2024 yılı, Türkiye için zeytin üretimi açısından tarihi bir dönüm noktası oldu. Türkiye’nin toplam zeytin üretimi, Cumhuriyet tarihindeki en yüksek seviyeye çıkarak 3 milyon 750 bin tona ulaştı. Uzmanlar, bu rekorun zeytin ağaçlarının artışı ve iklim koşullarının etkisiyle sağlandığını belirtiyor.
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, üretimdeki bu artışın ardından pazarın doğru yönetilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Yaklaşık 100 bin tonun üzerinde zeytinyağı elimizde kaldı. Oysa Avrupa ve dünya pazarlarında talep vardı, ancak iç tüketim bu seviyeyi karşılayamadı,” dedi.
Zeytin Ağaçlarının Sayısı İki Katına Çıktı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2001 yılında 99 bin olan zeytin ağacı sayısı, 2023 yılında 201 bin 770’e yükseldi. Bu artış, sadece ağaç varlığını artırmakla kalmadı, aynı zamanda üretim miktarına da doğrudan yansıdı.
2001 yılında 600 bin ton olan zeytin üretimi, 2023 yılında 1 milyon 520 bin tona çıktı. Geçen yıl ise yüzde 150 gibi dev bir artışla bu rakam 3 milyon 750 bin tona ulaştı.
Üretimin Büyük Kısmı Yağa Dönüştü
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Mustafa Tan, üretimin önemli bir kısmının zeytinyağı üretiminde kullanıldığını belirtti. Tan, “Bu yıl üretimin 2 milyon 800 bin tonu yağa ayrıldı. Başta yağmurların gecikmesi nedeniyle zeytinler küçüktü, ancak sonrasında düzenli yağışlarla zeytinler irileşti,” dedi.
Ağaç başına düşen verimin artışına dikkat çeken Tan, “Ağaç başı verimi 40 kiloya çıkarmayı başarabilirsek, yıllık üretimi 8 milyon tona çıkarabiliriz. Bu da bizi zeytinyağı üretiminde İspanya’nın yanına taşıyabilir,” ifadelerini kullandı.
Zeytinyağı Pazarında Stratejik Hamleler
Türkiye’nin zeytinyağı ihracatındaki fiyat politikasına da değinen Tan, İspanya ve İtalya gibi üretici ülkelerle rekabet edebilmek için fiyatların dikkatle belirlenmesi gerektiğini söyledi. “Biz ürünlerimizi ucuza satmak istemiyoruz. Bunun yerine, zeytinyağı fiyatlarını halkımız için daha erişilebilir hale getirip iç tüketimi artırabiliriz. Bu, hem yerel pazarı güçlendirmek hem de halkın faydasına bir çözüm olacaktır,” dedi.
Gelecek İçin Beklentiler
Uzmanlar, zeytin üretimindeki bu artışın sürdürülebilir bir şekilde devam edebilmesi için uzun vadeli stratejiler oluşturulması gerektiğine işaret ediyor. Verimlilik artışı ve doğru pazar yönetimiyle, Türkiye’nin zeytinyağı sektöründe dünya liderliği hedefine ulaşması mümkün görünüyor.