Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kabul edilen “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin ilk dört maddesi, doğa koruma alanlarında madenciliği kolaylaştıran ve çevresel denetimi zayıflatan önemli düzenlemeler içeriyor. Yeni yasaya göre, artık devlet ormanlarında bedelsiz maden arama faaliyetleri yürütülebilecek. Stratejik ve kritik madenler için acele kamulaştırmanın da önü açıldı.
Ormanlarda 24 aya kadar bedelsiz maden izni
Yeni düzenlemeye göre, devlet ormanları içerisinde maden aranması ve işletilmesi için gerekli olan altyapı tesisleri (yol, enerji, haberleşme, vb.) için Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün talebi üzerine Orman Genel Müdürlüğü tarafından 24 aya kadar bedelsiz izin verilecek. Bu izin, talep halinde 12 ay daha uzatılabilecek. Bu alanlar daha sonra özel ya da tüzel kişilere devredilebilecek ancak bu durumda orman idaresine bedelli taahhüt verilmesi gerekecek.
ÇED istisnası kalktı, ama görüş bildirmeyen kurumların görüşü olumlu sayılacak
Yasa ile Çevre Kanunu’ndaki “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” ibaresi kaldırıldı. Artık, “ÇED Olumlu Kararı” alınmadıkça projelere onay, izin, teşvik veya ruhsat verilemeyecek. Ancak, bu durum kurumlara başvuru yapılmasına engel oluşturmayacak. Ayrıca, ilgili kurumlar 3 ay içinde görüş vermezse, 1 ay ek sürenin sonunda görüşleri otomatik olarak olumlu sayılacak. ÇED süreci sonunda izin vermiş kurumların daha sonra olumsuz görüş vermesi mümkün olmayacak.
Özel koruma alanlarında da madene izin verilebilecek
Milli parklar, sulak alanlar, sit alanları, turizm merkezleri gibi koruma altındaki bölgelerde maden ruhsatı düzenlenmeden önce ilgili kurumlardan izin istenecek. Ancak kurum üç ay içinde cevap vermezse, görüşü olumlu kabul edilerek ruhsat verilebilecek. Bu izinler, ruhsatın devamı boyunca geçerli olacak.
Kültür varlıklarına rastlanırsa devlet tazminat ödeyecek
Madencilik yapılan alanda kültür varlığına rastlanması ve Kültür Bakanlığı’nın faaliyete izin vermemesi durumunda, maden şirketinin yatırım giderleri devlet tarafından karşılanacak. Tazminat, kısıtlamayı yapan kurumun bütçesinden karşılanacak.
Stratejik madenlere acele kamulaştırma
Stratejik ya da kritik madenler için acele kamulaştırma yapılabilecek. Bu tür madenlerin rezerv potansiyeli, ekonomik katkısı gibi unsurlar dikkate alınarak üstün kamu yararı kararı verilebilecek. Karar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın başvurusu üzerine ilgili kurul tarafından verilecek. Bu kararla birlikte ruhsat işlemleri hızlandırılabilecek.
Yeni ruhsat bedeli tanımı: rehabilitasyon ayrı hesaplanacak
Yasa ile ruhsat bedeli tanımı yeniden yapıldı. Çevreyle uyum teminatı kaldırılırken, rehabilitasyon bedeli ayrıca düzenlendi. Ruhsat bedelleri, madenin türü, alanı ve ruhsat süresine göre hesaplanacak. İşletme ruhsatlarındaki bedelin %30’u Maden Genel Müdürlüğü bütçesine, %70’i genel bütçeye aktarılacak.