“Duyu Bütünleme”, Hatay’da ilk!
Kendi alanında yaptığı çalışmalar ve bünyesindeki uzman isimlerle dikkat çeken Umut Damlaları Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, Hatay’da bir ilke daha imza atarak, “Duyu Bütünleme” alanında ailelere hizmet vermeye başladı. Merkez’in Fizyoterapisti Özge Eraslan ile sizler için konuştuk.
Bir duyunuzun ya da bütün duyularınızın aynı anda uyarıldığını veya hiçbir duyunuzun mevcut olmadığını düşünün. Bu tür bir sorun, genel olarak “duyu bütünlemesi” bozukluğu olarak adlandırılır ve otistik spektrum bozukluğu olan pek çok kişide bu duruma rastlanır.
Bu konuda Hatay ili genelinde ilk çalışmaya imza atan kurum, Umut Damlaları Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi oldu. ‘Duyu Bütünleme’ problemi yaşayan çok sayıda çocuk ve aileleri noktasında atılan bu önemli adım için konuşan isim ise, Umut Damlaları Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nin bu alandaki uzman ismi, Fizyoterapist Özge Eraslan oldu.
Sizi biraz tanıyabilir miyiz?
1992 Hatay/Antakya doğumluyum. 2017 Kıbrıs Yakın Doğu Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü mezunuyum. 2 senedir Pediadrik Rehabilitasyon’da çalışmaktayım. Klinik pilates reformer ve duyu bütünleme eğitimi aldım. Bu alanlarda çalışmalarımı, Umut Damlaları Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nde sürdürmekteyim.
Konumuz, “duyusal bütünleme bozukluğu”… Bilmeyenler için bir tanımlama yapabilir miyiz? “Duyusal bütünleme bozukluğu” nedir?
Dokunma, hareket hissi, vücut farkındalığı, işitme, koklama, tat alma ve yer çekimi etkisi, bazı duyusal uyaranlardır. Beynin bu bilgileri organize etmesi ve yorumlaması, duyusal bütünleme sürecini oluşturur. Günlük yaşam aktivitelerinin ortaya çıkması için, beyin bu bilgileri alır ve işlemler. Bazı çocuklarda bu süreç yeterince gelişmez. Bu durumda duyusal bütünleme bozukluğundan söz edilir.
Peki, buna dair “terapi” hangi aşamada devreye giriyor?
Duyusal işlemleme, beyin fonksiyonudur. Beyin fonksiyonlarının çalışmaya başlaması için ‘duyu’ 
alması gerekir. Sinir sistemi organizasyonu ile beyin organizasyonu birleşerek ‘duyusal işlemleme’ oluştururlar.
Bir çocuğun beyin gücü ne kadar ileri olursa olsun, organize olabilmesi ve günlük fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için duyu gedisinin iyi bir şekilde sağlanması gerekiyor Zira zekânın tek başına yeterli olmadığını bilmemiz gerekmektedir. Burada bahsettiğimiz duyusal gelişimde, basamakları ve ihtiyaçları doğrultusunda eksiklikler görülebilir Bu eksikliklerin görüldüğü yerde gelişim sağlayabilmek için de “duyu bütünleme” terapisi kullanılır.
Oldukça yeni ve çok da bilinmeyen bir alan sanırım. Üzerine de çok konuşuyoruz ama… Duyu bütünleme nedir?
Duyu bütünleme, kişinin, kendi vücudundan ve çevreden gelen duyusal bilgileri organize eden ve vücudu çevreye uygun şekilde kullanmayı mümkün kılan bir nörolojik işlem olarak tanımlanmıştır. Farklı bir deyişle, duyusal bilgilerin, işlenip kullanıma hazır hale getirilmesi amacıyla organize edilmesi ve düzenlenmesidir. Duyu bütünleme terapisi ise duyuların algılamaya dönüştürülmesini içeren bir süreçtir.
Bu konuda sorun yaşayan oldukça fazla çocuk var sanırım. Eminim ki birçok ailenin sormak istediği şey şu… “Duyu bütünleme terapisi” hangi durumlarda uygulanıyor?
Bunu, şu alt başlıklarda sıralayabiliriz…
Duyusal modülasyon bozukluğu durumlarında Sürekli bir yere çarpmak, takılmak, dokunmak, nesneleri gereğinden fazla sıkı tutmak veya gevşek tutmak, her şeyi koklamak…
Duyusal ayrım bozukluğunda Bir nesneye uzanırken hedefi tutturamamak, puzzle gibi görsel eşleştirme oyunlarında zorlanmak, kavramları karşılaştırırken ayrım yapmakta zorlanmak, koşarken durmakta veya hızını ayarlamakta zorlanmak…
Duyusal kaynaklı motor problemlerde Postüral problemler, denge bozuklukları, dipraksi (hareketin yapılış sırasını planlayamamak)…
Bunların yanında; otizm, hiperaktivite, serebral palsi, dikkat eksikliği, dikkat bozukluğu, öğrenme problemleri, davranış problemleri gibi durumlarda da duyu bütünleme terapisi kullanılmaktadır.
Çocukların, hayata uyumu ve toplumla adaptasyonları açısından önemli bir tedavi başlığından söz ediyoruz. Durumun tespitinde duran ailelere bu anlamda tavsiyeniz olur mu? Ne yapsınlar? Nereye başvursunlar?
Bunun için, ilgili eğitimi tamamlamış uzman bir fizyoterapiste başvurmak ve devamında duyu bütünleme terapisi üzerine eğitim alan uzmanlardan almak gerekmektedir. Bu açıdan, Umut Damlaları Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi doğru bir adres. -Tamer Yazar-