1991 yılında Körfez Savaşı’ndan sonra, Kuzey Irak’taki Kürtleri o zamanki Irak lideri Saddam Hüseyin’e karşı korumak için ABD liderliğinde İngiliz, Fransız uçak ve helikopterlerinden bir kuvvet oluşturuldu. Bu kuvvet, Türkiye (İncirlik, Pirinçlik) üzerinden “Çekiç Güç” harekâtını gerçekleştirdi. 1991 yılında, Irak Hava Sahası’nda 36’ncı paralelin kuzeyi ile 32’nci paralelin güneyi “Uçuşa Yasak Bölge” ilan edildi ve bu bölge Irak Hava Kuvvetleri’ne yasaklandı. Bu uygulama, ABD işgalinin başladığı 2003 yılına kadar 12 yıl sürdü. ¨Çekiç Güç¨, 12 yıl boyunca Kuzey Irak’ta Kürt Devleti’nin kurulmasına şemsiye oldu ve PKK’nın canlanmasına uygun ortam sağladı.
Kuzey Irakta ilan edilen “Uçuşa Yasak Bölge” ve “Çekiç Güç”ün varlığı sayesinde, “Hükümet Dışı Organizasyonlar (NGO)”, “yardım kuruluşları” görüntüsü altında Kürt Devleti’nin temellerini attılar. Genelkurmay Başkanlığı’nın o dönemde hazırladığı raporlarda, “Çekiç Güç Kuzey Irak’ta bir Kürt Devleti kuruyor” değerlendirmesi yapıldı.
Saddam’ın 1996 yılında yeniden Irak’ın kuzeyinde kontrolü sağlamasıyla “Çekiç Güç”, “Kuzeyden Keşif Harekâtı” adını aldı. 1 Ocak 1997’de başlayan bu harekât, 1 Mart 2013 yılına kadar sürdü.
Dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal’dı. O zaman “Bir Koyup Üç Alma” politikası hüküm sürüyordu. Özal, ulusal çıkarlara ve ulusal güvenliğe zarar verecek bir kararla, Saddam’dan kaçan Kürtlerin Türkiye’ye girmesine izin verdi. Oysa Genelkurmay Başkanlığı, Kürt sığınmacıların Türkiye sınırlarına alınmadan, Irak topraklarında belirlenecek bir bölgeye yerleştirilmesi ve insani yardımların yapılması önerisinde bulunmuş, ancak Özal bu teklifi reddetmişti. Özal’ın bu kararı sonucunda, Saddam’dan kaçan sığınmacıların yanında, çok sayıda PKK terör örgütü elemanı silahlarıyla birlikte Türkiye’ye geçmiş oldu.(1) PKK bu yolla daha fazla güçlendi, terörle mücadelede Türk güvenlik güçleri daha fazla şehit vermek durumunda kaldı.
Özal, “Bir Koyup Üç Alma” hayalini gerçekleştirmek için sadece Kürt sığınmacıları Türkiye’ye almakla kalmadı. Kürtlerin Saddam’dan korunması için ABD’den, Türkiye’ye “Çekiç Güç” gönderilmesini istedi. Cumhurbaşkanı, “Çekiç Güç” talebini Genelkurmay Başkanlığı’na danışmadan yapmıştı.(2) Böylece, Adana İncirlik’te konuşlanan “Çekiç Güç” sayesinde, Kuzey Irak’ta 36’ıncı paralelin kuzeyinde Kürtler için bir “Güvenli Bölge” oluşturuldu. Özal’ın kararı sonucunda, İncirlik’te ABD ile İngiliz uçakları konuşlanmış ve Kuzey Irak’ta bir Kürt Devleti’nin temelleri atılmıştı.
Bölgeden sorumlu dönemin Asayiş Kolordu Komutanı, daha sonra da yine bölgeden sorumlu İkinci Ordu Komutanı olan Emekli Orgeneral Necati Özgen, 15 Eylül 2005’te Çekiç Güç konusunda şunları söyledi: “1992’deki o güvenli bölge, 36’ıncı paralelle birlikte, PKK’ya karşı operasyon için iyi bir bölge oluştu diye düşündük. İstediğimiz zaman Kuzey Irak’a girer, kimseden müsaade almadan operasyon yaparız dedik. Yaptık da… Ama bugün bunun tersine döndüğünü gördük. Sonra ne oldu? Orada özel bir statü ve resmi bir devlet kuruldu.”(3)
1992’den 2017’ye gelindiğinde, 25 yıl sonra bu kez Suriye’nin kuzeyinde benzer bir tablo ortaya çıkarıldı. 28 Ocak 2017’de, İsrail İstihbarat Servisi MOSSAD’a yakın bir sitede, Suriye’de oluşturulacak güvenli bölgelerin haritası yayımlandı.(4) ABD, Rusya, İsrail ve Suudi Arabistan’ın anlaştığı düşünülen bu haritada; ABD, Rusya ve Türkiye’nin Suriye’de oluşturacakları güvenli bölgeler yer alıyor. İkinci adımda, güvenli bölgenin korunması için ¨Uçuşa Yasak Bölge¨ ilan edilecek. Böylece, 1992’de Kuzey Irak’ta olduğu gibi, İncirlikten kalkan uçaklarla Suriye’nin kuzeyinde bir PKK devletinin kurulmasında şemsiye görevi yapılacak. Üçüncü adımda, Türkiye’nin bölünmesi aşamasına gelinecek.
Türkiye, ABD’nin Suriye’de PYD/PKK’yı içine alacak şekilde ¨Güvenli Bölge¨ oluşturma politikasına karşı çıkmalı ve 1992’de Kuzey Irak’ta yapılan hataya düşmemelidir.
¨Tarih, ulusların tarlasıdır, ne ekerseniz onu biçersiniz.¨
(1) Mehmet Ali Güller, Suriye’nin Sevr’i Amerikan Koridoru, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2015.
(2) Mehmet Ali Güller, Suriye’nin Sevr’i Amerikan Koridoru, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2015.
(3) Mehmet Ali Güller, Suriye’nin Sevr’i Amerikan Koridoru, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2015.
(4) Odatv.com, 28 Ocak 2017.
naimbaburoglu@gmail.com