Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), tekrarlayan ve istenmeyen düşünceler (obsesyonlar) ile bu düşünceleri azaltmak için yapılan zorlayıcı davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterize edilen bir ruhsal bozukluktur. OKB belirtileri arasında sürekli el yıkama, bulaşma korkusu,aşırı düzen takıntısı ve tekrar eden kontrol etme davranışları yer alır. Bu belirtiler kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
OKB; istem dışı ve tekrarlayan obsesyonlar ile bunları kontrol altına almak için yapılan kompulsiyonlar şeklinde kendini gösterir. Obsesyonlar, sürekli zihinde dönen rahatsız edici düşünceler olabilirken, kompulsiyonlar bu düşünceleri bastırmak için yapılan zorlayıcı davranışlardır. OKB tedavisi, genellikle antidepresan ilaçlar ve bilişsel davranışçı terapi ile yürütülür. Tedavi sürecinde, kişinin belirtilerinin şiddetine göre kişiye özel bir tedavi planı oluşturulur.
Obsesyon Belirtileri
Obsesyonlar, kişinin kontrol edemediği, sürekli zihninde yer eden düşünceler veya imgelerden oluşur. Yaygın obsesyon belirtileri aşağıdaki gözlemlenir.
- Kirlenme korkusu ve mikroplardan kaçınma
- Düzen ve simetri takıntısı
- Kendisinin ya da sevdiklerinin zarar göreceğine dair korkular
- Başkalarının dokunduğu nesnelere dokunamama
- Kapı veya ocak gibi güvenlik unsurlarını sürekli kontrol etme ihtiyacı
- Bir duayı, kelimeyi veya ifadeyi içten tekrarlama
Kompulsiyon Belirtileri
Kompulsiyonlar, obsesif düşüncelerin yarattığı kaygıyı azaltmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlardır. Sık görülen kompulsiyon belirtileri aşağıdaki gibidir.
- Sürekli el yıkama veya aşırı temizlik yapma
- Kapıların kilitli olduğunu tekrar tekrar kontrol etme
- Bir nesneyi belirli bir sayıda yapma veya bir düzen içinde yerleştirme
- Sayma takıntısı
- Sürekli duş alma isteği
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile Başa Çıkabilme Yöntemleri
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ile başa çıkmak için kullanılan yöntemler arasında kişinin hem düşüncelerini hem de davranışlarını yönetmesi bulunur. Obsesif kompulsif bozuklukla baş edebilmenin yolları şöyle sıralanabilir:
- Oluşan düşünceleri tamamen yok etmeye çalışmak yerine, var olduklarını kabul etmek ve onları yönetilebilir hale getirmek gerekir
- Bilişsel davranışçı terapinin bir tekniği olan maruz bırakma ve yanıt önleme, OKB ile başa çıkmada oldukça etkilidir. Kişi rahatsızlık hissettiği duruma sürekli maruz bırakılarak kaygının azalmasını sağlar.
- BDT desteğiyle düşüncelerin doğruluğunu sorgulamak ve daha gerçekçi bir bakış açısıyla yeniden değerlendirmek sürece katkılı olur.
- Gün içerisinde oluşan stresi azaltmak için meditasyon, derin nefes alma, yoga gibi gevşeme tekniklerinden yararlanmak önemlidir.
- OKB semptomlarını bir anda tamamen yok etmek zor olabilir. Bunun yerine, daha küçük, yönetilebilir hedefler belirlemek sürecin iyi geçmesinde etkilidir.
- Rahatsız edici düşünceleri yazarak onları zihinden uzaklaştırmak rahatlama verir.
- Düzenli egzersiz yapmak, dengeli beslenmek ve yeterli uyumak vücudun strese karşı dayanıklılığını artırır.
YORUMLAR