Tokat’ın Zile ilçesine bağlı Zincirli Ülya Mahallesi’nde, kaçak kazı yapıldığı yönündeki ihbar üzerine jandarma ekipleri harekete geçti. Bir evin bahçesinde yapılan izinsiz kazıda, üzeri toprakla örtülmüş ve Roma dönemine ait olduğu tahmin edilen bir mozaik döşeme bulundu. Operasyon, bölge halkında şaşkınlık yaratırken, olay Hatay’daki zengin mozaik mirasını akıllara getirdi.
Yapılan operasyonda, bahçede kaçak kazı yaptığı belirlenen F.Ş. ile oğlu A.Ş., suçüstü yakalandı. Aynı adreste bulunan M.Ş. ve Ş.S. isimli iki kişi daha gözaltına alındı. Şüphelilerin, kazıyı uzun süredir planladıkları, hatta mozağin üzerini kamufle etmeye çalıştıkları öğrenildi.
İki kişi tutuklandı, diğer ikisine adli kontrol
Gözaltına alınan zanlılar, jandarma karakolunda ifadeleri alındıktan sonra adliyeye sevk edildi. Mahkeme, F.Ş. ile A.Ş.’nin tutuklanmasına karar verirken, diğer iki şüpheli adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Olay, kaçak kazıların ulaştığı boyutu bir kez daha gündeme taşıdı.
Mozaik, Hatay’daki tarihi örnekleri andırıyor
Kazı yerinde yapılan ilk incelemede, mozaik döşemenin desenleri ve taş yerleşimi, Hatay’da daha önce çıkarılan mozaiklerle benzerlik gösterdi. Tokat Müze Müdürlüğü ekipleri, eseri yerinde inceledi ve koruma altına aldı. Mozağin daha önce bilinmeyen bir yerleşim yerine ait olabileceği değerlendiriliyor.
Mozaik alanı güvenlik çemberine alındı
Tokat Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında mozaik etrafı güvenlik şeridiyle çevrildi. Uzman ekipler, zarar görmemesi için mozaik üzerinde koruyucu önlemler aldı. Alan, ileride yapılacak arkeolojik kazılara ışık tutabilecek nitelikte olduğu gerekçesiyle detaylı incelemeye tabi tutulacak.
Kültür varlıkları tehdit altında: Kaçak kazılar artıyor
Uzmanlar, kaçak kazıların yalnızca tarihi eserlere değil, Türkiye’nin kültürel mirasına da zarar verdiğini vurguluyor. Yasal izin olmaksızın yapılan her kazının, telafisi mümkün olmayan zararlara yol açabileceği belirtiliyor. Hatay gibi zengin mozaik geçmişine sahip iller başta olmak üzere birçok şehirde benzer olayların yaşandığına dikkat çekiliyor.
Hatay Arkeoloji Müzesi’nde görev yapan uzmanlar, Tokat’ta bulunan mozaiğin taşıdığı özelliklerin dikkatle incelenmesi gerektiğini belirtiyor. Hatay’da gün yüzüne çıkarılan binlerce yıllık mozaiklerin korunması sürecindeki deneyimlerini paylaşan uzmanlar, Tokat’taki bu örneğin de aynı özenle korunması gerektiğine dikkat çekiyor. Bu tür eserlerin kaçak yollarla değil, bilimsel yöntemlerle ortaya çıkarılması gerektiği vurgulanıyor.