Türkiye, 2023 yılında açıklanan Akademik Özgürlük Endeksi raporuna göre 179 ülke arasında 166’ncı sırada yer alıyor. Göteborg Üniversitesi Demokrasinin Çeşitleri Enstitüsü (V-Dem) ile Almanya’daki Friedrich Alexander Üniversitesi Erlangen-Nürnberg Akademik Özgürlük Endeksi (AFI) tarafından yapılan bu değerlendirme, Türkiye’nin akademik özgürlükler konusunda ciddi kısıtlamalarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
AFI’nin değerlendirme metodolojisi, ülkeleri akademik özgürlükler açısından ‘en iyi yüzde 10’dan ‘en kötü yüzde 10’a kadar olan gruplara ayırıyor. Türkiye, maalesef ‘en kötü yüzde 10’ gruplarından birinde konumlanmış durumda. Bu kısıtlamalarla karşılaşan ülkeler arasında Kuzey Kore, Belarus ve Türkmenistan gibi ağır insan hakları ihlalleri ve özgürlük kısıtlamaları ile suçlanan ülkeler bulunuyor.
Değerlendirme Nasıl Yapılıyor?
Endeks, “Araştırma ve öğretme özgürlüğü”, “Akademik değişim ve yayma özgürlüğü”, “Kurumsal özerklik”, “Kampüs bütünlüğü”, “Akademik ve kültürel ifade özgürlüğü” gibi temel göstergelere dayanarak ülkelerin akademik özgürlük düzeylerini değerlendiriyor. Bu değerlendirme, 0 ile 1 arasında değişen bir endeksle özgürlük düzeyini ifade ediyor; 1 özgürlüğün en yüksek olduğu durumu, 0 ise kısıtlamanın en fazla olduğu durumu temsil ediyor. – Meriç Demiray-
Türkiye, Akademik özgürlüklerde sınıfta kaldı
