TAU Göç ve Uyum Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. M.Murat Erdoğan, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların ‘uyum’ başlığındaki durumlarını tespit ederken, bakış açısındaki farklılığa işaret etti. Erdoğan’ın tespitleri, Hatay içinde de cevapsız kalan sorulara ışık tuttu.
Türkiye’de, yaklaşık 5 Milyona ulaşan Suriyeli sığınmacıların 400 bini aşkın kısmına Hatay ev sahipliği yapıyor. Kamplarda hala kalmaya devam eden ufak bir yüzdesi dışında, yüz binler, kent merkezlerinde yaşıyor, çalışıyor, hatta işveren pozisyonunda istihdam yaratıyor, vergisini veriyor.
Ancak bu tabloda hep tartışılan bir kelime de dünden bugüne cevap arıyor! O kelime, ‘uyum’ kelimesi! Bu konuda konuşan isim, sığınmacılar bağlamında, içine Hatay’ı da alan araştırmaları ile bilinen bir isim, TAU Göç ve Uyum 
Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. M.Murat Erdoğan oldu.
Uluslararası İlişkiler Çalışmaları Derneği bünyesinde kurulmuş TUİÇ Akademi’nin online programında soruları yanıtlayan Erdoğan’ın cevapları, Hatay içinde de cevapsız kalan sorulara ışık tutuyor.
-DAHA İSTEKLİLER-
Konuya ilişkin değerlendirmesinde, Suriyelilerin ve Türklerin ‘uyum’ konusuna bakışlarındaki farklılığı ortaya koyan Erdoğan, şunları söyledi:
“Uyum çalışmaları konusunda, aslında Suriyeliler daha istekli. Şöyle ki… Bir ülkeye gelmişler ve orada yaşamaya başlamışlar. Biliyorlar ki, bir daha geriye de gidemeyecekler ve bu ülkede kalacaklar. Tabi ki onlar da bu ülkenin dilini öğrenmeye çalışıyor, iş ahlakını ve stilini öğrenmeye çalışıyor, hatta komşuluk ilişkilerini öğrenmeye çalışıyor. Bu, herkes için de geçerli bir şey. Ama bizim yaptığımız çalışmalar, Türkiye’deki Suriyelilerin, her geçen gün kendilerini daha bir kalıcı gördükleri ve kendilerini daha bir güvende ve uyumlu hissettikleri yönünde.
Suriyelilere soruyoruz mesela… -Türkiye’ye uyum sağladınız mı?- Cevaplar genelde; ‘tam sağladık, büyük ölçüde sağladık ya da yüzde 50’den fazla bir uyum sağladık’ oluyor. Bu ‘sağladık’ diyenleri üst üste koyduğunuzda, oran yüzde 90’ı 
buluyor. Yani Suriyelilerin yüzde 90’ı, Türkiye’ye uyum sağladıklarını düşünüyor. Ama bu da bir öngörü meselesi. Yani bu konu, aslında bir duygu meselesi.
Mesela Almanya’daki Türk’e de soruyorum, -Almanya’ya ne kadar uyum sağladınız?- diye! Yüzde 90’ı, ‘uyum sağladım’ diyor. Ama bir Alman’a sorduğunuzda, ‘Hayır, uyum sağlamadılar’ diyor. Diğer taraftan aynı şeyi Türklere soruyorum, -Suriyeliler uyum sağladı mı?- diye! ‘Hayır, ne alakası var’ diyorlar. Ama buna karşılık Suriyeliler de, ‘Ben, uyum sağladım’ diyor.
Bu konu, kolay açıklanabilecek bir şey değil, kolay bir şey de değil. İnsanlar, uyum konusunu çok küçümsüyor. Yani, ‘dil öğrettik, uyum sağladılar’ değil! Bu kadar kolay değil.”
-CİDDİYE ALMADIK!-
‘Uyum’ ve ‘Adaptasyon’ başlıklarının çok önemli ve ciddiye alınması gereken başlıklar olduğuna işaret eden Murat Erdoğan, şöyle devam etti:
“Nasıl ilk girişleri ciddiye almadık, ‘nasıl olsa yarın geri giderler’ diye düşündük ve yanıldık, ki şimdi onun maliyetini ödüyoruz… Şimdi de, eğer bu uyum konusunu ciddiye almazsak, bunun maliyetini de ileride öğrenmek durumunda kalacağız.” -Tamer Yazar-