Nöbetçi Eczaneler
Zeytin rahat bir nefes aldı
‘Üretim Reform Paketi’ndeki üreticilerce zeytinliklerin ‘ölüm fermanı’ diye nitelenen maddenin komisyona geriçekilmesinin ardından zeytinlikler için bir iyi haber de Danıştay’dan geldi
Danıştay’tan gelen son karar, Hatay gibi ciddi zeytinlik alanlara sahip illerin bekleyişlerine ciddi anlamda umut ekledi. Danıştay’ın ilgili kararı, gerekli tedbirler alınsa bile, zeytinliklerde sanayi tesisi kurulamayacağına dair oldu.
-KARARIN SÜRECİ-
Hürri yet’ten Banu Şen’in haberine göre, Balıkesir’in Havran ilçesinde Koza Altın Madenciliği’n zeytinlik sahasında altın aramak için aldığı ruhsata karşı açılan davaları karara bağlayan Danıştay, zeytinliklerde sanayi tesisi kurulmasına karşı çıktı.
Davanın başlangıcı 10 yıl önceye dayanıyor. O dönem, Koza Altın Madenciliği Havran’daki zeytinlik sahasında altın aramak için ruhsat aldı. Avukatlar Senih Özay ve Murat Fatih Ülkü, bu ruhsatlara karşı dava açtı. Dava, 2010’da Balıkesir İdare Mahkemesi’nce “Ruhsat hukuka uygundur” denerek reddedildi. Bunun üzerine davacılar Danıştay’a başvurdu. Danıştay 8’inci Dairesi, kararı bozdu.
Ancak Balıkesir İdare Mahkemesi 2011’de kararında direndi. Bunun üzerine dosya Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na (DİDDGK) geldi. Kurul 2015’te Balıkesir İdare Mahkemesi’nin ısrar kararını bozdu.
Bunun üzerine karşı tarafın son bir hamle yaparak karar düzeltme için başvurmasına rağmen kurul, iki yıl önce verdiği aynı içerikteki bozma kararına karşı yapılan karar düzeltme talebini de reddederek son sözü söyledi.
Danıştayın kararında şu ifadeler yer aldı: “Zeytinlik sahalarında bu sahalara 3 kilometre mesafe içinde, gerekli tedbirler alınmış olsa bile zeytinyağı fabrikaları ve küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri hariç, kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran ya da sayılan olumsuz sonuçlara yol açma ihtimali bulunan tesisler yapılamaz ve işletilemez.”
-TARTIŞMA SEBEBİ-
76 maddelik “Üretim Reform Paketi”nin yürürlükteki 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunu’un 20’nci maddesinde öngördüğü değişiklik, paketin en kritik maddesini oluşturuyor.
20’nci maddeye göre, “Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az üç kilometre mesafede, zeytinliklerin bitkisel gelişimini ve çoğalmalarını engelleyecek kimyasal atık oluşturulacak tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi izne tâbi olup, izinlerin alınması durumunda dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez.”
Hayata geçirilmek istenen “Üretim Reform Paketi”nde ise yasanın girişi korunmakla birlikte, devamında yasaya bir istisna ekleniyor. Tasarıda, 20. maddenin “Ancak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, alternatif alan bulunmaması ve kurulun uygun görmesi şartıyla bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış yatırımlar için zeytinlik sahalarında yatırım yapılmasına izin verebilecek, bu yetkisini gerektiğinde valiliklere devredebilecek. Bu sahalarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile tarımsal işletmelerin yapımı, işletilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının iznine bağlı olacak” şeklinde değiştirilmesi öngörülüyor.
-KOMİSYONA ÇEKİLDİ-
Son günlerde TBMM’nin en önemli gündem maddelerinden biri olan ve istisnai durumlarda zeytinlik alanlarına yatırım yapılmasına müsaade eden düzenleme, komisyona geri çekildi. Komisyon’un, geçen hafta TBMM’ye sunulan ve sonradan gelecek haftaya ertelenen tasarıyı yeniden görüşeceği belirtildi.
-YETKİ VALİLERDE!-
Mevcut kanun ile tasarı arasındaki en büyük fark 20. maddede. 1939 yılına ait ve 1995 yılında değişikliğe uğrayan mevcut kanunda, zeytinliklerin, altyapı ve sosyal tesisler dışında ve alanın yüzde 10’undan fazla olmamak üzere imar izni bulunuyor.
Yeni tasarı her ne kadar zeytinlik sahaların daraltılamayacağını belirtse de, “kamu yararı alınmış yatırımlar” bu uygulamadan muaf tutuluyor. Bu yönde yatırım yapılması yetkisi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda toplansa da, Bakanlık, bu yetkisini gerektiğinde Valilere devredebiliyor. Örneğin, Hatay’daki zeytinlik alanlarında buna dair bir izin gerektiğinde, Hatay Valiliği’nin konuya dair tespiti ve onayı yeterli olabilecek.
–HATAY’DA FESTİVAL-
Tartışmaların sürdüğü bir dönemde, belki de buna dair en anlamlı etkinlik Hatay’dan geldi. Ciddi bir zeytin stoğu bulunan Hatay’ın Altınözü ilçesinde, kaymakamlık ve belediyenin organizesiyle 24-25 Ekim tarihlerinde “Zeytin ve Zeytinyağı Festivali” düzenleneceği bildirildi. Hatay’ın zeytin varlığının yüzde 30’una Altınözü ilçesinde düzenlenmesi planlanan ‘zeytin’ festivali, ünlü gurmeleri de ağırlayacak. Yöresel zeytinyağlı yemeklerin yarışacağı bu etkinliğin finali ise, ilçenin Tokaçlı Mahallesi’nde bölgenin ilk zeytincilik müzesinin açılması ile taçlanacak. -Tamer Yazar-