Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi bünyesinde görev yapan Dr. Öğretim Üyesi Ersin Demirel, Kırşehir’deki arazi çalışmaları sırasında elde edilen örneklerde yeni bir böcek türü tespit etti. Bu yeni türe, hayat arkadaşı olan eşinin ismi “Emine”yi vererek hem bilimsel literatüre hem de özel yaşamına dair dikkat çekici bir adım attı.
“Böcek türünün keşif süreci nasıl gerçekleşti?”
Saha çalışmaları Doç. Dr. Mahmut Erbey liderliğinde Kırşehir’de başlatıldı. Toplanan örnekler önce Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi laboratuvarına, ardından konunun uzmanı olan Demirel’e gönderildi. Yapılan titiz incelemeler sonucunda türün daha önce kayda geçmemiş olduğu belirlendi.
Bilimsel süreç yaklaşık bir buçuk yıl sürdü. Bu sürede, örneklerin sınıflandırılması, teşhis edilmesi ve literatür taraması gibi aşamalar tamamlandı. Türün özelliklerinin detaylandırılmasının ardından hazırlanan makale, dünyanın önde gelen zooloji yayınlarından Zootaxa dergisinde yayımlandı.
“Yeni türün bilimsel önemi ne?”
Keşfedilen böcek, Cixiidae familyasına ait olup tarım açısından önemli bir tehdit oluşturabiliyor. Bitkiden bitkiye mikroorganizma taşıyabilen, sokucu-emici ağız yapısına sahip olan bu tür, tıpkı sivrisineklerin insanlara hastalık bulaştırması gibi, bitkilerde hastalık yayılımına neden olabiliyor.
Demirel bu konuda, “Bu tür, önemli bir bitki zararlısı konumunda. Özellikle tarımsal üretim alanlarında ciddi etkiler yaratabilir,” ifadelerini kullandı.
“Eşinin ismini verme kararı nasıl alındı?”
Demirel, bir türü isimlendirme fikrinin üniversite yıllarında zihninde oluştuğunu ancak o dönemde hayatında böyle biri olmadığını belirtti. Eşiyle tanıştıktan sonra, bu özel adı verme düşüncesini onunla da paylaştı. “Sosyal medyada linç edilme riskini göze aldık,” diyen Demirel, söz konusu ismin hem kişisel bir anlama hem de Türkiye’nin biyoçeşitliliğine dikkat çekme amacına hizmet ettiğini söyledi.
Eşinin de bilim insanı olduğunu ve bu kararın birlikte alındığını ifade eden Demirel, toplumda bir kadının isminin bir böcek türüne verilmesinin yanlış yorumlanabileceğinin farkında olduklarını ancak bu cesur adımı atmaktan çekinmediklerini dile getirdi.
“Tepkiler ne yönde oldu?”
Sosyal medyada olayın duyulmasının ardından farklı görüşler ortaya atıldı. Kimileri bu durumu romantik ve anlamlı bulurken, kimileri ise kadın isminin bir böcek türüyle anılmasının rahatsız edici olduğunu savundu. Buna rağmen bilimsel çevrelerde, yeni bir türün keşfi ve literatüre kazandırılması olumlu karşılandı.
Demirel, gelen eleştirilerin kendilerini yıldırmadığını belirterek, “Önemli olan bilimsel katkıdır, isim sadece bir semboldür” dedi.