Nöbetçi Eczaneler
Röportaj/Bekir Atahan
Doktor Jan Klod Kayuka, “İşin ciddiyetini anlamanız için illa ki bir yakınınızı kaybetmeniz ya da bu süreci kötü geçirmeniz gerekmiyor” uyarısında dururken, bir şeyin altını özenle çizdi… “Salgın bitti psikolojisine asla girmemeliyiz.”
Dünya, yeni tip koronavirüsle mücadelesinde beş ayı geride bıraktı. Ancak salgınla beraber başlayan sürecin en can alıcı gündem maddesi, tedaviye yönelik kullanılan ilaçlar ve olası aşı çalışmaları oldu. Bugün, Türkiye dahil dünyanın bir çok yerinde buna yönelik çalışmalar aralıksız devam ediyor. Eldeki bu tablo umut verse de, salgının ikinci dalgası konusunda uyaranlar da yok değil.
Bu isimlerden biri, Antakya’dan Doktor Jan Klod Kayuka oldu. “Kurallara uyarsak, ikinci dalganın daha hafif geçmesini sağlayabiliriz” diyen ve “Maske-Mesafe-El Yıkama” üçlüsünden vazgeçilmemesi önerisinde bulunan Jan Klod Kayuka’ya, Kovid-19 tedavisi tamamlananların sayısının128 bini aştığı Türkiye’de bundan sonra bizleri nelerin beklediği hususunda merak edilenleri sorduk.
O zaman başlayalım…
Jan Klod Bey merhaba. Sizi, birçok hemşerimiz tanıyor, ama kısaca kendinizi tanıtır mısınız bize?
1965 Antakya doğumluyum. İlk ve orta eğitimimi Antakya da tamamladıktan sonra, İstanbul Tıp Fakültesi’ni tamamladım. İç Hastalıkları Uzmanlığını tamamladıktan sonra, Paris’te, Nadir Hastalıklar ve Gastroenteroloji üzerine eğitimler aldım. 15 yıl Alman Hastanesi’nde çalıştıktan sonra, halen muayenehanemde çalışıyorum.
Covid süreci, tüm dünyayı olduğu gibi ülkemizi de derinden ve her anlamda sarstı. Siz, çok deneyimli ve ülkemizdeki sayılı hekimlerden birisiniz. Dünya ve Türkiye, bu sürecin altından kalkabilecek mi ?
Covid süreci, gerçekten tüm dünyayı beklemediği anda derinden sarstı. Ama inanıyorum ki, insanoğlu daha önce birçok badire ile nasıl baş ettiyse, Covid 19 ile de kayıplar verse de baş edecektir.
Biz, son yıllarda hep “tıp çok gelişti” diyoruz, ama hala bir aşı bulunamadı. Bu normal mi? Aşı bulunabilme imkanı var mı?
Aşının bulunması ve rutin kullanıma geçebilmesinin arkasında, zaman alan ve belirli zaman aralıklarını gerektiren araştırmalar var. Bu nedenle biraz daha zaman alacaktır. Ama bulunacağına inanıyorum.
Bazı yorumcular, “Covid’e er geç herkes yakalanacak” yorumunu yapıyor, bu doğru bir yorum mu?
Birçok virüs enfeksiyonunda olduğu gibi, Covid-19 da toplumda yayılmaya devam edecektir. Ama bunun hızı ve oranı, bizim kurallara uymamıza bağlı olarak değişecektir. En iyi beklenti, virüsün mutasyona uğrayarak etkinliğinin azalmasıdır. Aksi takdirde yayılmaya devam edecektir.
Türkiye’deki test sayılarını yeterli buluyor musunuz? Hükümetin pandemi ile mücadelede aldığı kararlar zamanında mı alındı? Mücadele, doğru bir şekilde mi yürütülüyor? Bu süreci, “şu önlemleri şu şekilde alsak daha az zararla atlatırdık” dediğiniz hususlar var mı?
Sadece Türkiye de değil, tüm dünyada başlangıçta test sayıları kısıtlıydı. Ama kısa bir sürede hedeflenen rakamlara ulaşıldı. Gerek Sağlık Bakanlığı ve gerekse kurulan Bilim Kurulu, gerçekten çok iyi çalıştı. Sonuçlar da bunu gösterdi. Sürekli yenilenen tedavi protokolleri ile tüm hastanelerde aynı tedaviler uygulandı. Belki başlangıçta daha uzun süreli sokağa çıkma yasağı daha efektif olabilirdi. Ama hızlıca 20 yaş altı ve 65 yaş üstünün kapsama alınması, hafta sonu sokağa çıkma yasakları kesin etkin oldu.
Eylül gibi ikinci dalga olabileceği konuşuluyor. Bu ne derece mümkündür?
Eylül’de ikinci dalga, daha önce ki diğer virüs enfeksiyonlarına dayanarak söylenebilir. O nedenle asla önlemlerimizi bırakmamamız gerekiyor. “Salgın bitti” psikolojisine asla girmemeliyiz. Maske-Mesafe-El Yıkama, vazgeçmememiz gerekenler. Kurallara uyarsak, ikinci dalganın daha hafif geçmesini sağlayabiliriz.
Bu süreçte sağlıklı kalabilmek için nelere dikkat etmeliyiz, nasıl beslenmemiz gerekir?
Bu süreçte sağlıklı kalabilmek için, sürekli tekrarlanan “Maske-Mesafe ve El Yıkama”ya çok dikkat etmeliyiz. Bağışıklığımızı güçlü tutabilmek için yeterli uyumalı, yeterli su içilmeli, hareket etmeli ve iyi beslenmeliyiz. İyi beslenmeden kasıt, vitamin değeri yüksek, proteinden zengin, bol sebze meyve içeren beslenme tarzıdır.
Son olarak, hemşerilerinize hangi tavsiyelerde bulunursunuz?
Lütfen, önerilere ve önlemlere uyun. İşin ciddiyeti azalmadı. Kendinizi aldatmayın. Hastalıkla ilgili hiçbir bilginiz ve tecrübeniz yokken, gereksiz yorumlara ve polemiklere girmeyin. İşin ciddiyetini anlamanız için illa ki bir yakınınızı kaybetmeniz ya da bu süreci kötü geçirmeniz gerekmiyor. Maske-Mesafe-El Yıkama, lütfen unutmayın.
Teşekkürler