Anneler Günü’nün kökeni, antik çağlara uzansa da modern anlamdaki ilk kutlaması bir kızın annesine duyduğu derin sevgiyle başladı. Zamanla evrensel hale gelen bu özel gün, ticari yönüyle tartışılıp mucidini dahi bu konuda endişeye düşürdüyse de hâlâ milyonlarca insanın duygularına tercüman oluyor.
Antik çağlardan günümüze: Annelere adanan kutsal günler
Anneleri onurlandırma geleneği, yalnızca modern döneme özgü bir kutlama değil. Antik Yunan ve Roma uygarlıklarında, doğurganlık ve bereket tanrıçaları olan Rhea ve Cybele adına bahar aylarında festivaller düzenlenirdi. Bu kutlamalarda annelik kutsal kabul edilir, doğanın uyanışıyla annelik arasında derin bir bağ kurulurdu.
Orta Çağ İngilteresi’nde “Mothering Sunday” geleneği
Modern kutlamalara ilham kaynağı olan bir diğer uygulama da İngiltere’nin Orta Çağ döneminde görülür. Paskalya’dan üç hafta önce kutlanan “Mothering Sunday” adlı dini günde, insanlar doğdukları yerin kilisesine yani “anne kilise”ye gitmeyi gelenek hâline getirmişti. Zamanla bu dini ritüel, biyolojik annelere ziyaret ve hediyeleşme şeklini aldı.
Modern Anneler Günü’nü başlatan isim: Anna Jarvis
Anneler Günü’nün modern anlamdaki temelleri, 1905 yılında annesini kaybeden Anna Jarvis tarafından atıldı. Annesi Ann Reeves Jarvis, Amerikan İç Savaşı sırasında sağlık koşullarını iyileştirmek ve kadınları bilinçlendirmek adına gönüllü çalışmalar yürütmüş bir kadındı. Jarvis, annesinin mirasını yaşatmak için onun ölümünün ardından tüm ülkeye yayılacak bir “Anneler Günü” fikrini ortaya attı.
İlk resmi kutlama ne zaman yapıldı?
Anna Jarvis’in yoğun çabaları sonucunda, 10 Mayıs 1908’de, Batı Virginia’daki bir kilisede ilk resmi Anneler Günü kutlaması düzenlendi. Aynı gün Philadelphia’da daha büyük çapta bir etkinlik organize edildi. Jarvis, bu özel günü resmileştirmek adına ülke genelinde kampanyalar ve mektup çalışmaları başlattı.
ABD’de resmileşen özel gün: 1914’te ilan edildi
ABD Başkanı Woodrow Wilson, 1914 yılında aldığı kararla her yıl Mayıs ayının ikinci Pazar günü “Anneler Günü” olarak kutlanacağını ilan etti. Böylece bu özel gün yalnızca halk nezdinde değil, devlet nezdinde de tanınmış oldu.
Kurucusunun pişmanlığı: Ticari bir şölene dönüşen gün
Ironik bir şekilde, bu anlamlı günü başlatan Anna Jarvis, ilerleyen yıllarda bu kutlamanın ticari bir kampanyaya dönüşmesinden büyük rahatsızlık duydu. Özellikle çiçekçilerin, kart firmalarının ve mağazaların bu günü ticari kazanca dönüştürmesini sert bir şekilde eleştirdi, hatta protestolar düzenleyip dava açtı.
Türkiye’de Anneler Günü nasıl kabul edildi?
Türkiye’de Anneler Günü, 1955 yılında Türk Kadınlar Birliği’nin girişimiyle, her yıl Mayıs ayının ikinci Pazar günü kutlanmaya başlandı. Bu tarihten itibaren okullarda, kamu kurumlarında ve çeşitli etkinliklerle bu gün anılır hale geldi.
İlk kutlamada “Yılın Annesi” kim oldu?
Anneler Günü’nün Türkiye’deki ilk kutlamasında, 93 Harbi kahramanı Erzurumlu Nene Hatun, “Yılın Annesi” seçildi. Türk kadınının fedakârlığını ve gücünü simgeleyen bu seçim, Anneler Günü’nün ruhuna uygun bir başlangıç oldu.
Türk toplumunda çabuk kabul gördü
Annelere duyulan saygı ve sevgi, Türk kültüründe her zaman önemli bir yer tuttuğu için Anneler Günü kısa sürede halk tarafından benimsenerek yaygınlaştı. Özellikle çocuklar tarafından yazılan şiirler, okul gösterileri ve aile içi etkinliklerle duygu dolu bir gün olarak yaşanmaya devam ediyor.