Alkolizm ve Sarhoşluk Haram-1

Asırlardır en çok tartışılan ve bir türlü sonuca bağlanamayan konulardan biri alkol kullanımına ilişkin durumdur. Konuya değinen Kur’an’da 3 ayet bulunmaktadır (Bakara-219, Nisa-43 ve Maide-90).

Bakara-219. Yes’eluneke ‘anil hamri vel meysiri* kul fiyhima ismün kebiyrun ve menafiu lin nasi ve ismühüma ekberu min nef’ıhima* ve yes’eluneke maza yünfikune* kulil ‘afve* kezalike yübeyyinüllahü lekümül ayati le’alleküm tetefekkerun.

Bakara-219. Ey Peygamber! Yine insanlar, Sana aklı-bilinci-muhakemeyi bulandırıcılardan (alkol gibi bilinci bulandırıcı maddeden – Uyuşturucu hariç) ve kumardan da sorarlar. De ki; “O ikisi insanlar için büyük ism’lerdendirler /başka haram veya günah işleme riskleri olan haramlardandırlar, fakat azında da faydaları bulunmaktadır! Ancak ism özellikleri /olumsuzlukları, faydalarından daha fazladır”. Ayrıca infak amacıyla sosyal yardım olarak bir muhtacın ihtiyacını gidermek üzere ne kadar vereceklerini de Senden sorarlar. De ki; “Kazandığınızdan uygun bulduğunuz kadarı”. Allah ayetlerini işte böyle açıkça belirtiyor ki iyice düşünüp buna göre davranasınız diye.

Nisa-43. Ya eyyühelleziyne amenu la takrabus salate ve entüm sükara hatta ta’lemu ma tekulune ve la cünüben illa ‘abiri sebiylin hatta tağtesilü* ve in küntüm merda ev ‘ala seferin ev cae ehadüm minküm minel ğaitı ev lamestümün nisae fe lem tecidu maen fe teyemmemü sa’ıyden tayyiben femsehu bi vücuhiküm ve eydiküm* innallahe kâne ‘afüvven ğafura.

Nisa-43. Ey İman edenler! Ne söyleyeceğinizi tam bilmeyecek fakat Yanlarınıza yatmayacak /cünub halinde olmayacak (la cünuben) ve ayakta duracak kadar hafif sarhoşsanız (iyice sinirli, gergin ve kafanız çok karışık ve meşgulse, uyku sersemi iseniz) bilinciniz ne söylediğinizi iyice bilecek duruma gelinceye /bu durumu üzerinizden atıncaya kadar /bu halinizden çıkıp normal bilinç açıklığında oluncaya kadar salâta (Toplu halde Sosyal dayanışma, yardımlaşma, birlik bilinci oluşturma toplantı ve toplumsal faaliyetlere /bazen namazlı ve Kur’an çalışmalı) yaklaşmayın, bekleyin ve kendinize gelmeyi çabuklaştırmak için yıkanın (la cünuben…… tağtesilu).Ayrıca su kullanmanız size zarar verecek özellikli bir hastalığınız varsa ve seferde iseniz, cinsi münasebette bulunmuşsanız /seviştiyseniz (Lamestümühu) veya büyük tuvaletinizi /gaita çıkışı yapmışsanız ve normal abdest için su bulamamışsanız, teyemmüm edip temizlenin. Yani ellerinizle temiz ve kuru bir toprağa dokunup yüzünüzü ve kollarınızı sıvazlayın /mesh edin. Merak etmeyin Allah, affeden ve günahları örtendir.

Maide-90. Ya eyyühelleziyne amenu innemel hamru vel meysiru vel ensabü vel ezlamü ricsün min ‘ameliş şeytani fectenibuhü le’alleküm tüflihun. 91. İnnema yüriydüş şeytanü en yukı’a beynekümül ‘adavete vel bağdae fil hamri vel meysiri ve yesuddeküm ‘an zikrillahi ve ‘anis salati* fe hel entüm müntehun.

Maide-90. Ey iman edenler! Sarhoş edici /bilinci /muhakemeyi bulandırıcı maddeler kullanmak, kumar oyunlarını zarar verici alışkanlık halinde oynamak, zulmetmek ve putlardan ilahi bir yardımda bulunmak, şeytanın insanı kandırarak yanlışa sürüklemek için aracı olarak kullandığı pislik amellerdendir. İflah olmak /üzüntüye düşmemek için bunlardan sakının ki kurtulasınız. 91. Çünküşeytan, bilinci bulandırıcılar veya kumarla, olumsuzluğa kayabilen düşüncelerinizi /nefslerinizi kullanarak aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah’ı zikretmekten ve salâtı uygulamaktan alıkoymak ister. Artık vazgeçiyorsunuz değil mi?

Dikkat edilirse, Bakara-219. ayette, aklı karıştırıcıların (çok çok zarar verici olan uyuşturucu madde hariç) azında fayda olduğu belirtildiğine göre, tam bir yasaklama söz konusu olmamaktadır. Fakat sarhoşluk gibi aklı karıştırınca, yapılacak bir olumluluğu engelleme veya haram özellikli olumsuzluklara /zararlara neden olabilme riski gelişebilmektedir. Bilinci bulandırıcı olan maddeler, esasında özgür iradeyi kuvvetlendirmek amaçlı birer sınav aracıdırlar ve aşırılığa kaçacak istismarları mutlaka olumsuz puan şeklinde değerlendirilecek demektir. Nisa-43. ayete baktığımızda da, yapılan ikaz, herhangi bir maddeyi (ilaç veya uyuşturucu hariç) aklı karıştıracak kadar, diğer bir ifade ile bilincin bulandığı sarhoş olacak kadar ve devamlı bir şekilde alkolik olarak aşırı kullanmakla ilgilidir. Nesai`nin bir rivayetinde Resulullah şöyle buyurmuştur;

“Üç kişi vardır, cennete girmeyecektir: Anne babasının hukukuna riayet etmeyen kimse; içki düşkünü olan kimse; verdiğini başa kakan kimse”-Kütubu sitte-5892

Hz. Muhammed, İmamı Azam Ebu Hanife ve Burak Özdemir gibi ben de “Azında da fayda var” bilgisini bu şekilde yorumluyorum. Çünkü müsaade edilen azı da haramlaştırmak, dinin bir kuralını fazladan /ek haramlaştırma yaparak uygulamak demek olmaktadır. Aklı ve muhakemeyi karıştırmayacak olan miktar, karaciğeri sağlam ve 70 kg ağırlığında olan erkek için, kandaki alkolün 0,2 mg promilden az olan düzeyidir ki, bu da en fazla bir bira bardağı (500 ml), 1 bardak şarap (125 ml) veya 1 duble rakı-votka-viski (50 ml), kadın için ise bu miktarların 1/3 kadarı daha azdır. Aklı bulandırıp sarhoşluk yapıcı veya az da olsa uyuşturucu madde kullanımı, hem vücuda, hem keseye ve hem de etraftaki insanlara zarar verici bir durumdur. Buna göre Kur’an’daki “Azında fayda var” denilen alkol miktarı, sırf  zevk alma, hafif neşelenme (açılma /cesaretlenme /heyecanı dengeleme-güzelleşme) ile sınırlı kalmak (bilincin bulanmaması ve çirkinleşmeye yol açmamak), sağlığa ve başkasına da rahatsızlık vermemek üzere yukarıda belirttiğim miktarlarda almaktır. Yine sadece vakit geçirmek amacıyla, cebe zarar vermeyecek ve aile bireylerinin rızkını olumsuz etkilemeyecek sembol bir şey için veya sadece vakit geçirmek amacıyla oyun oynama tamamen yasaklanmamış olmaktadır.

“Vur dedik, öldür demedik” sözünde olduğu gibi Maide-90. ayette de, işgüzarlık yapılıp dikili taşlardan yalnızca ilahi bir yardım isteme yasaklanmış olmasına rağmen, amacı hiçbir ilahi yardım istenmesi olmayan anıt veya heykellerin sadece süs veya hatırlama amacıyla da olsa asırlarca tamamen yasaklanması, bile bile yanlış olarak yapılan toptan yasaklama hatasının diğer bir örneğidir.

Bu paralelde Mevlana şunu söylemiştir:

“Şarap, her yerde ve herkeste şer meydana getirmez, kötü iş işletmez ama edepsiz kişiyi daha da edepsiz eder! Mesnevi- cilt-IV, 2156 – Şarap içen akıllı kişi ise, aklının parlaklığını daha da arttırır; fakat kötü huylu ise, onu büsbütün huysuz eder-2157”

Ancak uyuşturucu madde kullanımı tamamen yasaklanmalıdır. Çünkü uyuşturucu bir maddeyi iki defa kullanım, vazgeçilmez bir alışkanlığa neden olmaktadır. Alkol ve kumarla ilgili yasaklama, asırlardır birçok toplumlarda az ve çok konusuna bakılmaksızın tamamen yasaklama şeklinde uygulanmış ve halen bu yönde uygulanmaktadır. Halbuki tamamen yasaklama söz konusu olsaydı, “azında fayda var” denmez ve doğrudan doğruya “Büyük Günahtır” denirdi.

Hadid-25. ayette demirin fayda ve zarar verecek şekilde kullanılmak üzere indirildiği belirtilmiştir.

Hadid-25……….Biz, demiri de indirdik ve kullanımınıza göre onunla kötülük yapmanız veya in­sanlar için birçok yararlar sağlamanız mümkündür. İşte bu nedenle dikkatli olun. Çünkü Allah demiri, onu faydalı veya zararlı kullanış şeklinize bakarak, görmediğiniz halde O‘na ve peygamberlerine iman edip etmeyenlerinizi belirlemek amacıyla size nimet olarak verdi. Ve gerçek şu ki, Allah çok güçlüdür ve en üstün olandır.

Benzer şekilde alkole olan yaklaşımlarında da insanlar her iki kullanımına uygun olarak alkolü kullanmaktadırlar. Ancak azında da olsa alkol için karaciğerin, beynin ve sinir tellerinin de sağlam olması gerekmektedir. Sinir tellerinin bozuk olacağı haller; şeker hastalıklı, yetersiz /proteinsiz beslenmeli, B12 vitamini eksikliğinde oluş veya sinir tellerini bozuk yapacak iltihaplı bir hastalık halinde oluştur. Son bilimsel çalışmalar, az miktarda kırmızı şarabın damar sertliği ve kalp damar hastalığını önlemede faydası olduğunu göstermiştir. Örneğin az miktarda alkollü içki ve özellikle kırmızı şarap, yapıldığı kırmızı üzümün kabuğunda bulunan Reveratrol isimli maddenin etkisi ile kalp hastalığından ölümleri % 25-45 arasında, beyin damar tıkanmasına bağlı inmeyi % 20 oranında azaltmakta, kandaki yararlı olan HDL kolesterolü yükseltmekte, zararlı olan LDL kolesterolü düşürmekte, kanda pıhtı oluşumunu azaltmakta ve Homosistein düzeyini düşürmektedir. Atalarımızın kadeh tokuştururken “Sağlığınıza” diyerek az miktarda, ayarında içmeleri ve sarhoş oluşu ayıplamaları, Bakara-219. ayetteki “Azında da fayda vardır”  ifadesine ve saydığım faydalarına uygun düşmektedir diyebiliriz. Nahl-67. ayette belirtildiği gibi alkol, az miktarda uygulayabilme iradesini gösterme yoluyla ciddi bir sınav aracı olmaktadır.

Nahl-67. Ve hurma ağaçlarının meyvelerinden ve üzümlerden hem sarhoş edici içkiler ve hem de güzel rızklar elde edersiniz. Kuşkusuz aklını kullanan bir toplum için, birer sınav aracı olan bu iki yönlü kullanımda deliller /hikmetler /bilgiler bulunmaktadır.

Konuya gelecek yazımda devam edeceğim. İnşallah…

NOT- NÖVAK Vakfımızın kitaplarının gelirleri ile Eskişehir Tıp Öğrencilerine burs veriyoruz. Özel günlerinizde kitaplardan alır veya hediye ederseniz bize destek olur ve öğrenci sayımız artar: “DİN VE BEYİN”, “SON DAVET KUR’AN Tercümesi”, “KUR’AN KADINI KORUYOR”, “OKU! Konularına göre Kur’an ayetleri”, “KUR’AN’IN KULU KÖLESİ MEVLANA”, “TEVRAT VE İNCİL’DE ÖNCEKİ İSLAM”, “KUR’AN VE SON İSLAM”, “ALLAH İLE ANLAŞMAMIZ VAR”, “ALLAH’TAN ALACAKLI OL” ve “ÖZDE DİNDAR, SÖZDE DİNDAR”