Dr. Bayram Kerkez’den, ‘Dünya Astım Günü’ mesajı
Hatay İl Halk Sağlığı Müdürü Dr. Bayram Kerkez, 2 Mayıs Dünya Astım Günü dolayısıyla bir mesaj yayımladı. Ülkemizde her yıl Dünya Astım Günü’nde (Mayıs ayının ilk Salı günü) toplum ve sağlık çalışanları için eğitim toplantıları düzenlendiğini belirten Dr. Bayram Kerkez, bu yıl da “Astımınızla Sağlıklı Yaşayabilirsiniz” teması ile Dünya Astım Günü’nde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çeşitli etkinlikler yapıldığını bildirdi.
Astımın, akciğer içi hava yollarında daralmaya neden olan ve alevlenmeler (ataklar) ile seyreden müzmin (kronik) bir akciğer hastalığı olduğuna değinen Dr. Bayram Kerkez, hava yollarındaki bu daralmanın nedeni mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının şişmesi olduğunu belirtti, hastalığın tekrarlayan nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterdiğini ifade etti.
Görülme sıklığı giderek artan bir hastalık …
Dünyada yaklaşık 300 milyon kadar astımlı hasta olduğunun tahmin edildiğini belirten Dr. Bayram Kerkez, ülkemizde ise yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan birinin astım hastası olduğunu, astımın görülme sıklığının yıllar içinde giderek arttığını bildirdi.
Astım tedavisinin amacının, hastalığın kontrol altına alınması ve sağlanan bu durumun devam ettirilmesi olduğuna değinen Dr. Bayram Kerkez, mesajında şu bilgileri aktardı: “Dünyada olduğu gibi, ülkemizde de bu hastalığın tedavisi ile ilgili gerekli her türlü ilaç ve malzeme bulunmaktadır. Uygun ilaç tedavisiyle astımlılar iş ve okul dâhil günlük yaşamlarına, hastalık nedeni ile herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler. Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan etki ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Özel cihazlarla verilirler. Tedaviye başlanırken bu özel cihazların kullanım şekli mutlaka hastalara gösterilmelidir.
Astımlı hastalar, çevresel olarak yakınmalarını artıran faktörlere dikkat etmek koşulu ile günlük yaşamda diledikleri birçok şeyi yapabilirler. Astımlı hastaların günlük işlerini yapabilmesi seyahate gidebilmesi, hobileri ile uğraşması, kısaca yaşamın içinde yer almaları hekimlerin en arzu ettiği noktadır.
Astım spor yapılmasına engel değildir. Astımlı hastalar doktorlarıyla paylaşarak ve çevresel tetikleyicilere dikkat ederek yürüyebilirler, hafif koşu yapabilirler, yüzebilirler. Birçok astımlı hasta performans sporlarını yapabilir.
Astımda özellikle çocukluk yaş grubunda fiziksel aktivitenin artırılmasının, mümkünse düzenli sporun hastalığın seyrine olumlu katkıları olduğu gösterilmiştir. Bu sayede günlük kullanılan ilaç dozları, randevusuz hekim başvuruları ve astım nedeniyle hastaneye yatışlar, acile başvuruların azaltılabildiği saptanmıştır.
Astımlı hastaların yüzde 10’u maalesef hala sigara içmektedir
Astımlı hastaların doktor tanılı besin alerjileri olmadıkça özel bir diyet yapmalarına gerek yoktur. Sağlıklı beslenmenin temel ilkeleri astımlı hastalar için de geçerlidir. Kilolu olan astımlı hastalarda doktor ve diyetisyen gözetiminde kilo vermeleri hastalıkların seyrini olumlu etkileyecektir.
Ülkemizde astımlı hastaların %10’undan fazlasının halen sigara içmekte olduğu ve %30-40’nın obez olduğu bildirilmiştir. Yapılan araştırmalarda sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir.”
Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında ilaçların doğru teknikle ve düzenli kullanılmamasının yanı sıra, sigara dumanı, alerjenler ve kimyasallar gibi tetikleyicilere maruz kalmak ve obezitenin sayılabileceğine dikkat çeken Dr. Bayram Kerkez, yapılan araştırmalarda hastaların ilaçlarını doktorunun önerdiği şekilde kullanmasının, sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve dengeli beslenmenin, düzenli egzersiz yapmanın, solunan ortam havasını temiz tutmanın astımın kontrolünü kolaylaştırdığını gösterdiğine vurgu yaptı.
-Mehmet ÖZGÜN-