Ellerimizi sürekli yıkıyoruz. Hiç kullanmadığımız kadar kolonya ve dezenfektan tüketiyoruz. Birbirimize mesafeli durmaya çalışıyoruz. Maskelerimizi indirmediğimiz endişeli yüzlerimizi bir diğer güne sağlıkla taşıyabilmek için de, Aşı’ya dair çalışmaları yakından izliyoruz.
-ARALIK’TA!-
Bu konuda umut veren haberlerin merkezinde, Almanya’daki Hataylı Bilim İnsanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu BioNTech ve Amerikan Pfizer şirketlerinin RNA (mRNA) temelli BNT162b2 isimli aşı çalışması yer alsa da, Ankara, aşı konusundaki mesafenin kısaldığına dair en net açıklamayı geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca eliyle yaptı. Koca, “Pfizer’in ve Çin snovak aşısının faz3 çalışmaları ülkemizde yapılmakta. Aralık’ta, beklentimiz doğrultusunda bağışıklık düzeyinin geliştiğine kanaat getirilirse, bu aşılardan birini Türkiye’de uygulamayı düşünüyoruz. Muhtemelen Aralık’ta 5 milyon gibi bir aşılamayı yapabiliriz” ifadelerini kullandı.
-SÜREÇ!-
Koronavirüse karşı aşı geliştirmek için çalışan bilim insanları 12 ila 18 ay gibi bir süre içerisinde bu aşıyı pazarlara sunmayı, Dünya Sağlık Örgütü de 2021 yılsonuna doğru 2 milyar doz aşının dağıtımını yapabilmeyi umut ediyor.
Halen uluslararası alanda kabul gören ve kullanımına onay verilmiş bir koronavirüs aşısı bulunmuyor. Farklı yaklaşımlarla hazırlanan pek çok aşı ise nihai test aşamasına ulaşmış durumda. Bunlar farklı yaklaşım, konseptlerle üretiliyor. Kimi DNA, RNA-m ya da inaktif virüs temelli, kimi ise viral vektör türünden.
-BNT162b2-
Hatay / İskenderun doğumlu, Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu BioNTech ve Amerikan Pfizer şirketlerinin RNA (mRNA) temelli BNT162b2 isimli aşısı, Ankara’nın Aralık hedefi ile sunduğu ve umut bağladığı aşıların başında geliyor.
BNT162b2 isimli aşı çalışması, üçüncü, yani son test aşamasında bulunuyor. Bu aşı, koronavirüs vakalarının yoğun olduğu dünyanın farklı bölgelerinden 44 bin gönüllü üzerinde deneniyor. İlk iki aşama test sonuçlarına göre, aşı, SARS-COV-2 proteinine karşı antikor ve T hücreleri üretiyor. Aşıyı geliştiren araştırmacılar, Ekim sonunda aşının istenen sonucu verip vermediğini, Kasım ayı sonunda da güvenli olup olmadığı sorusuna yanıt alabilecekleri bilgisini veriyor.
Daha önce mRNA temelli bir aşıya onay verilmemiş olunması nedeniyle, geliştirilen aşının başarılı olması durumunda, bu alanda bir ilk de gerçekleşmiş olacak. Bu tür mRNA temelli aşıyı savunanlar, bunun geleneksel aşılara kıyasla çok daha kolay üretilebileceğini kaydediyor.
-CORONOVAC-
Ankara’nın Aralık hedefinde, BioNTech ve Amerikan Pfizer şirketlerinin RNA (mRNA) temelli BNT162b2 isimli aşısı ile beraber andığı diğer isim, Çinli Sinovac Biotech şirketi tarafından geliştirilen CoronoVac. Nihai aşamaya yaklaşmış, inaktüf virüs temelli bu aşının Brezilya, Türkiye ve Endonezya’da on binlerce kişi üzerinde yapılan üçüncü aşama denemelerinin sonuçlarının Kasım ayında açıklanması bekleniyor.
Klinik deneyleri sürmesine karşın, Çin, Ağustos ayı sonunda, sağlık çalışanları gibi yüksek risk grubunda yer alanlara aşının yapılmasına izin verdi. Makak maymunları üzerinde yapılan araştırmaların ilk sonuçlarına göre aşı, Covid-19’a karşı antikorlar üretilmesini sağlıyor.
İnsanlar üzerinde yapılan ikinci aşama deneylerinin açıklanan sonuçlarına göre de, aşı, kritik bir yan etkiye yol açmıyor. -Tamer Yazar-