Sınır koymak kendini koruma, ilişkide denge kurma ve duygusal sağlığı sürdürme becerisidir. Ama çoğu insan için zor gelir çünkü suçluluk, kırma korkusu veya alışılmış ilişki dinamikleri devreye girer.
Aşağıda hem pratik hem de uygulanabilir bir çerçeve hazırladım sizin için;
1) Önce “İhtiyacını” Netleştir.
Sınır koymanın temeli ben neye ihtiyaç duyuyorum? sorusudur.
- “Bu durumda beni rahatsız eden ne?”
- “Devam etmesini istemediğim davranış ne?”
- “Kendimi güvende hissetmek için neye ihtiyacım var?”
“Arkadaşım sürekli son dakikada plan değiştiriyor → Kendimi değersiz hissediyorum → İhtiyacım: netlik ve haber verme.”
2) Davranışı Net Tanımla (Kişiyi Değil).
Eleştiri ya da saldırı yok. Sadece gözleminizi iletin.
Yanlış: “Sen hep düşüncesizsin.”
Doğru: “Planı son dakika değiştirdiğinde zorlanıyorum.”
3) “Ben Dili” ile İfade Et.
Sınır koyarken en güçlü formül:
Ben … hissediyorum / Buna ihtiyacım var / Bu şekilde ilerlemem mümkün değil.
“Son dakika değişikliklerde kendimi hazırlıksız hissediyorum. Bana bir gün önceden haber vermene ihtiyacım var.
4) Alternatifi veya Net Sınırı Belirt.
Sınır “hayır” demek değildir — çerçeve çizmektir..
- “Bunu yapamam ama şunu yapabilirim.”
- “Bu şekilde devam edemem.”
“Spontan görüşmelere gelemem ama bir gün önceden haber verirsen gelirim.”
5) Gerekirse Sonuç Belirle (Tehdit Değil, Tutarlılık).
Sınır, davranış tekrarlanırsa ne yapacağını bilmek demektir.
“Eğer haber vermeden değişiklik olursa o planı iptal edeceğim.”
6) Suçlu hissetmek Normaldir ama Suçlu hissetmek Yanlış Yaptığın Anlamına Gelmez
Sınır koyarken çoğu insan:
- “Kırılır mı?”
- “Beni yanlış anlar mı?”
- “Ayıp olur mu?” diye düşünür.
Bu duyguların gelmesi sınırı yanlış koyduğunun değil, eskiden hep kendinden verdiğinin göstergesidir.
7) Uygularken Kullanabileceğin Hazır Cümleler
Birine “Hayır” Derken:
- “Şu an bunu yapabilecek kapasitem yok.”
- “Hayır demek zorundayım, çünkü kendi programıma yetişemem.”
- “Şu an önceliğim farklı.”
Özel alan sınırı:
- “Bu konuyu konuşmak istemiyorum.”
- “Buna cevap vermek beni rahatsız ediyor.”
Zaman sınırı:
- “Bu görüşmeye 20 dakika ayırabilirim.”
- “Mesajlara hemen dönmem gerekmiyor.”
8) En Önemlisi: Sınır Söylenen Değil , Uygulanan Şeydir.
Bir kere söyledikten sonra davranışı tutarlı sürdürmek değişimi yaratır.
YORUMLAR