Tatilde Ailelerin Çocuklara

Yaklaşımı Nasıl Olmalı?

Okullarda 2 gün sonra Sömestr Tatili başlıyor

“Çoğu çocuk için ara tatiller; eğlence, dinlenme ve aktivite anlamını taşıyor ve bu durum, çocuğun gelişimini pozitif yönde etkileyebiliyor. Ancak bazı çocuklar için ise aynı etkiden bahsetmek daha güç olabiliyor…” İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi’nden Klinik Psikoloji Uzmanı Psk. Müge Leblebicioğlu Arslan, yaklaşan sömestr tatili öncesinde bilgilendirmede bulundu. Ara tatillerin, DEHB’li (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) çocuklar için oldukça önemli olduğunun altını çizen Psikoloji Uzmanı Müge Leblebicioğlu’nun, tatil döneminde ailelere önerileri şunlar: -Okul sürecinde var olan düzeni korumak ve rutinleri sürdürmek son derece önemli. Rutinler, her çocukta olduğu gibi dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda da koruyucu bir etkiye sahiptir. DEHB’li çocuklar, değişime adapte olmakta güçlük yaşayabilirler. Rutinler, adaptasyonu kolaylaştırarak, çocuğu güvende hissettirir ve semptomları üzerinde azaltıcı bir etki oluşturur. -Tatil sürecinde de çocuğunuzun akademik becerilerini destekleyin. Örneğin, çocuğunuzun öğretmenleriyle iletişime geçerek, destek alması gereken konuları belirleyebilirsiniz. -Çocuğunuzun benlik saygısını zedeleyecek damgalayıcı sözlerden kaçının. Örneğin, ‘Bilerek yapıyorsun… Şımarıksın… Tembelsin…’ gibi tüm bu sözler, çocuğunuzun zaten baş etmekte zorlandığı süreci daha da zorlaştırarak, ruh sağlığını olumsuz yönde etkiyebilir. Bunun yerine, çocuğunuzun olumlu yönlerini destekleyin ve potansiyelini ortaya koyabilecekleri ortamlar hazırlayın. Örneğin, çocuğunuz resim yapmayı seviyorsa, onun bu özelliğine olumlu vurgularda bulunun, ona kullanabileceği materyaller alabilir ya da isterse kursa gitmesi konusunda destek olabilirsiniz. Sosyal aktivite alanları oluşturun. Sosyal aktiviteler, çocuğun var olan enerjisini atmasında yardımcı olur, sosyal ilişkilerini, fiziksel ve psikolojik gelişimini güçlendirir. Çocuğunuzla birlikte, ev içerisinde ya da ev dışında planlamalar yapın. Planlamaları yaparken ona seçenekler sunarak, fikrini sorun. Bazı durumlarda tüm seçimleri ona bırakabilecek alanlar oluşturun. Yapılacak aktiviteleri somutlaştırın ve bir takvime yazın. Önemli olduğunu düşündüğünüz kısımları fosforlu kalemler kullanarak belirtin. Böylece çocuğunuz ne zaman ne yapacağını bilecektir. Somutlaştırma işlemi ev içi kurallarda da uygulanabilir. -Zamanı planlamakta ve yönetmekte zorluk yaşayan çocuğunuz, ekran karşısında geçirdikleri süreyi fark edemeyebilir. Ekran süresi için sınır koyun. Gün içerisinde çocuğunuzla sohbet edin. Kendisini nasıl hissettiği ya da gün içerisinde neler yaptığı hakkında açık uçlu sorular sorun. -Ara tatiller değerlendirme, önleme ve müdahale sürecinin başlaması ve devam etmesi için büyük bir fırsat. Ancak ne yazık ki çoğu ebeveyn bu durumu göz ardı edebiliyor. Özellikle okulların kapanmasıyla, çocukların semptomlarında yalancı sönmeler görülebilir. Bu durum, ailelerde durumun daha iyi gittiğine ya da artık desteğe ihtiyaç olmadığına dair işlevsel olmayan düşüncelere itebilir. Bu durumu, ateş gözükmediği için kapandığını zannettiğimiz ocaklara benzetiyorum. Süreci tamamlanmamış, yani kapatılmamış ocaktan ateş gelmiyor diye kapandığını zannederek devam edebiliyoruz. Biriken ve müdahale edilmeyen semptomlar, okulların açılmasıyla birlikte, adeta o gazın patlaması gibi ne yazık ki patlak verebiliyor. -Unutulmamalıdır ki değerlendirme ve müdahalede psikiyatrist, klinik psikolog, ebeveyn ve öğretmen işbirliği son derece önemlidir. Ayrıca teşhise yardımcı olmak ve değerlendirmek amacıyla, psikologlar tarafından çocuğun yaşına ve gelişimine uygun test uygulanması, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozuklu-ğu’nda erken tanı ve müdahale süreci açısından oldukça önemlidir. -Mehmet Durmaz-