Yapay zekâ iş dünyasını nasıl dönüştürüyor?
Yapay zekâ (YZ) üzerine süren tartışmaların merkezinde sıkça şu soru yer alıyor: Yapay zekâ işsizliği artıracak mı? Ekonomist Uğur Gündüz, bu sorunun yanıtının sanıldığı kadar karamsar olmadığını belirtiyor. Ona göre yapay zekâ, iş dünyasında bir yıkımın değil, yeni bir dönüşümün başlangıcını temsil ediyor.
OECD’nin çok ülkeli geniş bir katılımla hazırladığı rapor, üretken yapay zekânın KOBİ’lerde istihdamı azaltmadığını, aksine işletmelerin beceri açıklarını kapatmalarına katkı sunduğunu ortaya koyuyor.
Üretken yapay zekâ KOBİ’lerde iş yapış biçimini nasıl değiştiriyor?
OECD’nin “Üretken Yapay Zekâ ve KOBİ İşgücü” raporu, Avusturya, Almanya, Japonya, Kore, Kanada ve İngiltere gibi ülkelerdeki 5 binden fazla KOBİ ile yapılan anket sonuçlarına dayanıyor.
Bu kapsamlı ankette işletmelerin %31’i üretken yapay zekâ araçlarını aktif olarak kullandığını bildiriyor.
En dikkat çeken sonuçlardan biri ise şu:
Üretken yapay zekâ kullanan KOBİ’lerin %83’ü, yapay zekânın personel sayısını azaltmadığını ifade ediyor.
Personel ihtiyacının arttığını söyleyenlerin oranı %5,5
Azaldığını söyleyenlerin oranı ise %9,1
Bu tablo, yapay zekânın işgücünü ortadan kaldırmak yerine dönüştürdüğünü gösteriyor.
ChatGPT ve benzeri araçlar beceri açığını kapatmada nasıl rol oynuyor?
Raporda ChatGPT, Copilot, Midjourney gibi üretken yapay zekâ araçlarının, özellikle beceri eksikliği yaşayan işletmelere önemli destek sunduğu belirtiliyor.
Son iki yılda beceri açığı yaşayan KOBİ’lerin:
%39,1’i, üretken yapay zekânın bu açığı azalttığını
%25,2’si, çalışan açığını gidermeye yardımcı olduğunu belirtiyor.
Bu oranlar, YZ’nin işgücünü tamamlayan bir teknoloji olduğunun güçlü bir göstergesi.
Yapay zekâ sektörleri nasıl etkiliyor?
Finans ve muhasebe
Risk: Tekrarlayan işlemler ve veri girişleri otomasyona açık konumda.
Fırsat: FinTech mühendisliği, risk yönetimi ve gelişmiş analitik gibi alanlarda nitelikli kişilere talep hızla artıyor.
Üretim ve imalat
Risk: Robotik sistemlerle tamamen otomatikleşen fabrikalar artıyor.
Fırsat: Robotik bakım, programlama, elektroteknoloji mühendisliği gibi uzmanlıklar yükselişte.
Bilgi ve iletişim teknolojileri
Risk: Basit kodlama görevleri otomasyona devrediliyor.
Fırsat: Yapay zekâ uzmanları, veri bilimciler, siber güvenlik uzmanları en hızlı büyüyen meslek grupları arasında.
Hizmet sektörü
Risk: Çağrı merkezleri ve büro işlerinin önemli kısmı otomasyon tarafından üstlenilebilir.
Fırsat: Müşteri deneyimi, insan odaklı çözüm gerektiren alanlar değer kazanmaya devam ediyor.
Sağlık ve eğitim
Risk: İdari süreçlerin önemli kısmı otomatikleşiyor.
Fırsat: Klinik yapay zekâ, eğitim teknolojileri, kişiselleştirilmiş içerik geliştirme gibi hibrit roller büyüyor.
Yapay zekâ çağında hangi meslekler öne çıkıyor?
Veri bilimcileri ve analistleri
YZ model geliştiricileri
Prompt mühendisleri
Robotik teknisyenleri
Siber güvenlik uzmanları
FinTech mühendisleri
Dijital dönüşüm liderleri
YZ etiği uzmanları
Bu meslekler, yapay zekâ ile insan yeteneklerinin birleştiği “hibrit profesyonellik” modelinin birer yansıması.
Geleceğin en değerli insan becerileri
Yapay zekânın henüz ikame edemediği beceriler hızla önem kazanıyor. Bunların başında:
Eleştirel düşünme
Problem çözme
Yaratıcılık ve inovasyon
Empati ve duygusal zekâ
Dijital okuryazarlık
Veri analizi
Sürdürülebilirlik odaklı bakış
Bu yetkinliklerin önemi giderek artarken, çalışanların bu alanlarda kendini geliştirmesi kritik hale geliyor.
Yerleri sağlam meslekler
Bazı meslekler ise yapay zekânın gelişimine rağmen gücünü koruyor:
Terapistler ve psikologlar
Satış yöneticileri ve diplomatlar
CEO’lar ve strateji danışmanları
Yaratıcı sanatçılar ve tasarımcılar
Tesisatçılar, elektrikçiler ve cerrahlar
Bu işler, insan dokunuşunun ve sezginin kritik olduğu alanlar olarak öne çıkıyor.