilcilerine, Barış Pınarı Harekatı sonrası Suriye krizindeki son durum ve Suriyelilerin ülkelerine dönmesi hakkında ne düşündükleri soruldu. Türkiye’nin gerçekleştirdiği operasyonu son derece haklı bulan sokaktaki vatandaşa göre, oluşturulması planlanan güvenli bölgeye Suriyelilerin gönderilmesi, beklendiği kadar kolay olmayacak!
Durumu bu çerçevede ele alan; Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin ve Hatay Genç İşadamları Derneği (HAGİAD) Başkanı Yusuf Kavak, Barış Pınarı yanı sıra, önce ABD, sonra Rusya ile yapılan anlaşmalar sonrası gelinen noktayı değerlendirdi.
-LÜTFÜ SAVAŞ-
Suriye’de 8 yıllık savaşın bütün aşamalarına bakıldığında, ‘egemen güçler’ ve bazı ülkelerin kazandığını, bazılarının ise kaybettiğini söyleyen Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, “Kazananlar arasında; elini suya sabuna dokundurmadan kazanan İsrail var, Amerika, Rusya, İran, Avrupa Birliği var. Kaybeden iki ana ülkeden bir tanesi Suriye, ikincisi Türkiye, üçüncü planda ise, Suriye’nin etrafında göç dalgası komplikasyonu ile karşı karşıya kalan diğer ülkeler” dedi.
Gelinen noktaya ‘kötünün iyisi’ gözüyle baktığını belirten Savaş, şöyle devam etti:
“Barışa adımların rahatlıkla atıldığı bir dönem olduğunu düşünmüyorum. En fazla sınırımız olan Suriye’nin bütünlüğü olmadığı zaman, Türkiye’yi de rahatsız edecek tehlikeler ile karşı karşıya kalıyoruz. Biz bu tehlikelerle her gün yaşamak istemiyoruz.”
Savaş, Suriye’den gelenlerin yüzde 35’inin sağlıklı bir eğitim alamadığını da bildirdi.
-HİKMET ÇİNÇİN-
Dünyanın en büyük insanı krizinin yaşandığını, göçmen nüfusun Türkiye açısından da sınır illeri açısından da sürdürülebilir olmadığını dile getiren Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin ise, Suriyelilerin ülkelerine dönmesi konusunda şu görüşleri dile getirdi:
“Bu, Türkiye’nin olduğu kadar, dünyanın, özellikle AB’nin öncelikli görevidir. Türkiye, üzerine düşeni fazlasıyla yapmıştır ve bu boyuttaki bir insani kriz ile Türkiye’nin tek başına baş etmesi mümkün değildir. Bunun daha kapsamlı bir plana ihtiyacı var. Sadece konut yaparsak, bu insanlar oraya niye gitsin? Zaten barınma ihtiyaçlarını Türkiye’de karşılıyorlar. Oraya gitmelerine sebep oluşturmamız lazım. Orada bir yaşam ortamının kurulması, ticaretin, tarımın canlanması insanların geçim kaygılarının giderilmesi lazım.”
-YUSUF KAVAK-
Türkiye’nin güvenliğinin her şeyden önemli olduğunu, yapılan askeri operasyonların da bu anlamda haklı nedenlere dayandığını ifade eden Hatay Genç İş Adamları Derneği Başkanı Yusuf Kavak da benzer noktalarda ilerledi. “Bu işin çözümü aslında çok yakın. Artık masaya oturup bazı şeylerin çözülmesi lazım. Eğer rejim ile oturulup o meseleler çözülürse, bölge ekonomik olarak da rahatlayacak” diyen Kavak, Suriyelilerin birçoğunun Türkiye’de ‘düzen kurduğunu’ dile getirdi. Kavak, Hatay’daki büyük müteahhitlerin artık Suriyeli olduğunu ve bunların tamamının geri dönmesinin imkansız göründüğünün de altını çizdi. -Tamer Yazar-