Bademcik iltihabı, çocukluk çağında en çok görülen enfeksiyonlardan biridir ve sık tekrarlanması halinde operasyon gerektiren hastalık sınıfına girer. Bağışıklık sisteminin bir parçası olan bu küçücük organlar, tıbbi zorunluluk olmadıkça 2 yaşından önce alınmaz. Uzmanlar; hastalık öncesi ve sonrası hijyen koşullarına dikkat edilmesi, bol bol dinlenilmesi gibi genel sağlıklı yaşam kurallarına uyulması gerekliliğini belirtirken, yılda 1-2 kez bademcik enfeksiyonu geçirmenin normal kabul edilebileceğini vurguluyorlar.
Acıbadem Hayat sitesinin verdiği bilgilere göre bademcik iltihabı belirtileri arasında şunlar bulunur…
Bademcik İltihabı Belirtileri
Bademcik iltihabı çocuklarda en sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonları arasında yer alır. Özellikle Beta mikrobu en sık 5-15 yaşlarında görülür. İki yaş altı ve 50 yaş sonrası ise nadiren ortaya çıkar.
Bademcik iltihabı belirtileri:
-Yüksek ateş
-Boğaz ağrısı
-Boyunda lenf bezlerinde büyüme
-İştahsızlık
-Kas ve eklem ağrıları
-Yutma güçlüğü
-Bazı çocuklarda, bulantı, kusma ve karın ağrısı gibi şikayetler de ortaya çıkıyor.
Bademcik iltihabı Neden Olur?
Tonsil olarak da adlandırılan bademcikler, dilin arka kısmında, boğazın her iki yanında bulunur. Bağışıklık sisteminin bir parçası olan bu organlar, solunum yoluyla alınan mikroplara karşı bariyer görevi yapar. Ergenlik çağı sonrasında bademciklerin bağışıklık sistemindeki rolü göreceli olarak azalır. Bademciklerin virüsler ya da bakterilerle enfekte olmasına bademcik iltihabı denir. Virüs ve bakterilerin kolayca yayılabileceği kalabalık ve iyi havalandırılmayan ortamlar risk faktörü oluşturduğundan uzak durmak gerekir.
Bademcik iltihabına yol açabilecek risk faktörleri:
-Sigara (pasif içicilik dahil),
-Kötü beslenme,
-Stres,
-Yorgunluk,
-Burun solunumunun bozuk olmasına bağlı kronik ağız solunumu,
-Bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar
-Bağışıklığı baskılayan ilaç kullanımı
-Bademcik İltihabı Tedavisi
Bademcik iltihabının tanısı klinik muayene ile konur. Kızarık, şiş ve üzerinde beyaz-sarı renkli iltihabi alanlar görülmesi bademcik iltihabına işaret eder. Kan tetkikleri, hızlı strep test ve boğaz kültürü de hastalığın nedeninin belirlenmesinde önem taşır. Virüs kökenli bademcik iltihaplarının, bağışıklık sisteminin etkisiyle kendiliğinden düzelmesi beklenir, şikayetleri hafifletecek destek tedaviler uygulanır.
Buna karşın, bakteriyel kaynaklı olan hastalıklarda antibiyotik kullanımı gerekir. Beta mikrobundan kaynaklanan bademcik iltihaplarında 10 günlük antibiyotik tedavisi uygulanması gerekir. Aksi takdirde, ileride romatizmal kalp hastalığı ya da nefrit oluşma riski bulunur. Ağrının giderilmesi, ateşin düşürülmesi, yeterli sıvı alımı ve dinlenme de tedaviyi tamamlar. Antiseptikli gargaralar, ağrı kesici ve ateş düşürücüler ile pastiller de hastalığa iyi gelir. Ayrıca tedavi sırasında ve sonrasında kişinin bol sıvı tüketmesi, yeterli beslenmesi, kalabalık ve havasız ortamlardan uzak durması önerilir.
Bademcik İltihabı Ameliyatı
Sık bademcik enfeksiyonu geçirilmesi, iltihabın kronikleşmesi, bademciklerin büyüyerek yemek yemeyi zorlaştırması, solunum yolunu tıkaması ve bademcik çevresinde apse gelişmesi gibi durumlarda, kulak burun boğaz uzmanları ameliyat yoluna gider. Bademcik ameliyatlarının en sık kanama ve enfeksiyon gibi komplikasyonları olabilir. Kanama, ameliyatın ardından ilk 24 saatte görülse de, bir hafta hatta 10 gün sonra da meydana gelebilir. Operasyonun ardından sert gıdalar tüketilmemesi gerekir. Yumuşak kıvamlı ve ılık yiyecek, içeceklerin tercih edilmesi, soğuğun ağrı hissini hafifletmesi nedeniyle dondurma tüketilmesi tavsiye edilir. Anne babalar, çocuklarının bademciklerinin alınması konusunda tereddüt yaşarlar. Zorda kalınmadığı sürece 2.5-3 yaşından önce bademcik dokusu alınmaz. Bunun nedeni ise bademciklerin bağışıklık sisteminde rol alması. Yaş ilerledikçe, bu fonksiyon başka dokular tarafından da yerine getirilebilir. Ancak sıkıntılar sürüyorsa, 3 yaşından sonra operasyon yoluna gidilir.
Bademcik Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Yılda beşten fazla bademcik enfeksiyon atağı oluştuğunda, iltihaba rezervuar oluşturan doku çıkarılır. Cerrahi yöntemlerde açık ameliyatların yanı sıra radyofrekans, thermal welding ya da koblatör denilen cihazlarla bademciklerin kısmen küçültülmesi de mümkün olur. Bu daha çok tıkayıcı boyuttaki bademciklerde tercih edilir. Eğer bademcikler enfeksiyon odağı ise tamamen alınırlar. Çünkü geriye kalan bademcik de enfeksiyon odağı oluşturabilir. Bu işlemler de genel anestezi altında yapılır. Yaklaşık 60 derece ısıdaki prob ile dokular yakılarak, kendiliğinden ayrılması sağlanır. Kanama meydana gelme ihtimali azalır. (Adil Yeşildağ)