Köpeklerin yalnızca koku alma duyularıyla Parkinson hastalığını ayırt edebildikleri ortaya çıktı. Bilim insanları, eğitilen özel köpeklerin hastalığın erken teşhisinde umut olabileceğini belirtiyor.
Bilim dünyası şaşkın: Köpekler Parkinson hastalığını koklayarak tespit ediyor
Parkinson hastalığının kendine özgü bir koku profiline sahip olduğu ve bu kokunun özel eğitimli köpekler tarafından başarıyla ayırt edilebildiği ortaya çıktı. Bu dikkat çekici bulgu, Journal of Parkinson’s Disease dergisinde yayımlanan yeni bir bilimsel araştırmada detaylandırıldı.
Köpekler Parkinson’u nasıl koklayabiliyor?
Uzmanlar, Parkinson hastalarının ciltlerinde biriken sebum adlı yağlı maddenin kokusal yapısında, sağlıklı bireylerden farklılıklar olduğunu belirledi. Bu farktan yola çıkan araştırmacılar, bir golden retriever olan Bumper ile siyah bir Labrador retriever olan Peanut’ı, hastalığa özgü bu kokuyu ayırt edebilmeleri için özel bir eğitim programına tabi tuttu.
Yaklaşık bir yıl süren eğitim boyunca köpeklere hem Parkinson hastalarına hem de sağlıklı bireylere ait 205 farklı sebum örneği koklatıldı. Bu süreç sonunda Peanut, örnekleri yüzde 80 doğruluk oranıyla analiz ederken, yalnızca yüzde 2 oranında sağlıklı bireylere yanlış teşhis koydu. Bumper ise Parkinson’u yüzde 70 doğrulukla tespit ederken, sağlıklı bireyleri tanımada yüzde 90 başarı sağladı.
Bu gelişme erken teşhis için ne anlama geliyor?
Araştırmayı yürüten ekipten Claire Guest, bulguların Parkinson’un semptomları ortaya çıkmadan çok önce tespit edilmesini sağlayabilecek potansiyelde olduğunu vurguladı. Guest, IFL Science’a verdiği demeçte, “Parkinson hastalığı, belirtileri fark edilmeden yaklaşık 20 yıl önce vücutta gelişmeye başlamış olabilir. Eğer hastalık bu süreçte teşhis edilebilirse, ilerleyişi yavaşlatılabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir” dedi.
Bu nedenle köpeklerin tespit yeteneği, gelecekte geliştirilecek erken tanı testlerinin temelini oluşturabilir. Ancak köpeklerin doğrudan tanı aracı olarak değil, tanı sistemlerinin doğruluğunu test etmek amacıyla kullanılabileceği belirtiliyor.
Her köpek bu yeteneğe sahip mi?
Araştırma sürecinde eğitime alınan 10 köpekten yalnızca 5’i bu tür bir kokusal ayrımı yapabilecek potansiyele sahip olduğunu gösterdi. Ancak bu beş köpekten de üçü eğitimin ilerleyen aşamalarında süreci tamamlayamadı. Bu durum, her köpeğin aynı duyusal hassasiyete sahip olmadığını ve eğitim sürecinin zorluklarını gözler önüne serdi.
Parkinson hastalığına dair yeni ufuklar
Bu çığır açıcı araştırma, hastalığın yalnızca biyolojik testlerle değil, kokusal verilerle de teşhis edilebileceğini gözler önüne seriyor. Özellikle koku alma duyuları inanılmaz hassas olan köpeklerin, tıbbi tanı teknolojilerinde yardımcı bir rol üstlenebileceği düşünülüyor.
Araştırmacılar, köpeklerden elde edilen verilerin, Parkinson’un kimyasal izlerine dair daha fazla bilgi edinilmesine olanak sağlayacağını ve bu bilgiler doğrultusunda yeni nesil teşhis cihazlarının geliştirilebileceğini belirtiyor.