Bir tarafta taş bir dün…

Bir tarafta demir bugün

‘Uygundur, değildir…” tartışması içine alınamayacak kadar değerli bir ‘dün’ noktasında duran tarih meraklıları, böylesine yorucu bir restorasyona eklenen bu demir merdivenlerin 350 yıllık bir emanetten ne zaman söküleceğini soruyor.

2013 yılı başlarında başlayan restorasyon sürecine en nihayet nokta (!) koyan Kurşunlu Han’da bu çalışmaları görkemli bir görsellikle taçlandıranlara ekli en net eleştiri, fotoğraflara yansıyan demir bir merdiven.
-TAŞ’A DEMİR!-
Osmanlı çizgilerini taşıyan Han’ın geniş taş avlusunun her iki yanında karşılıklı olarak 2 adet merdiven var. Biri, 350 yıllık tarihi Han’ın orijinal haline ait taş merdivenler… Bu taş merdivenlere tam karşıdan bakan noktada ise, restorasyon süreci içinde yapının ikinci katından aşağıya indirilmiş bir başka merdiven daha var. Ama bu merdivenler, yapının orijinalinde olmayan merdivenler. Demirden inşa edilmiş, yapının geneline de uymayan merdivenler.
Anlaşıldığı kadarıyla, Han’ın hizmete açılmasıyla beraber oluşması muhtemel insan trafiğinde rahatlama yaratılmak istenmiş.Ancak, eldeki taş merdiven örneğinde duranlar, ikinci merdiveni bu malzemeye uygun seçmek yerine, demir tercihinde ısrar etmiş.
O yüzden hep denildiği gibi! Yapılmış, ama olmamış. İnşa edilmiş, ama uymamış.
-KAMUFLE EDİLECEKMİŞ!-
Bu konuda bizlere ulaşan bir bilgiye göre, 350 yaşında olduğu söylenen ve Osmanlı mimarisinde yükselen tarihi Han’a sonradan eklenen ‘demir’ merdiven, bir ahşap giydirme ile kamufle edilecek! Bu, şu ana kadar biriken eleştirilerin bir karşılığı mı, bilinmiyor. Ancak olası bir ahşap giydirmenin de mevcut tarihsel kimliğe uymayacağını söyleyenler hala çoğunlukta.
-ONAY KİMDEN?-
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği oldukça net… Buna göre, basit onarım; Yapıların; ahşap, madeni, pişmiş toprak, taş vb. çürüyen ya da bozularak eksilen mimari öğelerin özgün biçimlerine uygun olarak aynı malzemeyle değiştirilmesi, bozulan iç ve dış sıvaların, kaplamaların, renk ve malzeme uyumu sağlanarak özgün biçimlerine uygun olarak yenilenmesini içerir. Esaslı onarım ise yapının rölöveye dayanan restitüsyon ve/veya restorasyon projeleri ile diğer ilgili belgelerin içerikleri ve ölçekleri Koruma Kurulu’nca belirlenen müdahaleleri…
Merak edilen, tartışmalara neden olan bu son müdahalenin hangi kurum imzalı bir onay sürecinden geçtiği! Han’daki asıl sorumlu kurumun Hatay İl Kültür Turizm Müdürlüğü olduğu biliniyor. Ancak çalışma sürecindeki tüm onayların da Adana Anıtlar Kurulu’ndan geçmesi gerektiği de! Peki, bu onay nasıl çıktı? 350 Yıllık bir yapıya demir merdiven ekleme ‘onayı’na kimler ve hangi kurumlar imza attı? -Tamer Yazar-