Güneş enerjisinden elektrik üretimi, küresel ölçekte büyümesini sürdürürken, iklim değişikliği kaynaklı aşırı hava olayları, bu büyümeye gölge düşürebilir. Uzmanlara göre, fırtına, dolu ve yüksek sıcaklık gibi olumsuz iklim koşulları, güneş panellerinde hem verimlilik kaybına hem de fiziksel hasara neden oluyor.
Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in yayımladığı “6. Küresel Elektrik Değerlendirmesi” raporuna göre, 2024 yılında güneşten elektrik üretimi 474 teravatsaat artarak yüzde 29 yükseldi. Güneş enerjisinin küresel elektrik üretimindeki payı yüzde 6,9’a ulaşırken, aşırı hava koşullarının bu olumlu tabloyu tehdit edebileceği belirtiliyor.
“Yüksek Sıcaklık, Verimliliği Düşürüyor”
Ember Küresel Elektrik Analisti Kostantsa Rangelova, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yüksek sıcaklık, dolu ve fırtınaların güneş panellerinin beklenenden hızlı bozulmasına yol açtığını söyledi.
“Her 1°C artış, güneş paneli verimliliğini azaltabiliyor. Sıcak iklimlerde panellerin yıllık bozulma oranı %0,88’e, serin bölgelerde ise %0,48’e çıkabiliyor. Bu, üretimin öngörülenden daha erken düşmesine neden olabilir,” dedi.
Panellerin 25 mm çapında doluya karşı test edildiğini hatırlatan Rangelova, “Ancak çapı 25 mm’yi aşan dolu taneleri ve 90 km/saat üzeri rüzgârlar, cam kırılması veya montaj elemanlarının hasar görmesi gibi ciddi sorunlara yol açabiliyor. Panel sahalarının yerleşimi, rüzgâr yönü ve çevresel yapılar da riski azaltmada etkili,” ifadelerini kullandı.
Sadece Fiziksel Değil, Işınım Kaybı da Söz Konusu
Rangelova, aşırı hava olaylarının sadece fiziksel hasarla sınırlı kalmadığını, güneş ışınımının azalmasına da neden olabileceğini belirtti. “Yoğun bulutlar, toz fırtınaları, duman gibi unsurlar, kısa vadeli üretim düşüşlerine yol açabilir,” dedi. Gelişen panel teknolojileri sayesinde dayanıklılığın arttığını belirten Rangelova, yeni nesil ürünlerde hem verimlilik hem de dayanıklılık hedeflendiğini ifade etti:
Çift camlı modüller ve UV korumalı kaplamalar
TOPCon hücre teknolojisiyle %0,25’e kadar düşen yıllık bozulma oranı
Geleneksel PERC hücreli panellerde bu oran %0,5–0,7 arasında
Gelecekteki iklim risklerine karşı sektörde alınan önlemler ise şöyle sıralanıyor:
Panel saha çeşitliliği
Gelişmiş sigorta modelleri
Enerji depolama sistemlerinin entegrasyonu
Şebeke esnekliği uygulamaları
Rangelova, küresel ölçekte aşırı hava olaylarının güneş enerji santrallerinde neden olduğu toplam fiziksel hasar maliyetine dair net bir veri bulunmadığını da sözlerine ekledi.